Ανθρωπος υποδειγματικής σεμνότητας και χαμηλών τόνων, που έρχονται σε εύγλωττη αντίθεση με το πλούσιο και σημαίνον έργο του ως συνθέτη τραγουδιών αλλά και οργανικής μουσικής, ο Γιώργος Καζαντζής ζει και εργάζεται στον γενέθλιο τόπο του, στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, όπου βρίσκεται και το προσωπικό στούντιο ηχογραφήσεών του. Συνομίλησα μαζί του για τον πλέον πρόσφατο δίσκο του «Μοιραία Κοιμωμένη», με βασική ερμηνεύτρια την Ασπασία Στρατηγού και θεματολογία την ουσία και τη σημασία του έρωτα σε μια πολύ δυσχερή και εχθρική προς αυτόν εποχή.
Κεντρικό στιχουργικό θέμα του δίσκου είναι σίγουρα ο έρωτας, αλλά με την κυριολεκτική, τη φιλοσοφική έννοιά του ή αμφότερες;
Είναι η γυναίκα ως ένας από τους βασικούς πυλώνες του έρωτα αλλά και κατά τη δική μου αυθαίρετη εκδοχή η γυναίκα ως προσωπικότητα ανάμεσα σε εκείνη που καταπιέζεται διαχρονικά από την πατριαρχία και σε αυτήν που εναγκαλίζεται το γκλάμουρ και την επιδερμίδα.
Το ομότιτλο τραγούδι μιλάει για τη μεταφυσική διάσταση του έρωτα ή για το ακριβώς αντίστροφο;
Κάθε στίχος είναι μία κατάθεση του στιχουργού, στην οποία όμως ο καθένας μας βρίσκει τον δικό του κόσμο. Ας αφήσουμε τους ακροατές να ανακαλύψουν τα δικά τους νοήματα και τα δικά τους μυστικά ακούγοντας το τραγούδι.
Είναι μόνον η ιδέα μου ή στις τελευταίες δισκογραφικές εργασίες σου δίνεις μεγαλύτερη έμφαση από όσο στο παρελθόν στα λαϊκά στοιχεία της μουσικής σου;
Δεν νομίζω ότι είναι έτσι. Να θυμίσω ενδεικτικά «Φωτιά και αλμύρα» 1995 και «Έρωτα» 1997 ζεϊμπέκικα, «Το μαχαιρωμένο τραγούδι» 2006 σαμπάχ, «Ερωτικός χορός» 1995 τσιφτετέλι. Πάντα θεωρούσα ότι η μουσική είναι μία και οι λαϊκοί μας δρόμοι έχουν εξέχουσα θέση σε αυτή.
Κεντρική θέση όμως εξακολουθεί να κατέχει η συνειδητή σου ανάμειξη λαϊκής και λόγιας μουσικής, έτσι δεν είναι;
Δεν ξέρω τι ακριβώς εννοείς ως «λόγια μουσική», αλλά στην αναζήτηση πάντα του προσωπικού μου ύφους έχω στην εργαλειοφόρο του μουσικού μου οικοδομήματος όλα εκείνα τα στοιχεία της ευρωπαϊκής κλασικής μουσικής, δηλαδή πολυρυθμίες, μετατροπίες, αντιστίξεις κ.λπ. Αν αυτό εντάσσει την μουσική μου στη λόγια, θα πρέπει να το απαντήσουν μουσικολόγοι και όχι εγώ!
Διαπίστωσα επίσης αυτή τη φορά μια έστω και μακρινή επίδραση της παραδοσιακής μουσικής μας σε κάποια τραγούδια ή κάνω λάθος;
Ακουγα από τα παιδικά μου χρόνια πολλή παραδοσιακή μουσική και νομίζω ότι κυλάει μέσα στο δημιουργικό μου αίμα. Αυτό νομίζω ότι φάνηκε πολύ νωρίς στο έργο μου τόσο από τα όργανα όσο και από τους παραδοσιακούς δρόμους που χρησιμοποιώ.
Είναι λίγο περισσότερο «οικογενειακή υπόθεση» αυτός ο δίσκος από τους προηγούμενούς σου; Εννοώ επειδή παίζουν και τα δυο παιδιά σου.
Ολοι, και οι 24 δίσκοι που έχω κάνει ως τώρα, είναι για εμένα οικογενειακή υπόθεση. Είμαι οικογένεια με όλους τους συντελεστές των δίσκων μου. Η συνεργασία μας γίνεται με βάση την καλλιτεχνική και αισθητική μας σύγκλιση, το ψυχικό μας δέσιμο και δεν έχει καμία σημασία αν πρόκειται για τη σύντροφό μου ή τα παιδιά μου. Αυτά παίζουν στους δίσκους μου ήδη από τη δεκαετία του 1990.
