Οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων εισάγονται και επισήμως στο νέο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) που εγκρίθηκε από την ολιγομελή Εκτελεστική Επιτροπή του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής και αναμένεται να ανατρέψει τη στρατηγική της ανακύκλωσης και της αξιοποίησης του υπολείμματος ανεβάζοντας υπέρογκα το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι έως το 2025 οι μονάδες θερμικής αξιοποίησης, που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Περιβάλλοντος, θα τεθούν σε πλήρη λειτουργία. Το ίδιο χρονοδιάγραμμα προβλέπεται και για τις 4 μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων αρμοδιότητας της Περιφέρειας Αττικής σε Φυλή, Σχιστό, Γραμματικό και Νότιο Τομέα Αθηνών. Και οι δυο κατηγορίες μονάδων θα χωροθετηθούν σε έκταση για την ανάπτυξη Πάρκων Κυκλικής Οικονομίας. Ένα από αυτά θα κατασκευαστεί στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις της Φυλής. Παράλληλα, προβλέπονται 14 Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων, εκ των οποίων 4 κεντρικές, που θα χωροθετηθούν στα Πάρκα Κυκλικής Οικονομίας, και 10 αποκεντρωμένες, που θα χωροθετηθούν σε πάρκα κυκλικής διαχείρισης προδιαλεγμένων οργανικών. Το δε υφιστάμενο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης θα λειτουργήσει μεταβατικά και θα επεξεργάζεται τόσο σύμμεικτα απορρίμματα όσο και βιοαπόβλητα ως «Πράσινο Εργοστάσιο».
Σε κάθε περίπτωση, προσανατολισμός του ΠΕΣΔΑ δεν είναι η ανακύκλωση, αλλά η ενεργειακή αξιοποίηση του σύμμεικτου υπολείμματος με τη μετατροπή του σε δευτερογενές καύσιμο, το οποίο θα τροφοδοτεί είτε τις ενεργοβόρους βιομηχανικές μονάδες, όπως είναι η τσιμεντοβιομηχανία, είτε τις Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης, που θα σχεδιαστούν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και θα λειτουργήσουν με το μοντέλο της Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Εκεί το δευτερογενές καύσιμο «θα αξιοποιηθεί για βιομηχανικές δραστηριότητες της κυκλικής οικονομίας, όπως είναι η μετατροπή των πλαστικών και του χαρτιού σε πρώτη ύλη προς βιομηχανική χρήση» αναφέρεται στο ΠΕΣΔΑ.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ταφή απορριμμάτων θα σταματήσει ούτε ότι οι στόχοι ανακύκλωσης θα επιτευχθούν με ορίζοντα το 2025 και ακολούθως το 2030. Να σημειωθεί ότι ο στόχος για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων για το 2025 ανέρχεται στο 55% των αστικών αποβλήτων και σε τουλάχιστον 60% για το 2030.
Όμως από το ΠΕΣΔΑ προκύπτει ότι αυτό το ποσοστό ανακύκλωσης δεν προβλέπεται να επιτευχθεί, καθώς ο συνολικός όγκος των αστικών αποβλήτων μεταξύ του 2025 και 2030 παραμένει σε ετήσια βάση σταθερός στα 2 εκατομμύρια τόνους. Από αυτούς, η ανάκτηση υλικών από προδιαλογή βρίσκεται περί το 1,1 εκατομμύριο τόνους σε ετήσια βάση. Τα δε σύμμεικτα απορρίμματα εκτιμάται ότι το 2025 θα είναι 1 εκατομμύριο τόνοι και το 2030 θα είναι 836.857 τόνοι. Επίσης, τα υπολείμματα της προδιαλογής το 2025 θα διαμορφωθούν στους 23.742 τόνους και το 2030 στους 36.696 τόνους.
Με βάση αυτή την εκτίμηση, προκύπτει από το ΠΕΣΔΑ ότι η στροφή δεν είναι προς την ανακύκλωση. Για το 2025 προβλέπεται ότι τον όγκο του 1 εκατομμυρίου τόνων που θα εισάγονται στις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, η ανακύκλωση ανέρχεται στο 11,7%, η αξιοποίηση για δευτερογενές καύσιμο στο 28,8%, το υπόλειμμα προς ταφή στο 33% και οι απώλειες στο 26,5%. Ίδιες είναι οι ποσοστιαίες εκτιμήσεις για το 2030.
Με την επισήμανση ότι το υπόλειμμα για ταφή δεν περιορίζεται στο 10%, όπως προβλέπεται από το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων, αλλά αγγίζει το 25% των αστικών αποβλήτων, στο ΠΕΣΔΑ προκρίνεται η λύση της ενεργειακής αξιοποίησης. Σύμφωνα με την ανάλυση που κάνει το «Δυτικό Μέτωπο» λαμβάνοντας υπόψη τα συνολικά αστικά απόβλητα και προσθέτοντας αυτά που εισάγονται στις μονάδες, εκτιμάται ότι το 2030 ο συνολικός όγκος θα είναι 2.068.810 τόνοι, εκ των οποίων 553.874 τόνοι αθροιστικά από υπόλειμμα για ταφή και απώλειες.
Για την αξιοποίηση των 553.874 τόνων προβλέπονται δύο σενάρια θερμικής αξιοποίησης, το 25% του υπολείμματος από την καύση να οδηγείται είτε σε ΧΥΤΥ μη επικίνδυνων αποβλήτων είτε προς αξιοποίηση στην τσιμεντοβιομηχανία.
«Αντί να κλείσουν τη Φυλή, την επεκτείνουν και κατασκευάζουν τη Φυλή Νο 2» τονίζει το «Δυτικό Μέτωπο» καταγγέλλοντας τον συνολικό αντιπεριβαλλοντικό σχεδιασμό και τη δημιουργία μονάδων καύσης στη Δυτική Αττική. «Πλέον ομολογείται πως οι υπερβολικά φιλόδοξοι στόχοι -για 65% ανακύκλωση και περιορισμό της ταφής στο 10% έως το 2030- δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τη δημιουργία μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης (καύσης) δευτερογενών καυσίμων, αλλά και του συνόλου των υπολειμμάτων» επισημαίνει το «Δυτικό Μέτωπο».
