Μετά την επιτυχία της παράστασης «Για Γυναίκα καλή είναι» και μια συνεχόμενη sold out χρονιά, η Ήρα Κατσούδα επιστρέφει με την τρίτη solo παράσταση της, το “MINIMAL”.Σε αντίθεση με το σαλόνι στο πατρικό της, η Ήρα προσπαθεί κάθε Πέμπτη στο Θέατρο Αλκμήνη να ξεφορτωθεί όλα τα περιττά από τη ζωή της και να την κρατήσει με τα απολύτως απαραίτητα, σε minimal επίπεδα. Εμείς τη συναντήσαμε και με μια εξομολογητική διάθεση μας άνοιξε καρδιά και μυαλό.
Minimal ο τίτλος της νέας αυτής παράστασης. Πώς προέκυψε;
Οι προηγούμενες παραστάσεις μου είχαν μεγάλους τίτλους, σε λέξεις εννοώ Χωρίς Γλουτένη, Για Γυναίκα Καλή Είναι, Φέραμε και Λάδι της ευρωπαϊκής περιοδείας.Στην νέα παράσταση ήθελα έναν πιο μικρό και απλό τίτλο, πιο «minimal». Οπότε όταν ψάχνεις έναν μίνιμαλ τίτλο, το ίδιο το ΜΙΝΙΜΑΛ, έρχεται και σου κουμπώνει. Από την άλλη, από μόνο του το stand up είναι και δεν είναι μίνιμαλ σαν είδος. Τεχνικά ομιλώντας είναι πάρα πολύ μίνιμαλ, μιας και δεν υπάρχουν σκηνικά, κοστούμια, ούτε καν άλλοι συντελεστές. Παρόλα αυτά, ο κωμικός καλείται να δημιουργήσει εικόνες και διαφορετικούς κόσμους μόνο με λέξεις για να μπορέσουν να τοποθετηθούν και να λειτουργήσουν τα αστεία του. Και αυτό δεν το λες εννοιολογικά πολύ μίνιμαλ.
Σε σχέση με την προηγούμενη παράσταση που έκανε χαμό υπάρχει κάποια γέφυρα; Επικοινωνούν με ένα τρόπο;
Η μοναδική γέφυρα νομίζω είμαι εγώ. Θέλω να πω η προηγούμενη παράσταση με την καινούρια δεν έχουν απολύτως καμία σχέση και αυτό είναι και το ζητούμενο. Να έχεις να πεις και να προσφέρεις κάθε φορά και κάτι διαφορετικό.Αν επαναλαμβάνεσαι δεν έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Η τωρινή παράσταση είναι πιο εσωτερική, πιο καμένη, με ατόφια βλακεία, έχει άλλες θεματικές, τελείως διαφορετικές σκέψεις και αρέσει στον κόσμο περισσότερο και από την προηγούμενη. Και στην αρχή να σου πω ανησυχούσα για το πώς θα πάει, αλλά τελικά έχει τρελό φήντμπακ και με χαροποιεί ιδιαίτερα!
Είσαι γυναίκα σε έναν εξαιρετικά ανδροκρατούμενο χώρο, αυτό του stand up comedy. Πώς είναι αυτό και κυρίως γιατί συμβαίνει αυτό;
H αλήθεια είναι ότι το stand up θεωρείται ανδροκρατούμενος χώρος και ποσοτικά είναι. Αν και όλο περισσότερες γυναίκες και μάλιστα πολύ καλές κωμικοί μπαίνουν στην σκηνή, οι άνδρες κωμικοί είναι περισσότεροι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.Τώρα αυτό δεν ξέρω σίγουρα να σου πω γιατί συμβαίνει.Εικάζω ότι ίσως η λανθασμένη πατριαρχική άποψη ότι οι γυναίκες δεν έχουν χιούμορ και δεν τσαλακώνονται όπως οι άνδρες, μπορεί και να έχει κόψει κάποια φτερά σε γυναίκες που θα ήθελαν να ασχοληθούν με την κωμωδία αλλά τις πρόλαβε το στερεότυπο. Θέλω να πω, αν μεγαλώνοντας σου έχει καλλιεργηθεί η εντύπωση από την οικογένεια και το περιβάλλον σου ότι το να κάνεις χιούμορ είναι και αυτό ανδρική υπόθεση και εσύ πρέπει να κάθεσαι όμορφη και ατσαλάκωτη γιατί έτσι είναι οι γυναίκες, είναι το «όμορφο φύλο» και ο χαβαλές είναι ανδρική δουλειά, ε ενδέχεται και να σε επηρεάσει. Ακόμα και να το αποτινάξεις κάποια στιγμή στην ενήλικη ζωή σου, μπορεί να μην φτάσεις να δοκιμάσεις την κωμωδία. Και αν φτάσεις να την δοκιμάσεις, θα πρέπει να αποδείξεις διπλά ότι μπορείς να τα καταφέρεις. Μια ως γυναίκα και μια ως κωμικός. Το stand up είναι και αυτό μια δουλειά και όπως σε όλες τις δουλειές, οι γυναίκες πρέπει να προσπαθήσουν διπλά και τριπλά από έναν άντρα συνάδελφο. Ακόμα δυστυχώς δεν το έχουμε νικήσει αυτό, έχουμε κάνει κάποια βήματα προς την ισότητα αλλά ακόμα έχουμε δρόμο. Και όχι δρόμο ίσιο ασφαλτοστρωμένο. Ξέρεις από αυτούς τους χωματόδρομους με τις κοτρώνες και την σκόνη που σου σκάει το λάστιχο. Στα θετικά, το κοινό στην Ελλάδα έχει αρχίσει και εξοικειώνεται με τις γυναίκες κωμικούς (χριστέ μου τι λέω σαν να κάνουν στανταπ δελφίνια).
