Μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντονίζει επιτυχώς την ισότιμη πρόσβαση όλων των κρατών - μελών της Ε.Ε. στα μελλοντικά εμβόλια, έχοντας ούτε λίγο ούτε πολύ συμφωνήσει για πάνω από 800 εκατ. δόσεις από διαφορετικές εταιρείες, ωστόσο η προστιθέμενη αξία της Ε.Ε. δέχεται αυτήν την περίοδο ένα μεγάλο πλήγμα. Κι αυτό δεν είναι άλλο από τις διαφαινόμενες νέες καθυστερήσεις στη ροή των κονδυλίων για την ανάκαμψη, τα οποία έχουν άμεση ανάγκη οι ευρωπαϊκές οικονομίες, που συνεχίζουν να πλήττονται ανεπανόρθωτα από την πανδημία.
Τη νέα κρίση την έχουν προκαλέσει η Ουγγαρία και η Πολωνία, που κρατάνε σε ομηρεία τον μακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και το πακέτο ανάκαμψης συνολικού ύψους 1,8 τρισ. ευρώ, απαιτώντας να μην προχωρήσει η σύνδεση των κονδυλίων με τον σεβασμό του κράτους δίκαιου. Ο λόγος για έναν νέο μηχανισμό που σχεδιάστηκε μετά από πιέσεις των λεγόμενων «φειδωλών» της Ε.Ε. (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία και Αυστρία) αλλά και του Ευρωκοινοβουλίου έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν χρηματοδοτούν κυβερνήσεις που δεν σέβονται τις θεμελιώδεις αρχές της Ε.Ε.
Για τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία ο εν λόγω μηχανισμός «στιγματίζει» τις δύο χώρες και επομένως είναι απαράδεκτος, παρ’ όλο που είχαν συμφωνήσει επί της αρχής σε κάποιου είδους πρόβλεψη κατά τις διαπραγματεύσεις του περασμένου Ιουλίου. Η πραγματικότητα, πάντως, είναι ότι ακόμα και στην τελική του μορφή, μετά την παρέμβαση του Ευρωκοινοβουλίου προκειμένου να ενδυναμωθεί, αυτός ο μηχανισμός θα είναι πολύ δύσκολο να ενεργοποιηθεί, ενώ επί της ουσίας δεν θα μπορεί να ελέγξει καν αρχές όπως η ελευθερία του Τύπου, τα δικαιώματα των μειονοτήτων κ.λπ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το προσχέδιο, τυχόν αναστολή των κονδυλίων μπορεί να γίνει μόνο εάν αποδειχθούν παραβιάσεις του κράτους δικαίου που «επηρεάζουν ή κινδυνεύουν σοβαρά να επηρεάσουν τη χρηστή οικονομική διαχείριση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού ή την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης με αρκετά άμεσο τρόπο».
Με άλλα λόγια, ακόμα και με την τρέχουσα μορφή του μοιάζει περισσότερο με έναν μηχανισμό καταπολέμησης οικονομικής απάτης που υπόκειται μάλιστα σε πολιτική επιρροή.
Πάντως, οι ελπίδες όλων είναι οι δύο χώρες να άρουν το βέτο τους υπό τις πιέσεις των υπόλοιπων χωρών μέχρι και την επόμενη σύνοδο κορυφής, στις 10 και 11 Δεκεμβρίου, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για τις τελικές διαδικασίες έγκρισης του ΠΔΠ και του πακέτου ανάκαμψης πριν το τέλος του έτους.
Σε κάθε άλλη περίπτωση κι αν επιμείνουν οι δύο χώρες να ανοίξουν και πάλι οι διαπραγματεύσεις για τον μηχανισμό διαφύλαξης του κράτους δικαίου, τόσο το Ευρωκοινοβούλιο όσο και οι τέσσερις «φειδωλοί» έχουν δηλώσει ότι δεν θα δώσουν την έγκρισή τους σε έναν νέο συμβιβασμό.
Οι «λεπτοί» αυτοί χειρισμοί θα γίνουν από τη Γερμανία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. αυτό το εξάμηνο, ενώ είναι σαφές για πολλούς στις Βρυξέλλες ότι αν κάποιος έχει τις διαπραγματευτικές δεξιότητες να πετύχει, είναι η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