Δεν είναι λίγο παράδοξο να έχεις τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της λαϊκής κιθάρας στην Ελλάδα, τον Δημήτρη Μυστακίδη, και αντί για το όργανο του να παίζει τζουρά;
Ο Δημήτρης Μυστακίδης είναι ένας δεξιοτέχνης πολυμουσικός, είναι φίλος μου και έχει παίξει στους περισσότερους δίσκους και συναυλίες μου όλα τα όργανα που χειρίζεται εξαιρετικά πριν ακόμα τον γνωρίσει το ευρύ κοινό. Είναι όμως λίγο αυθαίρετο και παράτολμο να χρίζουμε έναν μουσικό κορυφαίο. Στον συγκεκριμένο δίσκο παίζει ένας εξαίρετος κιθαρίστας, ο Κώστας Νικολόπουλος, που, όπως και όλοι οι άλλοι μουσικοί με τους οποίους συνεργάζομαι, έχει κάτι πολύ σημαντικό να δώσει. Σίγουρα θα υπάρχουν και άλλοι σπουδαίοι μουσικοί που δεν έχουν υποπέσει ακόμα στην αντίληψή μας. Γιατί να τους αδικούμε;
Εγραψες τα τραγούδια έχοντας κατά νου τη φωνή της Ασπασίας Στρατηγού και, ανεξάρτητα από αυτό, ποια είναι τα στοιχεία που σε ελκύουν περισσότερο στην ερμηνεία της και σε έκαναν να θέλεις να συνεργαστείς μαζί της;
Η Ασπασία είναι μια εξαιρετική τραγουδίστρια της νεότερης γενεάς. Όταν δοκιμάσαμε τα τραγούδια, μου έδωσε εκείνο που ζητώ από τον ερμηνευτή: το ταξίδι! Σε συνδυασμό με το ότι είναι ένα παιδί χαμηλών τόνων, στοιχείο που εκτιμώ πάρα πολύ στον καλλιτέχνη, μου έδωσε το πράσινο φως!
Η συμμετοχή του Γιώργου Μεράντζα, ενός τραγουδιστή που τόσο το ύφος της ερμηνείας του όσο και συνολικά η παρουσία του δεν θα λέγαμε ότι μας φέρνουν και τόσο στον νου την μουσική σου, σε τι οφείλεται και πώς προέκυψε;
Δεν θα συμφωνήσω μαζί σου και αυτό το αποδεικνύει η ερμηνεία του Γιώργου στα τραγούδια μου. Δεν μπορεί να ενταχθεί σε ένα ύφος ή στιλ, είναι ταξιδευτής των τραγουδιών. Ταξιδεύει τα τραγούδια στο ιδεατό τους μέλλον.
Τι θα είχες να πεις με πέντε-έξι λέξεις για τις αυριανές ευρωεκλογές; Τι σημαίνουν σε αυτή τη συγκυρία, τι θα ήθελες αλλά και τι περιμένεις ρεαλιστικά από αυτές;
Θα ήθελα για πρώτη φορά να πάρω ένα μήνυμα από τους Έλληνες και Ελληνίδες ψηφοφόρους ότι έχουν επανέλθει η αισθητική, η αίσθηση δικαίου, ελευθερίας και η ταξική συνείδηση. Τι, όχι;
Αισιόδοξος ή όχι για το μέλλον της ελληνικής μουσικής και ειδικότερα αναλόγων πολύ υψηλών «προδιαγραφών» όσο η δική σου;
Οσο ο κόσμος δεν θα ακούει μουσική με την ψυχή, ούτε καν με τα αυτιά αλλά με τα μάτια, δηλαδή μια μουσική που σταματάει στην επιδερμίδα, θα είμαι απαισιόδοξος. Όχι μόνο για τη δική μου αλλά για κάθε μουσική που έχει στόχο την ψυχή.
Παρουσίασες ήδη για πρώτη φορά ζωντανά τον δίσκο. Θα υπάρξουν και άλλες τέτοιες συνολικές παρουσιάσεις του;
Το καλοκαίρι θα κάνουμε κάποιες συναυλίες με την ομάδα που τον παρουσιάσαμε στον Σταυρό του Νότου. Τραγούδια από τους δύο τελευταίους δίσκους με τον Παντελή Θαλασσινό, την Ασπασία Στρατηγού και τον Γιώργο Μεράντζα και μία επιλογή από τραγούδια δικά μου και επίσης του Παντελή από το σύνολο της δισκογραφίας μας.
Και τα προσεχή σχέδιά σου για το καλοκαίρι αλλά ίσως και λίγο πιο μακροπρόθεσμα;
Αυτή τη στιγμή επεξεργάζομαι τη μουσική για ένα παραμύθι με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Επίσης βρίσκομαι στο τελικό στάδιο ενός δίσκου που έκανα με την μπάντα της εκπομπής «Μουσικό Κουτί», τους Μωζάικ, στον οποίο τραγουδούν οι Νατάσσα Μποφίλιου, Γιώργος Μεράντζας, Μαρία Παπαγεωργίου, Λάκης Παπαδόπουλος, Βασίλης Σκουλάς, Σόνια Θεοδωρίδου, Παντελής Θεοχαρίδης και Ναταλία Λαμπαδάκη, και θα κυκλοφορήσει στην αρχή της νέας σεζόν.
