Στο αεροπλάνο της τουρκικής προεδρίας στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος επιβιβάστηκε λίγο μετά τις 18:00 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την σημερινή επίσκεψή του στην Αθήνα και τη συνάντηση που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ο Τούρκος πρόεδρος πριν ανέβει στο προεδρικό αεροσκάφος, συνομίλησε με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και άλλα μέλη της ελληνικής αντιπροσωπείας τον περίμεναν στο κόκκινο χαλί. Στη συνέχεια, χαιρέτησε και επιβιβάστηκε στο αεροσκάφος.
Οι συναντήσεις με τον Τούρκο πρόεδρο κυμάνθηκαν σε ήπιους τόνους ενώ Κ. Μητσοτάκης και Τ. Ερντογάν προσπάθησαν να δείξουν θετικό κλίμα στα ελληνοτουρκικά και βελτίωση των διμερών σχέσεων. Ωστόσο η κοινή συνέντευξη Τύπου επεφύλασσε μία αμήχανη στιγμή μεταξύ των δύο ηγετών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ταγίπ Ερντογάν / Με Τσίπρα μουσουλμανική η μειονότητα και με Μητσοτάκη «τουρκική» (βίντεο)
Ειδικότερα, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωνε ότι η Ελλάδα εξασφάλισε την έγκριση από την Κομισιόν ώστε να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα Τούρκων πολιτών αλλά και των οικογενειών τους να επισκέπτονται όλο το χρόνο για 7 μέρες 10 ελληνικά νησιά που είτε διαθέτουν προσφυγικές δομές είτε έχουν άμεσες πορθμιακές συνδέσεις με την Τουρκία, έκανε λόγο για «μειονότητες των δύο χωρών» χωρίς να αναφερθεί σε μουσουλμανική μειονότητα.
Συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «πρωτοβουλία με ισχυρό μήνυμα ότι τα ελληνικά νησιά αποτελούν γέφυρα επικοινωνίας και φιλίας μεταξύ των δύο λαών» προσθέτοντας ότι με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν ως γέφυρες συνεργασίας και φιλίας «οι μειονότητες των δύο χωρών».
Ο Ταγίπ Ερντογάν λαμβάνοντας τον λόγο δήλωσε: «Ευχή μας είναι να επιλύσουμε τα κοινά προβλήματα. Τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα και η ρωμέικη κοινότητα στην Τουρκία είναι δομικά στοιχεία του ανθρώπινου και πολιτιστικού μας πλούτου».
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός επανήλθε αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «η Θράκη αποτελεί ένα παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων πολιτών. Ο προσδιορισμός της ιδιότητας της μειονότητας ως μουσουλμανικής καθορίζεται από την ίδια τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος δικό μας αυτό το κλίμα της αρμονικής συνύπαρξης να το διασφαλίσουμε και να το ενισχύσουμε».
Οι 15 συμφωνίες Ελλάδας – Τουρκίας
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη σημερινή επίσκεψη του Τούρκου προέδρου υπογράφηκαν 15 διακηρύξεις, συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας στο πλαίσιο του 5ο Ανώτατου Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας.
Οι εν λόγω συμφωνίες αφορούν σε τομείς από τον τουρισμό, την ενέργεια και το εμπόριο μέχρι την έρευνα, την παιδεία και τις μεταφορές.
Αναλυτικά οι συμφωνίες, οι διακηρύξεις και οι κοινές δηλώσεις
- Συμφωνία στον Τομέα της Παιδείας
Υπογράφουν ο υπ. Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Τούρκος υπ. Παιδείας Yusuf Tekin. Η συμφωνία στοχεύει στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων Παιδείας της Ελλάδας και της Τουρκίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Αναφέρεται στην αναγνώριση διπλωμάτων τεχνικής εκπαίδευσης, στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, στην οργάνωση κοινών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για διδάσκοντες και σπουδαστές, στις ανταλλαγές σπουδαστών.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ΑΔΜΗΕ – TEIAS στον τομέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης
Υπογράφουν ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ Δημήτρης Μίχος και ο πρόεδρος TEIAS Orhan Kaldirim. Το μνημόνιο αφορά τη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέας Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον τομέα των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων
Υπογράφουν ο υπ. Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan. Το μνημόνιο αναφέρεται στην ανάπτυξη δομών δικτύωσης μεταξύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων των δύο χωρών, καθώς και στην αλληλοενημέρωση και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ECG- Eximbak στον τομέα των Εξαγωγών
Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και o CEO της Turk Eximbank, Ali Guney. Το μνημόνιο προωθεί τη συνεργασία των φορέων Export Credit Greece και Turk Eximbank με σκοπό την αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Η συνεργασία περιλαμβάνει ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τεχνογνωσίας, εκπαίδευση προσωπικού, ενημέρωση και διευκόλυνση στην επίλυση προβλημάτων, ανάπτυξη κοινών ερευνητικών προγραμμάτων σε Ελλάδα, Τουρκία και τρίτες χώρες.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) EG – Invest in TR στον τομέα των Επενδύσεων
Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο πρόεδρος του Invest in Turkiye Burak Daglioglu. Το μνημόνιο αναφέρεται στη συνεργασία των φορέων Enterprise Greece και Invest in Turkiye με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η αλληλοενημέρωση σε θέματα οικονομικού ενδιαφέροντος, η δημιουργία σταθερού και ευέλικτου επενδυτικού κλίματος, η προώθηση και διεύρυνση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, η ανάπτυξη αμοιβαία επωφελών επενδυτικών προγραμμάτων.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ EG – TOBB στον τομέα των επενδύσεων/επιχειρήσεων
Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο αντιπρόεδρος του ΤΟΒΒ Cengiz Gunay. Το μνημόνιο αφορά τη συνεργασία των φορέων Enterprise Greece και Union of Chambers and Commodity Exchanges Of Turkiye (TOBB) με σκοπό τη στήριξη των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών. Η συνεργασία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη στρατηγικών για την αύξηση των εμπορικών και επιχειρηματικών αποστολών, την ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας, τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών με έμφαση στην προστασία ΑμΕΑ
Υπογράφουν η υπ. Οικογενειακής Πολιτικής και Κοινωνικής Συνοχής Σοφία Ζαχαράκη και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Hakan Fidan. Το μνημόνιο προωθεί τη συνεργασία για την ανάπτυξη στρατηγικών και υπηρεσιών με σκοπό την ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στον κοινωνικό ιστό. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η ανταλλαγή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας, η οργάνωση συνεδρίων και σεμιναρίων για την εξάλειψη των ανισοτήτων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας, τη φροντίδα και την αποϊδρυματοποίηση των ΑμΕΑ.
- Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον τομέα του Αθλητισμού
Υπογράφουν ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan. Το παρόν μνημόνιο αντικαθιστά το παλαιότερο Πρωτόκολλο του 2013 και προωθεί την ενδυνάμωση του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων, τη συνεργασία για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αγώνων, τη συνεργασία και τις ανταλλαγές μεταξύ εθνικών ομοσπονδιών και αθλητικών ομίλων.
- Κοινή Δήλωση /Διακήρυξη για συνεργασία στον τομέα του Τουρισμού
Υπογράφουν η υπ. Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη και ο Τούρκος υπ. Πολιτισμού & Τουρισμού Mehmet Ersoy. Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν τον ρόλο του τουρισμού ως γέφυρας συνεργασίας μεταξύ των δύο λαών και τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη και στήριξη επαγγελματιών, επιχειρήσεων και τοπικών κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνούν να συνέρχεται κάθε χρόνο η Κοινή Επιτροπή Τουρισμού με σκοπό να προωθήσει την άμεση συνεργασία ταξιδιωτικών φορέων και τουριστικών πρακτόρων, να ενισχύσει την ανταλλαγή καλών πρακτικών και εμπειριών, να διερευνήσει τις δυνατότητες για κοινές τουριστικές επενδύσεις, με απώτερο στόχο την αύξηση των τουριστικών ροών.
- Κοινή Δήλωση /Διακήρυξη ΓΓΕΤ- TUBITAK για συνεργασία στον τομέα της Έρευνας και της Καινοτομίας
Υπογράφουν ο υπ. Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan. Οι εθνικοί φορείς έρευνας και τεχνολογίας των δύο χωρών, με σκοπό τη συνέχιση και διεύρυνση της επιστημονικής συνεργασίας τους, επιβεβαιώνουν την πρόθεσή τους να προκηρύξουν κοινό διαγωνισμό στους τομείς: βιοεπιστημών, υγείας, φαρμακευτικών προϊόντων, αγροδιατροφής, κυκλικής οικονομίας, βιώσιμης ενέργειας, δομικών υλικών, πολιτισμού, τουρισμού και δημιουργικής βιομηχανίας.
- Κοινή Δήλωση/Διακήρυξη για σύγκληση Κοινής Επιτροπής Οικονομίας και Εμπορίου (JEC – JETCO)
Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο Τούρκος υφυπουργός Εμπορίου Sezai Ucarmak. Οι δύο πλευρές συμφωνούν στη σύγκληση της 6ης Συνόδου Κοινής Επιτροπής Οικονομίας και Εμπορίου. Η τουρκική πλευρά έχει προτείνει να πραγματοποιηθεί στις 2 Φεβρουαρίου 2024 στην Κωνσταντινούπολη. Στη σύνοδο θα εξεταστούν θέματα εμπορίου, ενέργειας, μεταφορών, τουρισμού.
- Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για συνεργασία στον τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης
Υπογράφουν ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Hakan Fidan. Οι δύο πλευρές εκφράζουν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας στον τομέα των αγροτικών καλλιεργειών, να συνεργασθούν στην αντιμετώπιση πλημμυρών ή ξηρασίας, να συνεργασθούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, να καταπολεμήσουν την παράνομη αλιεία, να προωθήσουν την έρευνα στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης.
- Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για τελωνειακή συνεργασία
Υπογράφουν ο πρόεδρος Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής και ο Τούρκος υφυπ. Εμπορίου Sezai Ucarmak. Οι δύο πλευρές επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να αναπτύξουν περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν στη διοργάνωση κοινών σεμιναρίων, την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των τελωνειακών υπηρεσιών, να καταπολεμήσουν την απάτη, να προωθήσουν την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών.
- Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για τη διοργάνωση Hackathon
Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ Burak Akcapar. Οι δύο πλευρές προγραμματίζουν την διοργάνωση διαδικτυακού διαγωνισμού με ενεργό συμμετοχή μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, νεοφυών επιχειρήσεων, εμπορικών και βιομηχανικών επιμελητηρίων των δύο χωρών. Οι συμμετέχοντες θα κληθούν να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις πάνω σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και καθημερινότητας σε αστικό περιβάλλον. Η πρόταση που θα βραβευθεί θα υποστηριχθεί από τις δύο χώρες προκειμένου να υλοποιηθεί.
- Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για επόμενη σύγκληση τεχνικής Επιτροπής για 2η γέφυρα στον Έβρο – ΕΓΝΑΤΙΑ
Υπογράφουν ο CEO ΕΓΝΑΤΙΑΣ Κωνσταντίνος Κουτσούκος και ο Τούρκος αν. διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αυτοκινητοδρόμων Τουρκίας Selahattin Bayramcavus. Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την πρόοδο των εργασιών στην κατασκευή δεύτερης διασυνοριακής γέφυρας στην περιοχή Κήποι - Υψαλα, την οποία εποπτεύει η Εγνατία Οδός Α.Ε., και ανακοινώνουν την επόμενη συνάντηση τεχνικών επιτροπών και εμπειρογνωμόνων.
Η «Διακήρυξη των Αθηνών»
Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη σημερινή επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα υπέγραψαν τη «Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας» η οποία περιγράφει τα επόμενα βήματα μεταξύ των δύο χωρών.
Η κοινή διακήρυξη αναφέρει:
«Ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, η Α.E. κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η Α.E. κ. Recep Tayyip Erdoğan, εκπροσωπώντας τις αντίστοιχες Κυβερνήσεις τους (που αποκαλούνται από κοινού «τα Μέρη»), έχοντας προεδρεύσει της 5ης συνάντησης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Τουρκίας την 7η Δεκεμβρίου 2023, στην Αθήνα, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας,
- PP1. Αναγνωρίζοντας την ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών,
- PP2. Υπογραμμίζοντας ότι οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία και τη δυναμική της περιοχής,
- PP3. Δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,
- PP4. Επιδιώκοντας ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,
- PP5. Τονίζοντας ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα Μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,
- PP6. Υπογραμμίζοντας ότι για την προώθηση της εν λόγω θετικής ατμόσφαιρας και ατζέντας, αμφότερα τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,
- PP7. Υπενθυμίζοντας ότι μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχών του διεθνούς δικαίου είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και η φιλική συνεργασία μεταξύ των κρατών,
- PP8. Έχοντας αποφασίσει να καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, αμοιβαίο σεβασμό, ειρηνική συνύπαρξη και κατανόηση και να επιλύουν κάθε διαφορά μεταξύ τους με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,
- PP9. Υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσματικών διαύλων και μηχανισμών επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο για την επιτυχή διαχείριση των διμερών τους σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης,
- PP10 Τονίζοντας ότι και τα δύο Μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξη των δύο γειτονικών λαών τους, τονίζοντας περαιτέρω ότι προς τούτο, υπό το φως της επιτευχθείσας σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας σε οικονομικά και εμπορικά θέματα μέσω του Κοινού Σχεδίου Δράσης, οι δύο πλευρές θα διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας,
Συμφώνησαν στα κάτωθι:
- OP1. Τα Μέρη συμφωνούν να συμμετέχουν σε συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τους ακόλουθους πυλώνες.
(α) Πολιτικός Διάλογος:
- σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος
Διερευνητικές / Διαβουλευτικές συνομιλίες
(β) Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού, με στόχο την επίτευξη σημαντικών και συγκεκριμένων παραδοτέων, εξορθολογίζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς την ατζέντα, με δομημένο τρόπο και νέα θέματα.
(γ) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές,
- OP2. Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.
- OP3. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτή η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη.
Έγινε στην Αθήνα, την 7η Δεκεμβρίου 2023, σε δύο αντίγραφα, καθένα στην Ελληνική, Τουρκική και Αγγλική γλώσσα με όλα τα κείμενα να θεωρούνται εξίσου αυθεντικά. Σε περίπτωση διαφοράς ως προς την ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο».
