Μια queer ερωτική ιστορία από το Πακιστάν, ένα θρησκευτικό οδοιπορικό σε δύσβατα Ισλανδικά τοπία, ένα Ιταλικό οικογενειακό δράμα και μια περιπέτεια με αεροπλάνο, αποτελούν το κινηματογραφικό μενού για τις 26 Ιανουαρίου.
Τρυφερό queer δράμα με μεγάλη καρδιά από το Πακιστάν
Joyland ***1/5
Διάρκεια: 126΄
Σκηνοθεσία: Σαΐμ Σαντίκ
Παίζουν: Αλίνα Καν, Αλί Τζουνέτζο, Ραστί Φαρούκ, Σαρβάτ Γκιλανί
Ο νεότερος από τους άνδρες μιας συντηρητικής πακιστανικής οικογένειας, καθώς νιώθει να καταπιέζεται από τις προσδοκίες του πατέρα του και δεν τολμά να έρθει σε επαφή με τις ευαισθησίες του, θα ενταχθεί κρυφά σε έναν θίασο και θα κάνει πρόβες για παραστάσεις ερωτικού χοροθέατρου. Εκεί θα συνδεθεί στενά και θα ερωτευτεί το πιο φιλόδοξο μέλος της ομάδας, που είναι μια τρανς γυναίκα.
Ο σκηνοθέτης θα αφήσει τη σχέση των δύο ηρώων να αναπτυχθεί αβίαστα και ποτέ δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι για το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ή τι ακριβώς τον κινητοποιεί. Υπάρχει μια απτή τρυφερότητα ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο χαμένες ψυχές, που οι ζωές τους ασφυκτιούν μέσα στις κοινωνικές συμβάσεις. Οι ήρωες καλούνται να αποδεχθούν αμαχητί τις επιταγές της πατριαρχίας και να βαδίσουν σε προδιαγεγραμμένα μονοπάτια ζωής, διαφορετικά θα βρεθούν παρίες ή εξόριστοι - ή ακόμα και νεκροί.
Η ραφιναρισμένη και ζωηρή διεύθυνση φωτογραφίας μπολιάζει με κομψότητα και χάρη το προσεγμένο δράμα και η ιστορία εδραιώνει τη σχέση των δύο χαρακτήρων με μια προσεγμένη και σοφή προσέγγιση, αφού οι διαφορετικές τάξεις στις οποίες ανήκουν οι ήρωες δρουν ανασταλτικά. Η έλξη χτίζεται μέσα από τα βήματα του μπουρλέσκ και ο φακός ακούει διακριτά τις κρυφές επιθυμίες και την καταπιεσμένη τάση για σεξουαλική ελευθερία.
Ο βραβευμένος με Queer Χρυσό Φοίνικα στο περσινό Φεστιβάλ των Καννών Σαΐμ Σαντίκ μας υπογραμμίζει ότι οι στερεοτυπικοί ρόλοι των φύλων επιβάλλονται από την οικογένεια και από το κοινωνικό περιβάλλον. Επιπλέον, δίνει βάση στις λεπτομέρειες γύρω από τις αναγκαστικές τελετουργίες της καθημερινής ζωής και το φιλμ του, παρόλο που είναι συγκρατημένο συναισθηματικά, επιφυλάσσει μια απροσδόκητη γροθιά στο στομάχι προς το τέλος. Άριστο δείγμα ανθρωποκεντρικού σινεμά, που, χωρίς να είναι στρατευμένο, καταφέρνει και κερδίζει κάθε καλλιτεχνικό στοίχημα.
Ποιητικό οδοιπορικό απαράμιλλης ομορφιάς γύρω από το ταξίδι ενός ιερέα
Η χώρα του Θεού (Godland) ***1/2
Διάρκεια: 138΄
Σκηνοθεσία: Χλινούρ Παλμασόν
Παίζουν: Έλιοτ Κρόσε Χόβε, Ίνγκβαρ Έγκερτ Σίγκουρδσον
Ενας Δανός ιερέας αναλαμβάνει την αποστολή ταξιδέψει σε μια απομακρυσμένη περιοχή της Ισλανδίας στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ακόμα άνηκε στη Δανία, για να χτίσει μια εκκλησία αλλά και να καταγράψει με φωτογραφίες τους ξεχασμένους κατοίκους. Το ταξίδι του νεαρού ιερέα χτίζεται μέσα από εμπνευσμένα κάδρα (τετράγωνα με στρογγυλεμένες γωνίες, μια αισθητική που θυμίζει τις φωτογραφίες του ήρωα) και σκηνές απαράμιλλης ομορφιάς που φρόντισε ο Χλινούρ Παλμασόν.
