Ξεραμένα ποτάμια, θερινές θερμοκρασίες-ρεκόρ, τεράστιες καταστροφικές πυρκαγιές: Η κλιματική κρίση είναι για τα καλά παρούσα στην ευρωπαϊκή ήπειρο και το 2022 ήταν μια χρονιά που το απέδειξε με αδιαμφισβήτητο τρόπο. Ειδικά το περσινό καλοκαίρι, με την ξηρασία να πλήττει πολλές χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, με μεγάλα ποτάμια, για παράδειγμα, να στερεύουν, ήταν χαρακτηριστικό. Τη διαπίστωση αυτή τεκμηριώνει η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Copernicus, η οποία καταγράφει νέες διευκρινίσεις σχετικά με την κλιματική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Γηραιά Ήπειρος.
Γιατί τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν τα πιο θερμά που έχουν καταγραφεί, επιβεβαιώνοντας τα προκαταρκτικά δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν τον Ιανουάριο. Η έκθεση αναλύει τα ακραία φαινόμενα που έπληξαν την Ευρώπη το περσινό καλοκαίρι και τις συνέπειές τους στην υγεία των πολιτών, στην κατάσταση των ποταμών και στο επίπεδο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι η Υπηρεσία Copernicus δημοσιοποίησε την Πέμπτη μια πλήρη καταγραφή των ακραίων φαινομένων που έπληξαν πέρυσι την Ευρώπη, επιβεβαιώνοντας ότι η Ευρώπη βιώνει μια «εντατικοποίηση» της κλιματικής απορρύθμισης, που εκδηλώνεται με «ακραία, άνευ προηγουμένου θερμότητα και γενικευμένη ξηρασία».
Την επείγουσα ανάγκη «επιτάχυνσης των προσπαθειών» για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και προσαρμογή στον κόσμο του αύριο υπογράμμισε ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής του Τμήματος Κλιματικής Αλλαγής της Υπηρεσίας Copernicus, παρατηρώντας ότι η έκθεση αναδεικνύει «τις ανησυχητικές αλλαγές στο κλίμα μας». Το πρόβλημα είναι ότι η φετινή χρονιά δεν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από ριζικές αλλαγές στο ζήτημα αυτό, καθώς οι θερμοκρασίες δεν υποχωρούν... Σύμφωνα έτσι με τις εποχικές ευρωπαϊκές προγνώσεις, το ερχόμενο καλοκαίρι αναμένεται να είναι πιο θερμό από το φυσιολογικό. Για παράδειγμα, στη Γαλλία η θερμοκρασία πρόκειται να αυξηθεί κατά 1-2 βαθμούς Κελσίου κατά μέσο όρο. Συγκριτικά, το περσινό καλοκαίρι κατέγραψε αύξηση 2,3 βαθμών Κελσίου σε σχέση με το κανονικό. Συνολικά η Ευρώπη, που βρίσκεται σε τροχιά γοργής υπερθέρμανσης, «γνώρισε το πιο θερμό καλοκαίρι εδώ και πάρα πολλά χρόνια»...
Στο πλαίσιο αυτό, η ψήφιση στις αρχές της εβδομάδας από την Ευρωβουλή σειράς νόμων για την επίτευξη των κλιματικών στόχων έως το 2030 αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ειδικότερα, εγκρίθηκε η μεταρρύθμιση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αφορά και τους πολύ κρίσιμους τομείς της αεροπορίας και της ναυτιλίας. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη μεταρρύθμιση αυτή, που εγκρίθηκε με 413 ψήφους υπέρ, 167 κατά και 57 αποχές, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν έως το 2030 κατά 62% σε σχέση με το 2005. Δημιουργείται ξεχωριστό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών για καύσιμα για οδικές μεταφορές και κτήρια, ενώ προωθείται η σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εταιρειών από το 2026 έως το 2034. Επίσης, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν και σειρά συμφωνιών που έγιναν με χώρες της Ε.Ε. στα τέλη του 2022 για πολλά βασικά νομοθετήματα που αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030. Πρόκειται για τη στρατηγική με τίτλο «Fit for 55% in 2030», που αφορά τη μείωση κατά 55% (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, και η έγκριση (με 521 ψήφους υπέρ) συμφωνίας με τα κράτη-μέλη για τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, αντικείμενο του οποίου θα είναι η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, η δίκαιη και κοινωνικά συμπεριληπτική κλιματική μετάβαση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, των μικρών επιχειρήσεων κ.ά…
Σημαντικές αποφάσεις σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς η ήπειρος πλέον υπερθερμαίνεται επικινδύνως. Χωρίς επιστροφή;
Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Κρίση
