«Ως άνθρωπος που ακολουθούσα πολλές γυναίκες και έγχρωμους επιστήμονες, διαπιστώνω την απουσία αυτών των πολύτιμων φωνών. Μπορεί να έφυγαν από το Twitter ή μπορεί να σιώπησαν ή μπορεί το δίκτυο να έχει χειροτερέψει σε τέτοιο βαθμό που δεν βλέπω οι τοποθετήσεις τους να γίνονται ριτουίτ από συναδέλφους τους. Το Twitter είναι μια σκιά του παλιού του εαυτού σε ό,τι αφορά την την κλιματική αλλαγή». Μιλά στον βρετανικό Γκάρντιαν η Κιμ Κομπ, κλιματική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, εκφράζοντας κοινούς φόβους για την επιστροφή των θεωριών άρνησης της κλιματικής αλλαγής, ειδικά μετά την εξαγορά του Twitter από τον δισεκατομμυριούχο Μασκ. Οι ανησυχίες αυτές αφορούν την κλιματική παραπληροφόρηση. Ένα φαινόμενο που όμως δεν ξεκίνησε με την εξαγορά, έναντι 44 δισ. δολαρίων, του Twitter από τον «πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου».
Πρόσφατη έρευνα Βρετανών και Ιταλών ερευνητών έδειξε ότι, πέρα από τους γνωστούς ψευδείς και παραπλανητικούς ισχυρισμούς της βιομηχανίας των ορυκτών καυσίμων για την κλιματική κρίση, υφίσταται πλέον, εδώ και πάνω από δύο χρόνια, και η άνοδος της πόλωσης για το κλίμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η μελέτη, που δημοσιοποιήθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Climate Change φέτος τον Νοέμβριο με τίτλο «Αυξανόμενη πόλωση γύρω από την κλιματική αλλαγή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», σημειώνει ότι τετραπλασιάστηκαν οι συζητήσεις στο Twitter με δεξιό περιεχόμενο απόρριψης της κλιματικής κρίσης. Κάτι που έγινε εμφανές από τη σύγκριση των συζητήσεων κατά την COP 26, στη Γλασκόβη, σε σχέση με την αντίστοιχη σύνοδο του 2015. Οι ερευνητές παρατήρησαν αύξηση των απόψεων που ισχυρίζονται, για παράδειγμα, ότι όσοι υποστηρίζουν κλιματικές δράσεις είναι υποκριτές ή ότι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα δεν έχει νόημα ή είναι ακριβή. Παράλληλα, οι ίδιοι συνδέουν αυτή την αύξηση με γνωστούς δεξιούς πολιτικούς στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη που στρέφονται κατά γνωστών ακτιβιστών του κλίματος. «Έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή συζητήσεων γύρω από την κλιματική αλλαγή, εποχή μειωμένης εμπιστοσύνης και καμίας διάδρασης μεταξύ των ομάδων που διαφωνούν» εξήγησε ένας από τους συντάκτες της έκθεσης και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ο Αντρέα Μπαροντσέλι.
Προς επίρρωση των ανησυχιών αυτών, ήρθε και το εύρημα της Συμμαχίας Κλιματικής Δράσης κατά της Παραπληροφόρησης, του γεγονότος ότι από τον περασμένο Ιούλιο, τρεις μήνες πριν την εξαγορά από τον Μασκ, η αναζήτηση πληροφοριών για το κλίμα φέρνει ως πρώτη επιλογή τη λέξη κλειδί «κλιματική απάτη» (climate scam). «Με τις κατώτερες του αναμενόμενου επιδόσεις των Ρεπουμπλικάνων στις ενδιάμεσες εκλογές, οι δεξιοί παράγοντες και ομάδες αναζητούν συνεκτική φωνή. Το αποτέλεσμα είναι ένα μωσαϊκό αφηγημάτων παραπληροφόρησης, από την κλιματική άρνηση έως την εκλογική νοθεία» σημειώνει η Συμμαχία. Παρατηρώντας παράλληλα ότι η αδιαφανής φύση των αλγόριθμων του Twitter δυσκολεύει την κατανόηση των αιτιών του φαινομένου αυτού.
Οπως και να είναι, κάποιοι σοβαροί επιστήμονες έχουν ήδη αρχίσει να... μετακομίζουν. Όπως ο Μάικλ Μαν. Ο κορυφαίος κλιματικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, που άνοιξε λογαριασμό στο Mastodon, το εναλλακτικό του Twitter μέσο κοινωνικής δικτύωσης, εξηγώντας ότι ναι μεν δεν σκέφτεται να εγκαταλείψει το Twitter, αλλά διαπιστώνει ότι η κλιματική παραπληροφόρηση «έχει αυξηθεί, με τους αρνητές της κλιματικής κρίσης που είχαν απενεργοποιηθεί να εμφανίζονται ξανά και η κλιματική άρνηση να αποκτά μεγαλύτερη δυναμική». Κάτι που φαίνεται να ισχύει καθώς μεγάλοι συντηρητικοί λογαριασμοί που αμφισβητούν π.χ. τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας, των γυναικών, τώρα αναβιώνουν θεωρίες όπως ότι οι υπερβολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ωφελούν τον κόσμο, ότι απειλείται η ελευθερία της κυκλοφορίας με αυτοκίνητο από την προσπάθεια για μείωση της ρύπανσης κ.ο.κ. Και μάλλον είμαστε ακόμη στην αρχή...
Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Κρίση