Το «Godland» μοιάζει με παράξενο και σαγηνευτικό κράμα ιδεών, λες και ο ανθρωποκεντρικός στοχασμός του Άκι Καουρισμάκι συνάντησε το ποιητικό όραμα του Ρόι Άντερσον και από τα καλύτερα στοιχεία των δυο τους προέκυψε ένα έντεχνο παιδί εναλλακτικής έκφρασης που υπακούει σε μια εσωτερική λογική αξιών.
Οι γηγενείς χαρακτήρες που συναντάει και απαθανατίζει ο θεοσεβούμενος ήρωας στο δύσβατο και αφιλόξενο τοπίο και οι μικρές ρίξεις με οτιδήποτε θεωρούσε μέχρι τότε δεδομένο και ιερό αφήνουν με παράδοξο τρόπο μια γεύση αισιοδοξίας. Παρά τη ζοφερή ματιά στην περιφρονητική αντιμετώπιση των Δανών, στο γλωσσικό εμπόδιο και στα θρησκευτικά αδιέξοδα, αυτή είναι μια ταινία ελπίδας που σπάνια έχουμε συναντήσει έως τώρα σε υπαρξιακές ταινίες με ιερείς - με εξαιρέσεις όπως το «Calvary» του Τζον Μάικλ ΜακΝτόνα.
Η πίστη και η πνευματικότητα εδώ είναι εύθραυστες απέναντι στις δυνάμεις ενός αδυσώπητου φυσικού κόσμου. Το έργο ξεπερνά τις προβλέψιμες θεολογικές του πτυχές, για να διερευνήσει πιο οικουμενικά ερωτήματα για την ανθρωπότητα και την εφήμερη θέση μας στον κόσμο. Η υπαρξιακή μελαγχολία του «Godland» και η στατική ομορφιά των πλάνων του φιλμ πετυχαίνουν έναν στοχαστικό συσχετισμό ανάμεσα στον εικαστικό πλούτο και στο συναισθηματικό ταξίδι, που στέκεται παλικαρίσια απέναντι στην επαιτεία άλλων βαρυσήμαντων ταινιών για τη χαμένη πίστη ή περισπούδαστων δραμάτων που διδάσκουν βαριά και χωνεμένα φιλοσοφήματα.
Ιταλικό δράμα γύρω από την επιστροφή ενός άνδρα στη γενέτειρά του
Νοσταλγία (Nostalgia) **
Διάρκεια: 117΄
Σκηνοθεσία: Μάριο Μαρτόνε
Παίζουν: Πιερφρανσέσκο Φαβίνο, Φρανσέσκο ντι Λέβα, Σοφία Εσαϊντί
Ενας 55χρονος άνδρας επιστρέφει στη γενέτειρά του Νάπολη ύστερα από απουσία σαράντα ετών, κατά την οποία είχε αναζητήσει καταφύγιο στο Κάιρο. Η αναζήτηση της παλιάς του γειτονιάς και του πατρικού του σπιτιού επιφυλάσσει τρομακτικές διαπιστώσεις. Στην ταινία του Μαρτόνε η μνήμη δείχνει το σκληρό της πρόσωπο. Η Νάπολη κινηματογραφείται σαν μια σκοτεινή, ατίθαση και πληθωρική πόλη, σε ένα καθαρόαιμο αστικό δράμα εγκλήματος χωρίς περιστροφές και δυνατές διακυμάνσεις.
Η γειτονιά εμφανίζεται εχθρική σε οποιονδήποτε παρείσακτο κάνει το λάθος να ζητήσει εξ αγχιστείας συμμετοχή στην καθημερινότητα. Η βαθιά κατάδυση στο επικίνδυνο αστικό περιβάλλον είναι ικανοποιητική - μπορείς σχεδόν να εισπνεύσεις τις μυρωδιές των λαϊκών αγορών, των σκουπιδιών, των ετοιμόρροπων κτηρίων, των καυσαερίων των μοτοσικλετών και τον καθαρό αέρα των εκκλησιών.
Ωστόσο ο ήρωας, ο Φελίτσε, δεν είναι ολοκληρωμένος χαρακτήρας για να επικοινωνήσει πειστικά τις ματαιώσεις που άφησε μια αθέατη ζωή, τα διφορούμενα κίνητρα και τις σκληρές επιλογές. Οι σχέσεις του Φελίτσε με τον αρχηγό της Καμόρα, το φάντασμα του Ισλάμ και οι οικογενειακές εκκρεμότητες χρειάζονταν περισσότερο βάθος σε επίπεδο πρωταγωνιστικής ερμηνείας, καθώς είναι απαραίτητη η σύνδεση του θεατή με τις αναμνήσεις από το παρελθόν του ήρωα, που τρώνε τα σωθικά του και θα επανέλθουν οδυνηρά στη ζωή του. Ο μοναχικός ήρωας περιδιαβαίνει τα σοκάκια αναβιώνοντας αναμνήσεις μέσα από flash-back που αποκαλύπτουν τον λόγο που τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη χώρα.