Η μοναξιά αυτή στη σκηνή δεν σε τρομάζει;
Στην σκηνή δεν υπάρχει μοναξιά, είσαι μέρος του κόσμου, αλληλεπιδράτε περνάτε όμορφα όλοι μαζί. Υπάρχει ένταση, ενέργεια είμαστε όλοι εκεί στην ίδια σελίδα.
Μοναξιά υπάρχει στο γράψιμο. Βλέπεις, στο θέατρο ακόμα και μονόλογος να είναι έχεις κάποι@ σκηνοθέτη δεν είσαι τελείως σόλο, οπότε και η διαδικασία της ετοιμασίας της παράστασης και οι πρόβες είναι μια ομαδική διαδικασία. Στο stand up δεν έχεις τίποτα από αυτά. Είσαι τελείως μόν@ σου. Το χειρότερο για μένα, επειδή είμαι χαοτική και αναβλητική είναι ότι πρέπει να ορίσω και μόνη μου τον χρόνο μου. Δηλαδή να πω για παράδειγμα ότι σήμερα θα κάτσω να γράψω, να κάνω πρόβα ή ότι τότε θα έχω έτοιμη παράσταση. Εκεί βιώνω περισσότερο μια μοναξιά αν θέλεις να το πεις έτσι. Α! και στις περιοδείες. Όταν κάνω τουρ με σόλο μου παράσταση, συνήθως ταξιδεύω μόνη και αυτό είναι λίγο κάπως μίζερο. Θέλω να πω ναι σούπερ οι παραστάσεις, είσαι με κόσμο περνάτε τέλεια, αλλά δεν έχεις κάποιον συνάδελφο ή δικό σου να πεις ααα είδες τι έγινε σήμερα στην παράσταση ή αυτό που έγινε με εκείνον κτλ. Η μοναξιά εκεί βρίσκεται στο ότι δεν μπορείς να μοιραστείς την εμπειρία.
Η επαφή με το κοινό είναι πιο σκληρή σε αυτό το είδος;
Πιο ωμή θα έλεγα. Εξάλλου στο stand up βγαίνεις στην σκηνή ως ο εαυτός σου. Άρα και όποια επαφή κάνεις ως κωμικός την αντιλαμβάνονται σαν να την κάνει ο άνθρωπος και έχουν δίκιο. Είναι πολύ άμεσο είδος, ίσως το πιο άμεσο και αυτό κάνει και πολύ άμεση και την επαφή με το κοινό.
Πιστεύεις ότι έχουμε καλό stand up στην Ελλάδα;
Αν και νεοσύστατη για τα δεδομένα του εξωτερικού, η ελληνική σκηνή είναι σε ένα πάρα πολύ καλό επίπεδο. Έχουμε πολύ καλούς και καλές κωμικούς, άρτιες και ζηλευτές σόλο παραστάσεις και το κοινό μπορεί να δει παραστάσεις stand up εφάμιλλες του εξωτερικού. Το εντυπωσιακό και φοβερά ενθαρρυντικό είναι ότι η σκηνή συνεχώς και εμπλουτίζεται με νέα και ταλαντούχα άτομα το οποίο είναι και βασικό για να συνεχίσει να υπάρχει η σκηνή και να ανανεώνεται.
