Τις προηγούμενες εβδομάδες συνέβη κάτι αναπάντεχο, που τάραξε τη μουσική επικαιρότητα. Στην κορυφή των επιτυχιών βρέθηκε ένα αμφιλεγόμενο τραγούδι του τραγουδιστή της country Τζέισον Άλντιν, το οποίο μας προειδοποιεί πως αν πάμε στη (φανταστική) κωμόπολή του και συμμετάσχουμε σε οποιουδήποτε είδους διαμαρτυρία, θα το μετανιώσουμε. Λίγες μέρες μετά, ένας άλλος ανερχόμενος country τραγουδιστής, ο Όλιβερ Άντονι, φτάνει στο Νο 1 στοχοποιώντας όσους παίρνουν κοινωνικά επιδόματα εις βάρος των οικογενειαρχών που δουλεύουν σκληρά.
Ξαφνικά, η συντηρητική alt-right country είναι η πιο εμπορική τάση στη μουσική και ανταγωνίζεται την Τέιλορ Σουίφτ και τον Εντ Σίραν.
Το τραγούδι «Try that in a small town», που βρέθηκε ξαφνικά να είναι το δημοφιλέστερο στις ΗΠΑ, παίρνει ως αφορμή τις διαμαρτυρίες του κινήματος Black Lives Matters και αναφέρει μερικά από τα φαινόμενα που παρατηρήθηκαν στους δρόμους («Βρίσε έναν αστυνομικό, φτύσ’ τον στο πρόσωπο, πάτα τη σημαία και κάψ’ την») για να πει στη συνέχεια, προκλητικά: «Δοκίμασέ το αυτό σε μια μικρή πόλη και δες πόσο μακριά θα φτάσεις». Το country-rock τραγούδι μας λέει μεταξύ άλλων ότι οι μικρές πόλεις έχουν καλά παιδιά, που ανατράφηκαν σωστά με τις αρχές του φυλετικού διαχωρισμού, ενώ τα αστικά κέντρα είναι εστίες βίας και διαφορετικότητας. Ενώ κυκλοφόρησε αρχικά τον Μάιο, το κομμάτι μέσα στον Αύγουστο σημείωσε εκατομμύρια ακροάσεις στις πλατφόρμες streaming και χιλιάδες πωλήσεις σε φυσικό προϊόν.
Ενώ η επιτυχία του Άλντιν στα μέσα του καλοκαιριού με ένα τραγούδι που στηρίζει ένθερμα την οπλοκατοχή φαίνεται ουρανοκατέβατη, στην πραγματικότητα η δημοτικότητα του τραγουδιού προκλήθηκε ύστερα από μαζικές αντιδράσεις στα social media από ανθρώπους που εντόπισαν τη ρητορική μίσους και τις ρατσιστικές αναφορές στους στίχους, αλλά και τις εικόνες στο βίντεο κλιπ, όπου φαίνεται μια απόπειρα ληστείας σε κάβα και άλλα εγκλήματα των διαδηλωτών που εναλλάσσονται με πλάνα της μπάντας στο Τενεσί. Το βίντεο όπου ο Άλντιν τραγουδάει περήφανα για το όπλο που του χάρισε ο παππούς του (αναφερόμενος σε μια θεωρία συνωμοσίας που λέει ότι η κυβέρνηση θα κατασχέσει τα όπλα των Αμερικανών) είναι γυρισμένο μπροστά από το δικαστήριο της κομητείας Μάουρι, εκεί όπου ο Αφροαμερικανός Χένρι Τσοτ λιντσαρίστηκε το 1927 κι εκεί που πολλοί μαύροι Αμερικανοί έζησαν βασανισμούς την περίοδο που ίσχυαν οι νόμοι του Τζιμ Κρόου.
