Το πιο επιτυχημένο αμερικανικό συγκρότημα των τελευταίων 35 ετών επέστρεψε με τον 12ο δίσκο της καριέρας του. Σε μια εποχή που το rock έχει παραγκωνιστεί πλήρως και τα μουσικά σχήματα που βασίζονταν στο τρίπτυχο κιθάραμπάσο-ντραμς τείνουν να γίνουν είδος προς εξαφάνιση, δίσκοι όπως το «Dark matter» είναι όλο και πιο απαραίτητοι
Pearl Jam Dark matter
Δεν πρόδωσαν ποτέ το κοινό τους οι Pearl Jam. Δεν πρόδωσαν όσους τους πίστεψαν από την πρώτη μέρα που τους άκουσαν στο ραδιόφωνο ή από την πρώτη φορά που τους είδαν, πιθανότατα στη μεταμεσονύκτια ζώνη του MTV κάπου στο μακρινό 1991, όταν ξεκινούσαν. Όμως το σημαντικότερο είναι ότι δεν πρόδωσαν τις ιδέες τους και δεν αλλοτριώθηκαν. Από πολύ νωρίς έδειξαν ότι στέκονταν απέναντι στις κερδοφόρες πρακτικές των αχόρταγων πολυεθνικών εταιρειών και τα έβαλαν ανοιχτά μαζί τους (ειδικά με τη Sony) σταματώντας την παραγωγή video clip και πολεμώντας τις αυξημένες τιμές στα εισιτήρια των συναυλιών σε μια εποχή που τα μίντια διψούσαν για προβεβλημένους rock ήρωες. Το ορμητικά και απαισιόδοξα τραγούδια τους, που γεννήθηκαν στο πνιγηρό προαστιακό τοπίο του Σιάτλ, εξέφραζαν την κοινωνική ανησυχία μιας ολόκληρης γενιάς που αντιδρούσε αυθόρμητα σε ένα τεχνοκρατικό σύστημα rock ψυχαγωγίας. Το γειωμένο ύφος τους και η ευθύβολη ειλικρίνειά τους προσέφεραν ένα αντίδοτο στην αυτοκαταστροφική μυθολογία που συνόδευε τους μεγάλους αστέρες και τις εκκεντρικές υπερβολές τους, πάνω στις οποίες συνήθως γράφεται συνήθως η μουσική ιστορία. Ο τραγουδιστής του συγκροτήματος Eddie Vedder έγινε ο αληθινός ρόκερ με την καθαρή καρδιά, τουλάχιστον για όσους είχαν ανάγκη ένα τέτοιο πρότυπο, εκφράζοντας την απελπισία των εφήβων που δεν νοιάζονταν ποτέ για την παγκόσμια αποδοχή των αγαπημένων τους συγκροτημάτων. Και, με κάποιον μαγικό τρόπο, το καταφέρνει ακόμα και σήμερα.
Η αυθεντικότητα της νιότης παραμένει
Οι τελευταίοι δίσκοι των Pearl Jam, δηλαδή το «Backspacer» (2009), το «Lightning bold» (2013) και το «Gigaton» (2020), διέθεταν rock ορμή και ντελικάτες παραγωγές. Το συγκρότημα επένδυε χρόνο στο να ακονίσει τις κιθάρες του και να καθαρίσει πλήρως το ηχητικό λίπος των τραγουδιών του. Όμως αυτό που παρατηρούσε κανείς είναι ότι τα τραγούδια ακούγονταν πάντα καλύτερα επί σκηνής. Στον νέο τους δίσκο λοιπόν αποφάσισαν να προσεγγίσουν την εμπειρία μιας ζωντανής εμφάνισης και να μεταδώσουν από το στούντιο την αίσθηση του πώς ακούγονται ζωντανά όταν είναι σε απόλυτη φόρμα και σύμπνοια. Ο παραγωγός του δίσκου Andrew Watt, ο οποίος μάλιστα είναι γεννημένος το 1991, όταν δηλαδή οι Pearl Jam κυκλοφόρησαν το ντεμπούτο τους, πέτυχε να κάνει το γκρουπ να ακούγεται όπως στις καλύτερες συναυλίες του. Οι Pearl Jam εκπέμπουν εκείνη τη σοβαρότητα του rock συγκροτήματος που μπαίνει στο στούντιο για λόγους της προκοπής: την αληθινή αυτοέκφραση, τον αγνό ρομαντισμό και τον τίμιο θυμό. Τα τραγούδια τους είναι πλούσια, κοφτά, μεστά και ζωντανά, χωρίς υπέρβαρα ρεφρέν και χωρίς περιττά λούσα στην παραγωγή. Το δικό τους rock είναι απαλλαγμένο από τοξικότητες. Εδώ λοιπόν ακούγονται κοφτεροί και επίκαιροι, μακριά από την ακίνδυνη χασμωδία του ραδιοφωνικού rock, με τις κιθάρες του Mike McCready να παίρνουν φωτιά και μαζί τα τύμπανα του Matt Cameron, το μπάσο του Jeff Ament και την κιθάρα του Stone Gossard να συντονίζονται με χάρη σε ψυχεδελικές συχνότητες.
Με την έκρηξη του grunge rock και τη δημοφιλία των συγκροτημάτων του Σιάτλ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 (Nirvana, Soundgarden κ.λπ.) να αποτελεί πλέον αντικείμενο ιστορικής έρευνας, το ζητούμενο είναι η θέση του «Dark matter» σήμερα, δεδομένου ότι πρόκειται για το 12ο στούντιο άλμπουμ ενός συγκροτήματος που έχει ήδη φτάσει και προσπεράσει το μάξιμουμ των δυνατοτήτων του. Το καλλιτεχνικό εκτόπισμα του δίσκου όμως δεν μετριέται με όρους ανταγωνισμού απέναντι στους ομογάλακτους, αλλά τα κριτήρια είναι η πειθώ και η εντιμότητα (στοιχεία τα οποία η μπάντα κατείχε από τα γεννοφάσκια της) των μελών που πλησιάζουν πια στην ηλικία των 60. Ένα νεανικό άλμπουμ λοιπόν με σαρωτική δύναμη εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να ξανασυμβεί όπως σε εκείνες τις χρονικές συντεταγμένες, υπάρχει όμως κάτι καθησυχαστικό και αισιόδοξο στον τρόπο που φαίνεται το αποτύπωμα του χρόνου στα καινούργια τους τραγούδια, ειδικά στο πώς ο Vedder ξεδιπλώνει την αναλλοίωτη χροιά της φωνής του. Ακούγοντας ξανά και ξανά το «Dark matter», αν μη τι άλλο αισθάνεσαι ότι η σπουδαιότητα του rock δεν έχει εξοστρακιστεί για πάντα.
