Οι χώροι του Πολιτισμού απαλείφονται με ραγδαίους ρυθμούς. Κλείνουν με αβέβαιο μέλλον για τη χρήση τους, όπως ο ΣΕΑ ή η εγκαταλελειμμένη στο έλεος του χρόνου περίφημη Στοά του βιβλίου και οι κινηματογραφικές αίθουσες Απόλλων και Αττικόν. Δίνονται αντιπαροχή σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ή σε αλυσίδες εστίασης, όπως το Ιντεάλ, ο Κήπος και το καφέ του Αρχαιολογικού Μουσείου, το καφέ του Νομισματικού. Ιστορικά κτήρια του κέντρου και των γύρω συνοικιών, νεοκλασικά, μεσοπολεμικά και μεταπολεμικά, μονοκατοικίες και πολυκατοικίες ολόκληρες ανακαινίζονται ξαφνικά και μετατρέπονται σε τόπους βραχύβιας μίσθωσης από τουρίστες.
Οι παλιοί ενοικιαστές, μικροεπαγγελματίες και ιδιώτες, ανάμεσά τους και πολλοί, νέοι στην πλειονότητά τους, καλλιτέχνες, που είχαν στήσει τα εργαστήριά τους στα ισόγεια ή στα ημιυπόγεια των «υποβαθμισμένων» μέχρι πρότινος περιοχών, αδυνατούν να πληρώσουν τις αιφνίδιες, υπέρογκες αυξήσεις των μισθωμάτων και εκδιώκονται εκ των πραγμάτων. Σε αυτό το νέο τοπίο της πόλης των Αθηνών, που πλήττεται για ακόμη μια φορά στη σύγχρονη Ιστορία της από το κερδοσκοπικό και ασύδοτο καθεστώς του real estate της Δεξιάς και μεταλλάσσεται αυτήν τη φορά σε ένα τεράστιο κέντρο μονοκαλλιέργειας τουριστών, χωρίς παρελθόν και μέλλον, οι καλλιτέχνες αναζητούν νέους χώρους έκφρασης.
Οι «Επιφάνειες» του Γιώργου Τσιριγωτάκη
Ο Γιώργος Τσιριγωτάκης μοιάζει να μεταφέρει αυτό το εγχείρημα στη νέα του ατομική έκθεση στην γκαλερί Άλμα, στο Κολωνάκι. Ο τίτλος της «Επιφάνειες» μας παραπέμπει από την αρχή σε ομάδες που συγκροτήθηκαν τις μεταπολεμικές δεκαετίες του ’50 και του ’60 και καθόρισαν το κατοπινό πεδίο της λεγόμενης «αναλυτικής τέχνης». Είχαν στόχο να «απελευθερώσουν το υποκείμενο από την αναπαράσταση» και το «ψεύδος» της Τέχνης. Να γειώσουν τη ζωγραφική τους πράξη στη σφαίρα της υλικότητάς της και στο «ελάχιστο» των μέσων παραγωγής της. Έδωσαν, θα τολμούσα να πω, τα εναρκτήρια λακτίσματα στον Τσιριγωτάκη για να κινηθεί στο δικό του πεδίο πειραματισμού, καθώς, όπως ο ίδιος ο εικαστικός καλλιτέχνης επισημαίνει, « αισθάνεται πως η αυτοαναφορικότητα της περιγραφής συχνά οδηγεί στην περιχάραξη της έννοιας και μετά στο στρατευμένο».
Τα «τοπία» που φτιάχνει με διαφορετικά υλικά, μελάνη, πλαστικά χρώματα ή ακρυλικά, πάνω στον καμβά διακρίνονται με την επιπεδότητά τους και την απλωτή πινελιά τους. Η κυριαρχία του ασπρόμαυρου και η αφαιρετική, λιτή διατύπωσή τους τούς προσδίδουν μια συναισθηματική ουδετερότητα. Ενώ η δυναμική κίνηση που ενέχουν παρασέρνει τον θεατή τους μακριά από το σημείο φυγής της παραδοσιακής προοπτικής, αλλά και ενίοτε από τον ίδιο τον ζωγραφικό χώρο.
Τα κομμένα, ασύμμετρα, επαναλαμβανόμενα περιγράμματα των σχηματοποιημένων εικονογραφικών στοιχείων προβάλλουν τη χειρωνακτικότητα της ίδιας της διαδικασίας δημιουργίας τους και συγκροτούν στο σύνολό τους μια εικόνα καταστροφής και ερήμωσης, ανάλογη με αυτήν που όλοι μας βιώνουμε σήμερα. Μας κλείνουν τη θέα σε αυτό που διαδραματίζεται πίσω από τις μεγάλες επιφάνειες που δίνουν την εντύπωση ότι καλύπτουν ό,τι διαδραματίζεται πίσω τους. Μας ανοίγουν, όμως, συχνά μαζί με τα σχισίματά τους και τις μικρές σχισμές τους ανοίγματα στις κατακόρυφες μαύρες ή λευκές λωρίδες σε έναν νεφελώδη, γαλανό ή σκοτεινό ορίζοντα. Μας επιτρέπουν έτσι και, ίσως, ανεξάρτητα από τις προθέσεις του καλλιτέχνη, μας ωθούν όχι μόνο να τα διαβάσουμε και να τα εξερευνήσουμε, αλλά και να ανακαλύψουμε μέσα από την ίδια τους τη «φθορά» τα δικά μας σημεία διαφυγής και φυγής από τη ζοφερή προοπτική μιας πραγματικότητας που κατασκευάζεται ερήμην μας πίσω από περίκλειστα παραπετάσματα.
Info
Γιώργος Τσιριγωτάκης, «Επιφάνειες», επιμ. Χριστόφορος Μαρίνος, γκαλερί Άλμα, Υψηλάντου 24, Κολωνάκι Διάρκεια έκθεσης:28 Σεπτεμβρίου-28 Οκτωβρίου 2023 Ώρες λειτουργίας: Τρ./Πέμ./Παρ. 11 π.μ.-8 μ.μ., Τετ./Σάβ. 11 π.μ.-3 μ.μ.