Ενώ το βίντεο αποσύρθηκε εξαιτίας διαμαρτυριών, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δόθηκε μεγάλη μάχη για το ζήτημα. Ο εκπρόσωπος των Δημοκρατικών στο Τενεσί Τζάστιν Τζόουνς χαρακτήρισε το τραγούδι «ειδεχθές» και «επαίσχυντο θέαμα εξτρεμισμού». Ο Ντόναλντ Τραμπ, στον λογαριασμό του στο Truth Social, έγραψε: «Ο Τζέισον είναι φανταστικός τύπος που κυκλοφόρησε ένα φοβερό τραγούδι. Υποστηρίξτε τον. MAGA!!!». Η Σάρα Χάκαμπι Σάντερς, κυβερνήτης του Αρκάνσας, έγραψε στο Twitter: «Η Αριστερά ανησυχεί περισσότερο για ένα τραγούδι που εγκαλεί τους πλιατσικολόγους και τους εγκληματίες, παρά για τους ίδιους τους πλιατσικολόγους και τους εγκληματίες». Από την πλευρά του, ο Άλντιν απέφυγε κάθε ρατσιστική αναφορά και είπε απλώς ότι αγαπάει τόσο πολύ τον νόμο, που είναι πρόθυμος να τον πάρει στα χέρια του για να προστατεύσει την οικογένειά του...
Η μία επιτυχία με ακροδεξιούς στίχους διαδέχεται την άλλη
Εκεί που ο Τζ. Άλντιν φαινόταν μεμονωμένο περιστατικό, στην κορυφή των charts εμφανίστηκε το τραγούδι «Rich men north of Richmond» του Όλιβερ Άντονι, που έκανε το ντεμπούτο του στους καταλόγους επιτυχιών του Billboard. Το τραγούδι προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερες αντιδράσεις, αυτή τη φορά για τα στερεότυπα που αφορούν τους δικαιούχους κοινωνικής πρόνοιας. Το κομμάτι κυκλοφόρησε στα μέσα του Αυγούστου συνοδευόμενο από ένα βίντεο κλιπ με τον γενειοφόρο τραγουδιστή από τη Βιρτζίνια να παίζει ακουστική κιθάρα στο δάσος και μέχρι τώρα έχει σημειώσει εκατομμύρια παιξίματα.
Στους στίχους του ρεπουμπλικανικού folk-country ύμνου υποβόσκει μια διαμαρτυρία για τους φόρους της κυβέρνησης που γονατίζουν τον εργαζόμενο πατριώτη προκειμένου να ζουν παρασιτικά οι φτωχοί και οι μαύροι, ενώ μιλάει για «παράσιτα» και «δεύτερης κατηγορίας πολίτες» που βολεύονται με κουπόνια. Ο Άντονι προωθεί τη ρεβανσιστική βία απέναντι στους αδύναμους με στίχους που λένε «αν είσαι 300 κιλά, οι φόροι μου δεν πρέπει να πληρώνουν για τις σακούλες με τα σοκολατένια μπισκότα σου». Σε άλλο σημείο λέει «μακάρι οι πολιτικοί να πρόσεχαν τους ανθρακωρύχους όσο τους ανήλικους σε κάποιο νησί», συνδέοντας αυθαίρετα τα χαμηλά μεροκάματα με τις θεωρίες συνωμοσίας γύρω από την εγκληματική συνεργασία του Τζέφρι Επστάιν με μια μυστική ελίτ.
Πολλές είναι οι δισκογραφικές εταιρείες που κάνουν προτάσεις πολλών εκατομμυρίων στον alt-right ήρωα της συντηρητικής country-folk του μέσου Αμερικάνου και ο Άντονι, μιλώντας στο Billboard, δήλωσε: «Η απελπισία και η απογοήτευση της εποχής μας αντηχούν στην ανταπόκριση που είχε αυτό το τραγούδι. Το ίδιο το τραγούδι δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο, αλλά οι άνθρωποι που το υποστήριξαν είναι αξιοθαύμαστοι και αξίζει να ακουστεί η φωνή τους». Το τραγούδι πραγματικά χτύπησε μια ευαίσθητη φλέβα, καθώς μιλάει στην ψυχή του εθνικιστή των μεσοδυτικών πολιτειών, ο οποίος νιώθει πως πουλάει την ψυχή του στο κράτος για ψίχουλα εφόσον το δολάριο έχει χάσει την αξία του εξαιτίας της υπερφορολόγησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μπλουζάκια που πωλούνται στις συναυλίες του Άντονι έχουν το πρόσωπό του στη στάμπα μαζί με φράσεις από τη Βίβλο, αλλά και διάφορα εμψυχωτικά συνθήματα όπως «Όλιβερ Άντονι για Πρόεδρος». Επίσης, λίγο πριν βγει στη σκηνή, ακούγεται ο εθνικός ύμνος, ενώ πριν τραγουδήσει, απευθύνει μια προσευχή προς τον Θεό για την υγεία και την ασφάλεια του κοινού.