Η «Νοσταλγία» δεν λειτουργεί τόσο πειστικά ως μια σύνθετη βιογραφία, αλλά περισσότερο σαν ένα οδυνηρό πορτρέτο της απόστασης που αφήνει το πέρασμα του χρόνου, ενώ παράλληλα το οργανωμένο έγκλημα λειτουργεί με τους ίδιους και απαράλλακτους αρχαίους κανόνες.
Καταιγιστική δράση με τον Τζέραλντ Μπάτλερ
Εκτός ελέγχου (Plane) *
Διάρκεια: 106΄
Σκηνοθεσία: Ζαν-Φρανσουά Ρισέτ
Παίζουν: Τζέραρντ Μπάτλερ, Μάικ Κόλτερ
Eνας πιλότος, στην προσπάθειά του να σώσει τους επιβάτες του αεροπλάνου από έναν κεραυνό, θα κάνει μια ριψοκίνδυνη αναγκαστική προσγείωση. Όμως τελικά θα καταλήξει στο επίκεντρο μιας εμπόλεμης ζώνης σε ένα κατεστραμμένο νησί. Οι περισσότεροι από τους επιβάτες θα κρατηθούν ως όμηροι από επικίνδυνους αντάρτες και ο μόνος άνθρωπος στον οποίο μπορεί να βασιστεί για βοήθεια ο ηρωικός πιλότος είναι ένας δολοφόνος που έτυχε να μεταφέρει το FBI στη μοιραία πτήση.
Τυπική αμερικανική περιπέτεια βίας και αδρεναλίνης, με τον Τζέραρντ Μπάτλερ σε ηρωισμούς και αιματηρές μάχες. Δεν έχει τίποτα πρωτότυπο να προσφέρει αυτή η περιπέτεια, όπως μαρτυρά και ο ξεκάθαρος, απλοϊκός, μονολεκτικός πρωτότυπος τίτλος: «Αεροπλάνο». Έτσι απλά. Τόσα χρειάζεται να ξέρεις για να καταλάβεις αν θα σου αρέσει. Ο Τζέραρντ Μπάτλερ και ένα αεροπλάνο που πέφτει. Τίποτα κακό δεν έχει αυτό το είδος ψυχαγωγικής περιπέτειας, ωστόσο το πρόβλημα, ή μάλλον η μεγάλη αδυναμία, της ταινίας είναι ότι ο Τζέραρντ Μπάτλερ δεν είναι Λίαμ Νίσον. Δεν έχει δηλαδή το εκτόπισμα και την πειθώ ενός ήρωα δράσης που θα σε κάνει να παραβλέψεις τις απιθανότητες στην ιστορία, τους μονοδιάστατους ήρωες και τα στερεότυπα και να απολαύσεις χωρίς ενοχές μια περιπέτεια με όπλα.
Η άλλη μεγάλη αδυναμία είναι ότι δεν υπάρχει ένας καλός τεχνίτης πίσω από την κάμερα που να ξέρει να διαχειριστεί την αδρεναλίνη τού θεατή και να του αφήσει και μια-δυο καλές σκηνές για να έχει να θυμάται. Όπως ήταν ο Μάικλα Μπέι, που είχε σκηνοθετήσει το επίσης ξεκάθαρα, απλοϊκά και μονολεκτικά τιτλοφορούμενο «Ασθενοφόρο», που είχε γνωρίσει σχετική επιτυχία πέρσι. Το «Εκτός ελέγχου» δεν είναι παλιάς κοπής, ώστε να γίνει γοητευτικό, και είναι πολύ «αγέλαστο» για να γίνει ένοχη απόλαυση, με αποτέλεσμα να πέφτει στο κενό σαν ακυβέρνητο αεροπλάνο.
Παίζονται ακόμη
Μπελ: Ο δράκος και η πριγκίπισσα (Belle)
Σκηνοθεσία: Μαμόρου Χοσόντα
Η Σούζου, ένα ντροπαλό κορίτσι που ζει σε ένα χωριό, όταν μπαίνει στον εικονικό κόσμο του «U», αποκτά την ψηφιακή περσόνα μιας διάσημης τραγουδίστριας. Όταν ένα κονσέρτο της θα διακοπεί από ένα τερατώδες πλάσμα, τότε θα ξεκινήσει μια περιπέτεια ανακάλυψης της αληθινής ταυτότητας σε έναν ψηφιακό κόσμο όπου οποιοσδήποτε μπορεί να έχει οποιοδήποτε άβαταρ.
Περίτεχνη ταινία anime από τον σκηνοθέτη Μαμόρου Χοσόντα και το στούντιο Chizu, με διάκοσμο τον κόσμο της εικονικής πραγματικότητας.