Από που αντλείς περιεχόμενο; Τι σε εμπνέει;
Το βασικό σε έναν κωμικό είναι η παρατήρηση. Είτε κάνει observational comedy είτε storytelling. Και στις δυο περιπτώσεις πρέπει να είσαι εκεί για να εντοπίσεις το κωμικό και το αστείο της κατάστασης. Προσωπικά στις παραστάσεις μου εφαρμόζω και τα δύο στυλ. Μπορεί να σου δοθεί αφορμή να γράψει από οτιδήποτε, από κάτι απλό που βλέπουμε και προσπερνάμε καθημερινά αλλά αν το δεις με την διάσταση του χιούμορ αλλάζει τελείως η οπτική σου, μέχρι κάτι τραγικό που σου συνέβη. Τα καλύτερα είναι αυτά. Βλέπεις η κωμωδία είναι σε συνάρτηση με τον χρόνο και την ανατροπή. Τίποτα αστείο δεν βγήκε από κάτι που ξεκίνησε καλά, συνέχισε καλά και τέλειωσε καλά. Μέσα από τις λάθος καταστάσεις βγαίνει το κωμικό, οπότε και μια άσχημη κατάσταση ή εμπειρία μετατρέπεται πολύ άνετα σε κωμωδία. Αρκεί να πάρεις την συναισθηματική σου απόσταση από αυτό και να το δεις με το πρίσμα του χιούμορ.
Μετά από όλα αυτά που έχουν έρθει στο φως στο χώρο του Θεάτρου, νιώθεις πιο ασφαλής; Έχει αλλάξει κάτι;
Είμαι τυχερή γιατί όπως είπα και πιο πάνω, το stand up είναι μοναχικό σπορ. Η έλλειψη συντελεστών που ανέφερα πιο πάνω μπορεί να με δυσκολεύει με τα deadline μου, αλλά τουλάχιστον δεν έχω τόσες πιθανότητες για κάποια σεξουαλική επίθεση όπως οι ηθοποιοί. Άκου πάλι τι λέμε, ότι είσαι πιο ασφαλής επειδή δεν έχεις να συναναστρέφεσαι με τόσο κόσμο. Βέβαια δεν είμαι τόσο τυχερή ώστε να μην έχει συμβεί και ποτέ. Θυμάμαι πριν από χρόνια θα πήγαινα να παίξω παράσταση για πρώτη φορά μόνη μου στην Κρήτη στο Ρέθυμνο και ο τύπος που είχε τον χώρο, στο τέλος της παράστασης με άρπαξε και προσπαθούσε να με φιλήσει ενώ εγώ ολοφάνερα προσπαθούσα να ξεφύγω. Πολύ όμως. Σε φάση δηλαδή που χρειάστηκε να τρέξω για να μπω στο ξενοδοχείο. Ιδιαίτερα τραγική και τραυματική εμπειρία ειδικά σε συνδυασμό ότι ήταν η πρώτη φορά που θα έπαιζα μόνη μου παράσταση. Αυτό με έκανε να είμαι σούπερ επιφυλακτική με κάθε νέο συνεργάτη και πολλές φορές είμαι προκαταβολικά μπιτς μαζί τους πράγμα που είναι και άδικο τις περισσότερες φορές για αυτούς και κάτι που δεν μου αρέσει και για μένα μιας και είμαι υπερκοινωνική και φύση φιλική. Αλλά βλέπεις, αυτό είναι το τίμημα και είναι το μικρότερο σε σχέση με το τίμημα που πληρώνουν άλλ@. Νομίζω τώρα, λόγω του metoo ο συγκεκριμένος και ο κάθε συγκεκριμένος ίσως το σκεφτόταν λίγο καλύτερα πριν το κάνει. Και νομίζω αυτό είναι και ένα από τα νοήματα του κινήματος. Πέραν του γεγονότος να μιλάνε τα θύματα και να μην μοιράζονται την ντροπή με τον δράστη που θα έπρεπε να την κατέχει εξολοκλήρου και ξεκάθαρα είναι να φοβούνται και οι επίδοξοι δράστες.
Ποια τα μελλοντικά σου σχέδια;
Ξεκινάμε μέσα στον Δεκέμβριο τον 3ο κύκλο του ΜΠΡΑΗΤ ΣΑΗΝΤ του podcast που κάνουμε με την Δήμητρα Νικητέα και συνδυάζει αναπηρία και κωμωδία. Όσοι το ξέρουν θα χαρούν με αυτή την ανακοίνωση και αν κάποιοι δεν γνωρίζουν το καλύτερο podcast στον πλανήτη (ψύχραιμη τοποθέτηση) να μπούν να το ακούσουν άμεσα! Βάζω και λινκ για διευκόλυνση ΜΠΡΑΗΤ ΣΑΗΝΤ.Αυτά από πολύ άμεσα σχέδια τα υπόλοιπα στην πορεία!