Το αν ο Τζ. Άλντιν και ο Ό. Άντονι ήταν απλώς τυχεροί σε μια φευγαλέα συγκυρία ή θα σημάνουν την άνθηση μιας νέας, μάχιμης ρεπουμπλικανικής country που θα σαρώσει εμπορικά θα φανεί στους επόμενους μήνες.
Κάντρι και ακροδεξιά ρητορική, μια ιστορική αναδρομή
Αν και η κυρίαρχη εντύπωση είναι πως η κάντρι κατακλύζεται από τραγούδια με συντηρητικούς και υπερπατριωτικούς στίχους, βγαλμένους από τη βαθιά americana που ανεμίζει την αστερόεσσα και δοξάζει τη hillbilly ιδεολογία, στην πραγματικότητα η πλειονότητα των τραγουδιών του είδους δεν φανερώνει πολιτική θέση. Στις περισσότερες κάντρι επιτυχίες συναντάμε καημούς για χαμένους έρωτες ή φορτηγά, ποτισμένους στη νοσταλγία μέσα από μνήμες στο οικογενειακό ράντσο και ιστορίες που αναβλύζουν οσμές από κρύες μπίρες και τραγόμαλλο. Φυσικά δεν αναφέρομαι στα άλμπουμ των Τζόνι Κας, Γουίλι Νέλσον, Ντόλι Πάρτον και Κρις Κριστόφερσον, αλλά στις κυκλοφορίες του σωρού.
Το φαινόμενο της πολιτικοποιημένης κάντρι άρχισε να παρατηρείται στα τέλη του 1960, στα χρόνια των αντιπολεμικών κινημάτων, και αποτελούσαν την απάντηση των ανθρώπων που ένιωσαν ότι απειλούνται οι πατροπαράδοτες αξίες τους. Περίπου στα χρόνια της προεδρίας του Νίξον αρχίζουν να έχουν απήχηση ρατσιστικά τραγούδια όπως το «In Coon Town» του Τζόνι Ρέμπελ ή το «Ballad Of Two Brothers» του Ότρι Ίνμαν, ένα εμψυχωτικό τραγούδι υπέρ του πολέμου στο Βιετνάμ όπου ο απείθαρχος γιος αφήνει τις αντιπολεμικές πορείες και επιλέγει να γίνει εθελοντής όπως ο αδερφός του.
Η κάντρι και ο ακραίος συντηρητισμός συναντήθηκαν με επιτυχία σε τραγούδια του Μερλ Χάγκαρντ, όπως το «Okie From Muskogee» που κατηγορούσε τους χίπηδες για τη χρήση ναρκωτικών και μαριχουάνας, ενώ στην Οκλαχόμα οι άνθρωποι ζουν ενάρετα (η ειρωνεία είναι ότι ο Χάγκαρντ κάπνιζε περισσότερη μαριχουάνα κι από τον ράπερ Snoop Dogg). Σε ένα άλλο δημοφιλές κομμάτι του, το μελωδικό «The Fighting Side Of Me», ο Χάγκαρντ είναι πιο επιθετικός και προειδοποιεί να μην μιλούν άσχημα για την πατρίδα και τον παραδοσιακό τρόπο ζωής, για να μην βρεθούν αντιμέτωποι με την άγρια πλευρά (και τα όπλα) του μέσου νοικοκύρη στη μικρή πόλη.
Ακόμα ένα ορόσημο της στρατευμένης ρεπουμπλικανικής κάντρι της εποχής του Νίξον ήταν το «Welfare Cadillac» του Γκάι Ντρέικ που μιλούσε για τους άνεργους τεμπέληδες, οι οποίοι μαζεύουν τόσα χρήματα από τα επιδόματα που μπορούν να αγοράσουν Κάντιλακ - ένας μύθος που έφτασε μέχρι τις ομιλίες του Ρέιγκαν αργότερα.
