Στη διάρκεια της πανδημίας, οι υποδομές, όπως τα συστήματα Υγείας και Παιδείας, τα δίκτυα διανομής προϊόντων, αλλά και τα «παραδοσιακά» κοινωνικά αγαθά (νερό, ηλεκτρισμός, επικοινωνίες) αναδείχθηκαν εξαιρετικά κρίσιμα για την επιβίωση και την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα και η οργανισμοί της απευθύνουν, μάλιστα, συχνά - πυκνά προειδοποιήσεις για το ενδεχόμενο νέων τέτοιων κρίσεων, είτε αυτές αφορούν νέες πανδημίες είτε φυσικές καταστροφές που προέρχονται από την κλιματική κρίση.
Πώς μπορούν να προετοιμαστούν οι οικονομίες και οι κοινωνίες απέναντι σε τέτοια ενδεχόμενα; Είναι αυταπόδεικτο πως η διατήρηση του σημερινού παραγωγικού μοντέλου δεν είναι ικανή να προφυλάξει, να προλάβει και να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες μιας νέας παγκόσμιας ή τοπικής κρίσης. Ακόμα και τα προσωρινά μέτρα, ακριβώς λόγω του έκτακτου χαρακτήρα τους, αφήνουν πληγές στα συστήματα, δεν τα αλλάζουν άρδην και έτσι συντηρείται ο φαύλος κύκλος των επαναλαμβανόμενων κρίσεων.
Στο προοδευτικό στρατόπεδο, παρεμφερείς συζητήσεις έχουν ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες με αφορμή τη λεγόμενη τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, την εισβολή των νέων τεχνολογιών στις σχέσεις παραγωγής και τις ανθρώπινες σχέσεις. Ένα τμήμα αυτών των επεξεργασιών αφορά την εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης των κοινωνιών και τώρα αυτά τα συμπεράσματα απαιτούν περαιτέρω επεξεργασία και επικαιροποίηση λόγω των πιθανών επαναλαμβανόμενων κρίσεων.
Μια τέτοια επεξεργασία προέκυψε και από τους ερευνητές Mario Candeias, Barbara Fried, Hannah Schurian, Eva Völpel και Moritz Warnke πριν από περίπου έναν χρόνο. Σε ανάλυσή τους για το Ινστιτούτο «Ρόζα Λούξεμπουργκ» επισήμαιναν πως στην μετα-πανδημική πραγματικότητα και υπό την απειλή νέων κρίσεων δεν αρκεί η επιστροφή στο «παλιό κοινωνικό κράτος», αλλά προέχει η ιδέα των «κοινωνικών υποδομών».
Βάσει αυτής της ιδέας τους, προκειμένου να μην καταρρεύσουν τα συστήματα που κρατούν όρθιες τις κοινωνίες και τις οικονομίες, κρίσιμες υπηρεσίες πρέπει να καταστούν ελεύθερα προσβάσιμες σε όλους και να είναι δωρεάν. Πρόκειται για σύνολο που εμπεριέχει και υπερβαίνει την παρουσία του Δημοσίου σε στρατηγικούς πυλώνες και αγαθά, όπως το νερό, το ρεύμα, οι επικοινωνίες. Δίπλα σε αυτά προστίθενται τα δίκτυα διανομής προϊόντων, τα συστήματα Υγείας και Παιδείας, το ασφαλιστικό σύστημα.
Με αυτή τη ριζoσπαστική μεταρρύθμιση, υποστήριζαν οι ερευνητές, θα επιτευχθεί η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, ενώ τα ευάλωτα στρώματα θα διαβιούν αξιοπρεπώς και οι υπηρεσίες θα συνεχίζουν απρόσκοπτα και αδιάκοπα τη λειτουργία τους, παρά τις όποιες έκτακτες καταστάσεις. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες θα παραμένουν σχεδόν αλώβητες, ενώ ο πληθυσμός θα απολαμβάνει τα αγαθά της Υγείας, της Παιδείας και τα αναγκαία καταναλωτικά αγαθά.
Δεν είναι περίεργο λοιπόν που η κυβέρνηση Μητσοτάκη και οι οικονομικές δυνάμεις που την υποστηρίζουν πράττουν το ακριβώς αντίθετο: παραχωρούν στο ιδιωτικό κέρδος ή διευκολύνουν την υπερκερδοφορία σε καθένα από τους προαναφερθέντες πυλώνες. Η πώληση της ΔΕΗ και η τακτική «γη και ύδωρ» σε επιχειρήσεις τύπου efood δείχνουν ακριβώς τη στόχευσή της.
Ωστόσο αυτή η τακτική δεν είναι ανίκητη, κάτι που αποδείχθηκε στην περίπτωση της πλατφόρμας διανομής φαγητού. Και στην περίπτωση της ΔΕΗ η κυβέρνηση πρέπει να ηττηθεί, γιατί το ζήτημα δεν αφορά απλώς τα κέρδη κάποιων ισχυρών ομίλων, αλλά την επιβίωση της ίδιας της κοινωνίας.
