Αν και γεννήθηκαν στα χρόνια της Θάτσερ, χρειάστηκε το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης για να βρουν πρόσφορο έδαφος για την εξάπλωσή τους: οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με τις λεγόμενες συμβάσεις "μηδενικών ωρών" αυξήθηκαν πέρυσι κατά 20%,, όπως αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας.
Στις συμβάσεις "μηδενικών ωρών" ο εργαζόμενος δεν έχει εγγυημένο ωράριο ούτε εγγυημένο εισόδημα και καλείται να δουλέψει μόνο όποτε βολεύει τον εργοδότη. Σύμφωνα με τη βρετανική Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ONS), 903.000 άτομα, που αντιστοιχούν στο 2,9% του εργατικού δυναμικού στη Βρετανία, εργάζονταν με τέτοιου είδους συμβάσεις το δεύτερο τρίμηνο του 2016, συγκριτικά με τα 747.000 ή 2,4%, ένα χρόνο νωρίτερα.
Αρκετά εργατικά σωματεία υποστηρίζουν ότι το φαινόμενο έχει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις και εκτιμούν ότι η συγκεκριμένη κατηγορία «απασχολήσιμων» έχει ξεπεράσει προ πολλού το ένα εκατομμύριο. Μέχρι σήμερα τα επίσημα στατιστικά στοιχεία έδειχναν ότι με συμβάσεις «μηδενικών ωρών» απασχολούνταν κυρίως νεαρά άτομα που έβγαιναν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας. Η τελευταία έκθεση του ONS αποκαλύπτει, ωστόσο, ότι το φαινόμενο εξαπλώνεται τώρα και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
«Είναι ανησυχητικό που μεγάλο μέρος της αύξησης καταγράφεται ανάμεσα σε εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας, κάποιοι εκ των οποίων ίσως δυσκολεύονται με τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό εάν το εισόδημά τους διαφοροποιείται καθώς δεν έχουν εγγυημένες ώρες εργασίας» ανέφερε ο αναλυτής στο ινστιτούτο Resolution Foundation, Κόνορ Ντ’ Άρσι.
Οι ειδικές αυτές συμβάσεις πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και αρχικά εφαρμόστηκαν στον τουρισμό, το λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες καθαριότητας. Σήμερα, περισσότερες από 1.000 εταιρείες απασχολούν υπαλλήλους με συμβάσεις «μηδενικών ωρών», οι οποίες μεταξύ άλλων διαφημίζονται από την κυβέρνηση και τον επιχειρηματικό κόσμο σαν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέτρο καταπολέμησης της ανεργίας.
Εννέα στους δέκα εργαζόμενοι στα βρετανικά McDonald's δουλεύουν με αυτόν τον τρόπο, ενώ τα αδιαμφισβήτητα πρωτεία κρατά η εταιρεία αθλητικού ρουχισμού και εξοπλισμού Sports Direct, που απασχολεί και τους 20.000 εργαζομένους, με τέτοιες συμβάσεις. Ακόμη και το παλάτι του Μπάκιγχαμ ακολουθεί τους καιρούς. Η θυγατρική Royal Collection Enterprises Limited όχι μόνο απασχολεί εργαζόμενους με αυτόν τον τρόπο, αλλά και τους απαγορεύει να αναζητήσουν άλλες δουλειές για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους.