Ενας από τους πιο πετυχημένους δίσκους της ίδιας εποχής ήταν το «To the Silent Majority, With Love» του Χάρλαν Χάουαρντ, που περιείχε τραγούδια όπως το «Sunday Morning Christian» και το «Uncle Sam I’m a Patriot». Στον δίσκο ο Χάουαρντ προειδοποιούσε τους γονείς να μην κάνουν το λάθος και στείλουν τους γιους τους στο κολέγιο γιατί θα γυρίσουν αγνώριστοι, δηλαδή άθεοι και προοδευτικοί.
Οι οργισμένοι rednecks στο μικρόφωνο
Ενας από τους πιο επιδραστικούς τραγουδοποιούς της κάντρι ήταν ο Χανκ Γουίλιαμς. Ο γιος του, Χανκ Γουίλιαμς Τζούνιορ, έμελλε να γράψει μερικά από τα πιο εξτρεμιστικά τραγούδια της εποχής του Ρέιγκαν, όπως το ανατριχιαστικό «If The South Woulda Won», που αναφέρει τα καλά που θα είχε ο κόσμος αν ο αμερικανικός εμφύλιος είχε διαφορετική έκβαση. Φυσικά, η δουλεία δεν θίγεται πουθενά, αντιθέτως, ανάμεσα στα θετικά που εντοπίζει ο Γουίλιαμς είναι πως όλοι θα είχαν νότια προφορά και η μέρα θανάτου του Έλβις θα ήταν εθνική εορτή. Ας φανταστούμε ένα γερμανικό τραγούδι που θα έλεγε ότι αν επικρατούσαν οι ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο κόσμος θα έπινε καλύτερη μπίρα, και έχουμε μια πρόχειρη σύγκριση. Ο Γουίλιαμς τραγούδησε και το «I've Got Rights», μια φαντασίωση αυτοδικίας όπου οι νόμοι και τα δικαστήρια δεν αρκούν και ο Χανκ τραγουδάει για το δικαίωμά του να σκοτώσει με το όπλο του αυτόν που τον έβλαψε. Ο πιο πετυχημένος κάντρι ύμνος της ρατσιστικής Αμερικής, που πέρασε και στα ραδιόφωνα, ήταν το «Simple Man» του Τσάρλι Ντάνιελς, που περιγράφει φαντασιώσεις λιντσαρίσματος αλά ΚΚΚ, βγαλμένες από τη Βίβλο.
Τα χρόνια της προεδρίας του Τζορτζ Μπους Τζ. τα πράγματα ήταν πιο ήπια, με το «Courtesy of the Red, White and Blue» του Τόμπι Κιθ να είναι το πιο ακραίο τραγούδι που σημείωσε επιτυχία. Βέβαια, οι ακροατές με τα MAGA καπέλα επί των ημερών του Μπάιντεν αγκάλιασαν το «Am I the Only One» του Άαρον Λιούις, ο οποίος νιώθει ως ο τελευταίος που αντιστάθηκε στην «πλύση εγκεφάλου» της επιδημίας, ο τελευταίος που σέβεται τη θρησκεία και ο τελευταίος που αρνείται πια να ακούσει τραγούδια του Μπρους Σπρίνγκστιν! Τέλος, λίγο πριν τις φετινές επιτυχίες των Άλντιν και Άντονι, ο τραγουδοποιός Τζον Ριτς ήταν η πιο πρόσφατη περίπτωση τραγουδιστή που ακουγόταν σαν φανατικός τηλεθεατής του FOX news, καθώς με το τραγούδι «Progress» μας είπε να βάλουμε την πρόοδό μας εκεί που δεν φτάνει ο ήλιος.
Το αξιοπερίεργο είναι ότι δεν εντοπίζονται καθόλου ακραία κάντρι τραγούδια στα χρόνια της προεδρίας του Τραμπ. Οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι. Όμως έχει ενδιαφέρον το ότι ακόμη και οι πιο ακροδεξιοί κάντρι τροβαδούροι δεν τόλμησαν να βγάλουν κομμάτι που να εμπεριέχει τον στίχο «Make America Great Again».
