Όταν η πρόεδρος της Κομισιόν εμφανίστηκε, πριν από δέκα μέρες, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο για να παρουσιάσει το 6ο πακέτο κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, οι ευρωβουλευτές την υποδέχτηκαν υπογραμμίζοντας πόσο σημαντικό είναι να αντιμετωπίσει ενωμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση την ουκρανική κρίση. Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν είχε δηλώσει τότε πως “ο Πούτιν πρέπει να πληρώσει ένα σοβαρό αντίτιμο για τον επιθετικό πόλεμο που εξαπέλυσε, το μέλλον της Ευρώπης κρίνεται και στην Ουκρανία” - και στόχος της ήταν το 6ο πακέτο να πάρει την έγκριση των “27” μέχρι τις 8 Μαΐου.
Το βασικό μέτρο που περιελάμβανε το πακέτο ήταν η επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στη Μόσχα - και συγκεκριμένα ο τερματισμός της εισαγωγής πετρελαίου από τη Ρωσία μέσα σε έξι μήνες και της εισαγωγής διυλισμένων προϊόντων μέχρι το τέλος του 2022. Το ζητούμενο, κατά την Φον Ντερ Λάιεν, ήταν “να ασκηθεί η μέγιστη δυνατή πίεση στη Ρωσία και να περιοριστούν στα ελάχιστα δυνατά επίπεδα οι παράπλευρες ζημίες για εμάς και τους συμμάχους μας”.
Πεπερασμένες αντοχές
Στην πορεία φάνηκε ότι κάποιες χώρες είτε δεν ήταν τόσο πρόθυμες να ασκήσουν τη μέγιστη πίεση στη Ρωσία είτε εκτιμούσαν ότι οι παράπλευρες ζημίες ήταν μεγαλύτερες από όσο μπορούσαν να αντέξουν. Ούτε οι υπερωρίες που έκαναν οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών - μελών για να πετύχουν την απαραίτητη ομοφωνία απέδωσαν, ούτε το ταξίδι της Φον Ντερ Λάιεν στη Βουδαπέστη για να προσπαθήσει να πείσει προσωπικά τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν βοήθησε, ούτε καν τα λόγια κατανόησης που απηύθυνε ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Κοινοβούλιο της Σλοβακίας.
Δέκα μέρες μετά τη γεμάτη αποφασιστικότητα εμφάνιση της προέδρου της Κομισιόν στο Στρασβούργο, το 6ο πακέτο κυρώσεων έχει “παγώσει”. Οι περίκλειστες χώρες -Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχική Δημοκρατία- δεν ικανοποιήθηκαν από τις παρατάσεις που έλαβαν για να σταματήσουν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, ούτε από τα αντισταθμιστικά μέτρα. Η απειλή του βέτο έμεινε στο τραπέζι και το σχέδιο του εμπάργκο αποσύρθηκε. Προσωρινά; Πιθανόν. Ωστόσο, το σήμα που έλαβε ο Πούτιν ήταν πως η ενότητα της Ευρώπης είναι μάλλον εύθραυστη απέναντι στον πόνο των κυρώσεων.
Τα ταμεία του Πούτιν
Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, οι εξαγωγές πετρελαίου γεμίζουν ξέχειλα το πολεμικό ταμείο του Πούτιν, με τα κέρδη από τον μαύρο χρυσό να είναι πολλαπλάσια από τα έσοδα που φέρνει το φυσικό αέριο. Γι' αυτό και η Ε.Ε. ήθελε να σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο, μήπως και σταματήσει να χρηματοδοτεί τόσο γενναιόδωρα τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία. Επιπλέον, είναι πιο εύκολο να αντικαταστήσει κανείς το ρωσικό πετρέλαιο, στρεφόμενος σε άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, παρά το αέριο, που χρειάζεται αγωγούς ή υποδομές για LNG, οι οποίες, για την ώρα, δεν υπάρχουν.
Αλλά, η Φον Ντερ Λάιεν δεν κατάφερε να πετύχει την ομοφωνία -δυστυχώς για την Ε.Ε., η αποτυχημένη πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας δεν είναι ο σωστός άνθρωπος στη σωστή θέση μέσα σ’ αυτή την πρωτόγνωρη κρίση-, οπότε τώρα αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις. Μια από αυτές είναι η δραστική αύξηση των δασμών στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας, ενδέχεται όμως να αυξήσει επιπλέον το κόστος για τους καταναλωτές της Ευρώπης. Οι πολιτικές ηγεσίες θα πρέπει να προσέξουν πολύ να μην φορτώσουν όλο το κόστος των κυρώσεων στους πολίτες για να μη θέσουν σε κίνδυνο την -για την ώρα, τεράστια- αλληλεγγύη των Ευρωπαίων προς τον λαό της Ουκρανίας.
