Δεν είναι εύκολος ο δρόμος προς την κορυφή, στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών. Οι διεργασίες εκεί είναι ενίοτε ανθρωποφαγικές. Οι χώροι όπου κανείς μπορεί να αναδείξει το ταλέντο του συνήθως ελέγχονται από παράγοντες που ούτε τη διάθεση ούτε το χρήμα διαθέτουν ώστε να ανεχθούν συνεργασίες που δεν φέρνουν πίσω κέρδος. Οικονομικό, πολιτικό κ.λπ.
Αναγκαία είναι λοιπόν η αρωγή του κοινού ταμείου του κράτους, ώστε να δίδεται βήμα και ενθάρρυνση στους νέους καλλιτέχνες, αλλά και σε παλιότερους που έχουν κάτι ενδιαφέρον να εισφέρουν στην τέχνη και που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στον ευρύτερο χώρο κατά το ξεκίνημά τους. Αυτό το «κοινό ταμείο» δεν είναι άλλο από τον κρατικό κορβανά, εκεί δηλαδή που εισφέρουν όλοι οι πολίτες μέσω της φορολόγησής τους.
Αυτές τις ημέρες, το πανελλήνιο έζησε μια περίπτωση απαξίωσης της «φτωχής» ή «εκτός των τειχών» καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στην υποβαθμισμένη γειτονιά του Ψυρρή υπάρχει το θέατρο “Εμπρός”. Πρόκειται για ένα παλιό βιομηχανικό κτήριο που στέγαζε το τυπογραφείο της εφημερίδας “Εμπρός” και το οποίο τρεις σπουδαίοι θεατρίνοι, ο αξέχαστος Τάσος Μπαντής, ο Δημήτρης Καταλειφός και η Ράνια Οικονομίδου, μετέτρεψαν σε χώρο θεάτρου. Εκεί λειτούργησε και η Δραματική Σχολή του "Εμπρός". Ο χώρος αυτός λοιπόν έζησε ανεπανάληπτες στιγμές θεατρικής δημιουργίας. Σπουδαίες παραστάσεις γεννήθηκαν, τοποθετώντας το θέατρο της ταπεινής γειτονιάς, εκεί, πλάι στον ναό των Αγίων Αναργύρων, στις πιο ενδιαφέρουσες θεατρικές περιοχές. Γιατί ακολούθησε η δημιουργία και άλλων θεάτρων κοντά του, καθώς και επιχειρήσεων εστίασης που ζωντάνεψαν τη γειτονιά. Οι καλλιτέχνες - επιχειρηματίες όμως σπάνια επιτυγχάνουν στο δεύτερο σκέλος. Κατά δυστυχίαν, ενώ το θέατρο έδρεψε δάφνες καλλιτεχνικά, οικονομικά δεν τα πήγε τόσο καλά, με αποτέλεσμα να κλείσει.
Αυτόν τον κλεισμένο και εγκαταλελειμμένο χώρο κατέλαβαν και εκεί στέγασαν τα όνειρά τους, από το 2011, εκατοντάδες καλλιτέχνες που δεν είχαν πρόσβαση αλλού, δίνοντας χωρίς εισιτήριο πάνω από 2.000 παραστάσεις, γύρω στις 450 συναυλίες, ομιλίες, σεμινάρια, διαλέξεις κ.λπ. Το θέατρο "Εμπρός" ξαναζωντάνεψε, ως φάρος μιας «φτωχής» αλλά σπουδαίας δημιουργίας. Να σημειώσουμε πως, στο μεταξύ, το κτήριο είχε κριθεί διατηρητέο από την αρμόδια επιτροπή του υπουργείου Πολιτισμού.
Στην εποχή της κυβέρνησης Μητσοτάκη - Μενδώνη που διανύουμε, τέτοιου είδους τρόποι δημιουργίας και επικοινωνίας είναι μη αποδεκτοί από το γκουβέρνο. Γι’ αυτό, η κυβέρνηση έστειλε συνοδεία αστυνομίας εργολάβο να «τσιμεντώσει» την είσοδο του θεάτρου. Το έκαναν λοιπόν. Έκλεισαν με τσιμεντόλιθους πόρτες και παράθυρα, χωρίς την άδεια της αρμόδιας επιτροπής του υπουργείου Πολιτισμού. Παράνομα. Οι τσιμεντόλιθοι γκρεμίστηκαν την άλλη μέρα και τότε η κυβέρνηση στέλνει πάλι τον εργολάβο με την αστυνομία, για να βάλει αυτή τη φορά κάγκελα. Και τα κάγκελα όμως έπεσαν. Παράνομα ήταν άλλωστε.
Αλήθεια, τι κάνει αυτή την κυβέρνηση να μην ανέχεται τέτοιου είδους καλλιτεχνικές δράσεις; Τι την ενοχλούν οι παραστάσεις και οι συναυλίες νέων ανθρώπων τους οποίους θα έπρεπε η ίδια η κυβέρνηση να φροντίσει; Δεν είναι στις υποχρεώσεις της να προσφέρει χώρους προβών, παραστάσεων, έκφρασης σε καλλιτέχνες που έχουν άλλα οράματα και ανάγκες από τα δικά της; Δεν θα έπρεπε να τους ενθαρρύνει στα πρώτα τους βήματα, να τους βοηθήσει και ας μην είναι «δικά της παιδιά»; Γιατί η κυβέρνηση θέλει «απολυμασμένους» καλλιτέχνες μόνο γύρω της; (Τα είδαμε και τα χαΐρια αυτών που εμπιστεύθηκε στο Εθνικό Θέατρο.) Και ωραία. Τα παιδιά του "Εμπρός" δεν είναι «δικά της παιδιά». Δεν πρέπει να υπάρξουν όμως; Οι κρατούντες πρέπει να αντιμετωπίζουν τους δημιουργούς όχι όπως τους θέλουν, αλλά με το στίγμα που οι ίδιοι έχουν επιλέξει να πορευτούν και να δημιουργήσουν. Τα παιδιά του "Εμπρός" έχουν γράψει ιστορία. Έχουν το δικό τους νεανικό, ανήσυχο, δυναμικό κοινό. Αυτό φοβάται η κυβέρνηση. Το κοινό που διαμορφώνει αυτή η εκτός των τειχών καλλιτεχνική δημιουργία. Ένα κοινό ανεξάρτητο και ελεύθερο.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. θέλει «απολυμασμένους» καλλιτέχνες, για να έχει ένα «απολυμασμένο» κοινό. Χάνει όμως, γιατί την ιστορία την γράφουν «οι νέοι με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες», όπως επισημαίνει ο Οδυσσέας Ελύτης.
Ποιος διαφωνεί;
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι βουλευτής Ανατολικής Αττικής και αναπληρωτής τομεάρχης Πολιτισμού ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
