Είναι γοητευτικοί οι μύθοι που συνοδεύουν τα απραγματοποίητα κινηματογραφικά όνειρα που έμειναν στα σκαριά, όπως συνέβη με τον «Ναπολέων» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ ή το «Dune» του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι. Να όμως που ένα από τα αιώνια απωθημένα ενός μεγάλου δημιουργού βρίσκει ανέλπιστα τον δρόμο του για τις αίθουσες. Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα θα επαναλάβει το μεγάλο στοίχημα καριέρας που είχε πραγματοποιήσει με το «Αποκάλυψη τώρα!» (το οποίο, παρά τον καλλιτεχνικό θρίαμβο, τον είχε καταστρέψει οικονομικά) και θα επενδύσει ο ίδιος τα περισσότερα από τα 120 εκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για το μεγαλόπνοο όνειρο ζωής που τιτλοφορείται «Megalopolis». Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο ίδιος: «Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί; Να πεθάνω άφραγκος;».
Απαιτητικό τεχνολογικά το «Megalopolis», γυρίζεται σε στούντιο στην Ατλάντα με τους ηθοποιούς να βρίσκονται ανάμεσα σε γιγάντιες οθόνες LED στις οποίες θα στηθούν τα CGI ειδικά εφέ. Ο Κόπολα έγραψε το σενάριο στα μέσα της δεκαετίας του 1980 έχοντας ως αισθητική αναφορά το «Metropolis» του Φριτς Λανγκ, και μάλιστα έφτασε κοντά στο να το γυρίσει το 2001. Στο φιλμ δέχτηκαν χωρίς δεύτερη σκέψη να εμφανιστούν οι Άνταμ Ντράιβερ, Φόρεστ Γουίτακερ, Γιον Βόιτ, Λόρενς Φίσμπερν και Ντάστιν Χόφμαν, μεταξύ άλλων.
Η ιστορία φημολογείται ότι αφορά έναν αρχιτέκτονα που ανοικοδομεί μια φουτουριστική εκδοχή της Νέας Υόρκης, που θυμίζει σε πολλά την αρχαία Ρώμη, ύστερα από μια μακρά οικονομική κρίση που έφερε κοινωνικές ανισότητες.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι αυτό θα είναι το κύκνειο άσμα του 83χρονου πλέον σκηνοθέτη του «Νονού», ο οποίος είναι ανενεργός εδώ και πολλά χρόνια. Το αν θα προκύψει ένα μεγαλοφυές αριστούργημα που θα κλείσει θριαμβευτικά μια εμβληματική πορεία ή κάτι που δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες ενός magnum opus από έναν κουρασμένο οραματιστή, απομένει να το δούμε.
Ο ίδιος ο Κόπολα αναφέρει: «Το μόνο που θέλω είναι για χρόνια μετά τον θάνατό μου ο κόσμος να συζητά το “Megalopolis”. Να αναρωτιούνται αν η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι η μόνη εφικτή και πώς μπορούμε να την κάνουμε καλύτερη. Μέσα από την εκπαίδευση; Την ψυχική υγεία; Αυτό που πραγματικά λέει η ταινία είναι πως η ουτοπία δεν είναι ένα φανταστικό μέρος, αλλά η ίδια η πάλη μας να κάνουμε τα πράγματα καλύτερα».
Η λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών προκάλεσε ένα απρόβλεπτο σοκ
Αντιδράσεις και διχασμό έχει προκαλέσει η πολυαναμενόμενη φετινή λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες από καταβολής κινηματογράφου που βγάζει το περιοδικό Sight and Sound. Πρόκειται για τη λίστα-ορόσημο που προκύπτει κάθε δέκα χρόνια, ύστερα από τεράστια ψηφοφορία ανάμεσα σε σκηνοθέτες και κριτικούς που διοργανώνει το περιοδικό που εκδίδει το British Film Institute.
Για την Ιστορία, την πρωτιά κατείχε για 40 χρόνια ο «Πολίτης Κέιν» του Όρσον Γουέλς μέχρι που εκθρονίστηκε το 2012 (στην προηγούμενη λίστα δηλαδή) από τον «Δεσμώτη του Ιλίγγου» (Vertigo) του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Στην κορυφή φέτος συναντάμε τη ριζοσπαστική ταινία που σκηνοθέτησε σε ηλικία μόλις 25 ετών η Σαντάλ Άκερμαν με τίτλο «Jeanne Dielman, 23, quai du commerce, 1080 Bruxelles». Πρόκειται για μια αιφνιδιαστική πρωτιά που προκάλεσε σοκ και έντονες αντιδράσεις.
Να σημειώσουμε αρχικά ότι η ταινία του 1975 είναι ένα πρωτοποριακό, φεμινιστικό μανιφέστο, διάρκειας τρεισήμισι ωρών, όπου ο φακός παρατηρεί διακριτικά την καθημερινότητα μιας χήρας στο διαμέρισμά της στις Βρυξέλλες. Εκεί εκτελεί τις δουλειές του σπιτιού, φροντίζει τον γιο της και όταν μένει μόνη της προσφέρει σεξουαλικές υπηρεσίες επί πληρωμή. Μέσα από μια στοχαστική δραματοποίηση της ρουτίνας μιας γυναίκας η οποία απαιτεί την υπομονή του θεατή, προκύπτει ένα ρηξικέλευθο πείραμα που ξεπερνά τα παραδοσιακά όρια του σινεμά.
Αν και κανείς δεν αμφισβητεί ότι πρόκειται για το σπουδαιότερο ίσως φιλμ που φτιάχτηκε ποτέ από γυναίκα, με ηρωίδα γυναίκα, τα αποκαλυπτήρια της λίστας έφεραν στην επιφάνεια κύματα οργισμένων αντιδράσεων από μια πιο συντηρητική μερίδα κινηματογραφόφιλων οι οποίοι έθιξαν το γεγονός ότι οι ψηφίσαντες κριτικοί σχεδόν διπλασιάστηκαν (από 800 σε 1.600 περίπου), με αποτέλεσμα να εισαχθούν πολύ νεότεροι σε ηλικία που έχουν προτεραιότητα την αντιπροσώπευση, τη συμπερίληψη και τα πολιτικά αιτήματα της εποχής αντί για την όποια ακαδημαϊκή αξία και έτσι επέλεξαν να προκρίνουν τη συγκεκριμένη ταινία ως πολιτική τοποθέτηση.
Οσες ενστάσεις και να ακουστούν, οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι οι σπουδαίες ταινίες συνήθως είναι μπροστά από την εποχή τους και η αληθινή αξία τους φαίνεται πολλά χρόνια μετά την πρώτη τους σύσταση με τους θεατές. Και φυσικά να μην ξεχνάμε ότι οι θεατές των επόμενων γενεών, με τα δικά τους ερμηνευτικά εργαλεία, θα είναι αυτοί που θα επαναπροσδιορίσουν τις ακαδημαϊκές αξίες και θα ορίσουν το διαχρονικό και το σημαντικό στην τέχνη.
Η δεκάδα καλύτερων ταινιών όλων των εποχών
1. «23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles» (1975)
2. «Vertigo» (1958)
3. «Citizen Kane» (1941)
4. «Tokyo Story» (1953)
5. «In the mood for love (2001)
6. «2001: A Space Odyssey» (1968)
7. «Beau travail» (1998)
8. «Mulholland Dr.» (2001)
9. «Man with a movie camera» (1929)
10. «Singin’ in the rain» (1951)
