Μπροστά στον κίνδυνο να εκπλειστηριαστεί το πολύτιμο αρχειακό υλικό του μουσείου της ΑΕΠΙ, που ανέδειξε η ΑΥΓΗ στο δημοσίευμα της Τρίτης 19 Οκτωβρίου, το υπουργείο Πολιτισμού επιτέλους κινητοποιείται και, όπως πληροφορεί με ανακοίνωσή του, "η υπουργός αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την άμεση εκκίνηση των ενεργειών από μέρους των υπηρεσιών του προκειμένου να χαρακτηριστεί Νεότερο Μνημείο η συλλογή της πρώην ΑΕΠΙ".
Μέσω του δημοσιεύματός μας, μάλιστα, η Λούκα Κατσέλη, γενική διευθύντρια της Ένωσης Δικαιούχων Έργων Μουσικής (ΕΔΕΜ), καλούσε την υπουργό να αναλάβει συγκεκριμένη πρωτοβουλία για την προστασία και την ανάδειξη της συλλογής, δεδομένου ότι το "πολύτιμο αυτό αρχείο αποτελεί έκφανση της ελληνικής μουσικής δημιουργίας και γι' αυτόν τον λόγο πρέπει να προστατευτεί, να μην κατατεμαχιστεί και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου".
Η σύνδικος της πτωχευμένης πλέον ΑΕΠΙ έχει δρομολογήσει ήδη την εκποίηση των τεκμηρίων της συλλογής, με συνολική τιμή πρώτης προσφοράς το ποσό των 400.000 ευρώ, και μάλιστα ο πρώτος πλειστηριασμός, που έγινε προχθές, απέβη άγονος.
Στο δημοσίευμά μας, μάλιστα, επισημαίναμε ότι η κείμενη νομοθεσία επιτρέπει στο υπουργείο Πολιτισμού να παρέμβει. Σημειώναμε χαρακτηριστικά ότι "το άρθρο 51α του Νόμου 4481/17 για τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα δίνει στο Ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο και το δικαίωμα να αποκτήσει το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό. Από την άλλη, το άρθρο 20 του αρχαιολογικού νόμου δίνει επίσης το δικαίωμα να κηρυχθεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς". Επισημαίναμε δε ότι "έχει ιδιαίτερη σημασία η συλλογή να παραμείνει ενιαία, τόσο για ερευνητικούς σκοπούς αλλά και γιατί θα ήταν κρίμα να τη δούμε κατακερματισμένη να πουλιέται σε παλιατζίδικα στο Μοναστηράκι".
Μπροστά σ' αυτό το δεδομένο, που επισήμανε η ΑΥΓΗ, η υπουργός έσπευσε να ζητήσει από τον γενικό γραμματέα Πολιτισμού να εξεταστεί άμεσα, με την αρμόδια Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΙΝΕΠΟΚ), κατά πόσο πληρούνται τα κριτήρια του Ν. 3028/2002 «Περί προστασίας των αρχαιοτήτων ως εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς» προκειμένου το σύνολο της συλλογής να χαρακτηριστεί Νεότερο Μνημείο". Παράλληλα, "καλεί τη ΔΙΝΕΠΟΚ να ενημερώσει άμεσα τη σύνδικο για την πρόθεση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού να θέσει υπό την προστασία των διατάξεων του Ν. 3028/2002 το σύνολο της συλλογής της πρώην ΑΕΠΙ Α.Ε.". Δεδομένου ότι ο πρώτος πλειστηριασμός έχει διενεργηθεί, το υπουργείο, στην κυριολεξία, πρέπει να σπεύσει και να επισπεύσει τις διαδικασίες για να περιέλθει στην κατοχή του η συλλογή. Δεν αρκούν οι ανακοινώσεις προς χάριν εντυπωσιασμού.
Η περίφημη συλλογή, όπως γράφαμε, αποτελείται από ιστορικής αξίας τεκμήρια, μεταξύ των οποίων δίσκοι 45 και 73 στροφών με τις πρώτες ηχογραφήσεις που έγιναν στις αρχές του 20ού αιώνα από Έλληνες ρεμπέτες στην Αμερική, μήτρες ηχογραφήσεων, παρτιτούρες, CD και DVD, μουσικά όργανα με συλλεκτική αξία, όπως το πιάνο του Κώστα Γιαννίδη. Περιλαμβάνει επίσης αρχεία συνθετών όπως του Γιώργου Μουζάκη, που άφησε έντονο το στίγμα του στο ελαφρό τραγούδι και την επιθεώρηση, ενώ συνέθεσε και τον ύμνο του Παναθηναϊκού, του Σαμιώτη Μενέλαου Θεοφανίδη, που διέπρεψε στην οπερέτα, ή του Πάνου Βισβάρδη και της Νίτσας Μόλλυ, παλιές δόξες του ελαφρού τραγουδιού και οι δύο. Το αρχειακό υλικό στεγαζόταν στο υπόγειο του κτηρίου της ΑΕΠΙ στο Μαρούσι, σε χώρο ειδικά διαμορφωμένο και με όλες τις προδιαγραφές για την προστασία των τεκμηρίων του, αλλά ουδέποτε άνοιξε για το κοινό.
Αυτή η συλλογή προήλθε, εν πολλοίς, από τα δικαιώματα των Ελλήνων δημιουργών που επί δεκαετίες απομυζούσε η αμαρτωλή εταιρεία. Ευχής έργον είναι να αξιοποιηθεί στην ολότητά της και κυρίως να είναι προσβάσιμη στην επιστημονική κοινότητα, αλλά και σε όσους ερευνητές επιδιώκουν επαρκή τεκμηρίωση των περιόδων που αφορά. Εξάλλου υπάρχουν εποπτευόμενοι οργανισμοί του ΥΠΠΟΑ, για παράδειγμα το Μέγαρο Μουσικής, όπου η συλλογή θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και να είναι ανοιχτή στο κοινό, στους επιστήμονες και τους ερευνητές.
