Όσοι παρακολουθούν την πορεία της κινηματογραφικής διανομής στη χώρα μας θυμούνται ότι τα εισιτήρια είχαν μειωθεί δραματικά και πριν από το παντελώς καταστροφικό 2020. Η σταδιακή επαναφορά έγινε μέσα από τα θερινά σινεμά και χρειάστηκε να επεκταθεί η καλοκαιρινή περίοδος (φτάνοντας σχεδόν σε εξάμηνη) προκειμένου να τραβήξει το κουπί και να σωθεί η χρονιά για τους ανεξάρτητους διανομείς, τα στούντιο αλλά και τις ίδιες τις αίθουσες.
Η επιστροφή στους κινηματογράφους παρουσιάζει πλέον ένα ειδικό χαρακτηριστικό, που μας αναγκάζει να μιλάμε για νέα συμπεριφορά. Την ίδια στιγμή που η εβδομαδιαία σοδειά διανομής φέρνει δέκα ή και δώδεκα νέες ταινίες που πασχίζουν να βρουν ανταπόκριση, οι ειδικές προβολές, οι επετειακές κυκλοφορίες και οι φεστιβαλικές πρεμιέρες γίνονται sold out αμέσως. Πλέον, η μεγαλύτερη μερίδα θεατών αναζητάει το επόμενο κινηματογραφικό ραντεβού στην πόλη σαν πεδίο συναναστροφής, σαν το event στο οποίο πρέπει να συμμετάσχει.
Τρανταχτό παράδειγμα, οι ειδικές προβολές του Φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας», που παρουσίασε τη «Ζαν Ντιλμάν» της Σαντάλ Ακερμάν στο κοινό. Το «Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles», όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος του, είναι ένα φιλμ που για τρεισήμισι ώρες παρατηρεί μια γυναίκα στο διαμέρισμά της. Το κοινό γέμιζε κάθε εβδομάδα την αίθουσα και χρειάστηκαν παραπάνω προβολές για να καλύψουν τη ζήτηση. Παλιότερα, οι επανεκδόσεις έβγαιναν παραδοσιακά το καλοκαίρι, ώστε να καλύψουν την υποχρεωτική ανάπαυλα ταινιών πρώτης προβολής όταν οι κλειστές αίθουσες σταματούσαν για τη θερινή σεζόν. Ποιος θα περίμενε ότι η επανέκδοση μιας ταινίας που παρατηρεί την καθημερινότητα μιας γυναίκας που καθαρίζει, μαγειρεύει και βοηθά τον γιο της στα μαθήματά του θα έδιωχνε κόσμο στο ταμείο;
Κάτι ανάλογο συνέβη και με το «Memoria» του Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν, στο οποίο κάτι ανεξήγητοι κοσμογονικοί κρότοι από τα έγκατα της Γης στοιχειώνουν την Τίλντα Σουίντον. Η μυσταγωγική ταινία του Ταϊλανδού σκηνοθέτη πιθανότατα δεν θα έκοβε ούτε εκατό εισιτήρια αν έβγαινε μια οποιαδήποτε Πέμπτη στους κινηματογράφους. Ειδικά αν ήταν στριμωγμένη ανάμεσα σε μια ντουζίνα άλλες καλλιτεχνικές ταινίες, οι οποίες μετά τη δεύτερη εβδομάδα δεν θα έβρισκαν αίθουσα για να σταθούν, καθώς θα ερχόταν το επόμενο κύμα από τις δέκα της επόμενης εβδομάδας, που θα διεκδικούσαν τις ίδιες θέσεις στον ήλιο (ή στο σκοτάδι της αίθουσας).
Η άλλη κατηγορία προβολών που γεμίζουν είναι αυτές που υπόσχονται συνάντηση με τους συντελεστές. Ο κόσμος γεμίζει τον Δαναό για την επανέκδοση των «Φτηνών τσιγάρων» και -για κάποιον (άγνωστο) λόγο- για να ακούσει τον Ρένο Χαραλαμπίδη να προλογίζει, αλλά και τον Γιάννη Οικονομίδη να παρουσιάζει τις ταινίες του σε 35 mm (;). Σταθερή αξία ωστόσο παραμένουν φεστιβαλικές πρεμιέρες και ακόμα περισσότερο το «στόμα με στόμα» ραντεβού, όπως συνέβη στο Ριβιέρα με τα «Μαγνητικά πεδία».
Με άλλα λόγια, η κινηματογραφική έξοδος τείνει να μοιάσει στη συναυλιακή βόλτα, όπου ο θεατής θα διαλέξει το στιλ που του ταιριάζει και ξέρει ότι θα βρει θεατές της «φυλής» του για να χειροκροτήσουν μαζί αγαπημένους συντελεστές, να μοιραστούν πρώτοι ένα γεγονός τη στιγμή που συμβαίνει στην πόλη. Πραγματικά, ο κόσμος που θα στηρίξει μια εύστοχη επετειακή συγκυρία στον σωστό χώρο με τους κατάλληλους ομιλητές είναι πολλαπλάσιος από αυτόν που παρακολουθεί την εβδομαδιαία κυκλοφορία νέων ταινιών - μια συνήθεια που τείνει να σβήσει. Τα τεχνικά δέλεαρ, δηλαδή οι αναπαλαιωμένες κόπιες, οι 4K προβολές και ο ψηφιακά επεξεργασμένος ήχος ωχριούν μπροστά στη δύναμη της συμμετοχής, του προλόγου και της συνάντησης με ανθρώπους που έχουν κοινή αισθητική και κοινά στέκια. Κι αυτό το συναίσθημα δεν μπορεί να το νικήσει καμία πειρατεία.
