Ο Αλέξης Πολίτης γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Ήταν ανιψιός του ακαδημαϊκού Λίνου Πολίτη και εγγονός του Νικόλαου Γ. Πολίτη ο οποίος υπήρξε εμβληματική μορφή της ελληνικής λαογραφίας. Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και μάλιστα ήταν φοιτητής του Κ.Θ. Δημαρά στη Σορβόννη. Από το 1976 έως το 1989 εργάστηκε στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και από το 1989 έως το 2012 στο τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο οποίο ανακηρύχθηκε ομότιμος καθηγητής. Η διδακτορική του διατριβή αποτέλεσε θεμελιώδες έργο για την ιστορική πρόσληψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών. Ο ίδιος εξερεύνησε τον αντίκτυπο των τραγουδιών στους Έλληνες και στους Ευρωπαίους λόγιους κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Μάλιστα, συνέβαλλε καθοριστικά στη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας, της προφορικότητας και των ιδεολογικών ρευμάτων του 19ου αιώνα.
Ο Αλέξης Πολίτης έμεινε στην Ιστορία ως ο κορυφαίος μελετητής της ελληνικής προφορικής και γραπτής παράδοσης που μας χάρισε σημαντικά επιστημονικά έργα. Ως αυθεντικός στοχαστής, προασπιζόταν την κριτική σκέψη. Ακαταπόνητος ερευνητής ο ίδιος, υπήρξε πρόθυμος και φιλικός συνοδοιπόρος στους ερευνητές και σταθερός παραγωγός επιστημονικής γνώσης. Κατάφερε μάλιστα να υπογράψει ένα άκρως σημαντικό έργο γύρω από την ιστορία των δημοτικών τραγουδιών αλλά και τη νεοελληνική φιλολογία.
Ο σπουδαίος διανοητής είχε μεγάλη συμβολή στη διάδοση της δημοτικής μουσικής μέσα από τα έργα «Το δημοτικό τραγούδι. Κλέφτικα» (1973, 1985), «Η ανακάλυψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών» (1984, 1999), την έκδοση των «Ελληνικών Δημοτικών Τραγουδιών του Claude Fauriel» (1999, 2000), «Το δημοτικό τραγούδι» (2010).
Μεταξύ των σημαντικότερων έργων που έχει υπογράψει ο αείμνηστος πανεπιστημιακός και διανοητής είναι και τα «Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880» (1993, 2003), το «Μυθολογικό κενό» (2000), το «Εγχειρίδιο του Νεοελληνιστή» (2002, 2005, σε συνεργασία με τον Τρ. Σκλαβενίτη και τη Μ. Μαθιουδάκη), τα «Αποτυπώματα του χρόνου» (2006), η «Ρομαντική λογοτεχνία στο εθνικό κράτος» που εξέταζε την υπό διαμόρφωση συνείδηση λογοτέχνη και αναγνώστη μεταξύ 1830 και 1880, καθώς και η επιμέλεια της τρίτομης έκδοσης των Απομνημονευμάτων του Στρατηγού Μακρυγιάννη που εκδόθηκε το 2011.
