Ελάχιστο είναι το υλικό του σατυρικού δράματος που έχει διασωθεί ώστε να μπορούμε να συνθέσουμε μια διαφωτιστική του εικόνα. «Εκείνο που μπορούμε να πούμε», γράφει ο Τάσος Λιγνάδης, «είναι ότι στην αισχυλική τουλάχιστον φάση του αποτελούσε φυσική συνέχεια της πλοκής της τραγικής τριλογίας. Όπου το πρόσωπο του τραγικού πρωταγωνιστή δεν γινόταν κωμικό, αλλά υφίστατο μια 'γκροτέσκα' παραμόρφωση της σοβαρότητάς του».
Με την ανακάλυψη ενός μεγάλου αποσπάσματος των «Ιχνευτών» του Σοφοκλή το 1912, έχουμε τουλάχιστον μια εικόνα πιο σαφή της ώριμης φάσης του είδους. Ο Σοφοκλής αντλεί το υλικό του από τον Ομηρικό «Ύμνο στον Ερμή», που ως θέμα του έχει τη θαυματουργή γέννηση του «θεϊκού βρέφους» Ερμή, την κλοπή από αυτόν των κοπαδιών του Απόλλωνα και την τελική «Δίκη» του από τον ίδιο τον Δία, μπροστά στον οποίο τον έχει «σύρει» ο Απόλλων, που, όμως, δεν έχει ως αποτέλεσμα την τιμωρία του αλλά, αντιθέτως, την πανηγυρική εγκατάστασή του στον Όλυμπο επειδή το τέχνασμά του διασκέδασε τον πατέρα των Θεών! Η Γαλλίδα Λωράνς Καν, σε μια ενδιαφέρουσα μελέτη της, ερμηνεύει με αυτόν τον τρόπο το έργο του Σοφοκλή.
Στην πολύ ωραία, έμμετρη, ομοιοκατάληκτη μετάφραση - απόδοση του κειμένου από τον Εμμανουήλ Δαυίδ (1933), που ακολουθεί την ανάπλαση του Γερμανού Carl Robert, επικεντρωμένη στο επεισόδιο της εφεύρεσης της μουσικής από τον Ερμή και της «προσφοράς» της στον Απόλλωνα, παρακολουθήσαμε τους «Ιχνευτές» στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Μια εμπνευσμένη, εξαιρετικά δουλεμένη σε όλες τις λεπτομέρειες, με έντονο ορχηστρικό και μουσικό στοιχείο παράσταση, σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού. Μια πρόταση «διονυσιακά» επεξεργασμένη, τέλεια «κουρδισμένη», «μελισμένη» με εξαιρετική μουσική (Billy Bultheel) και ήχους (Κώστας Μπώκος), με αποκαλυπτικούς φωτισμούς (Ελευθερία Ντεκώ), με λιτότατο χρηστικό σκηνικό και εύγλωττα κοστούμια (Γιώργος Σαπουντζής). Και, ιδίως, με τη χαρισματική κίνηση - χορογραφία του Τάσου Καραχάλιου, που αποτελεί ένα οργανικό στοιχείο της σκηνοθεσίας. Ακόμη, με το ζωντανό κουαρτέτο των άριστων μουσικών εκτελεστών επί σκηνής, Μενέλαου Μωραΐτη, Δημήτρη Αλεξανδράκη, Σπύρου Βεργή και Λεωνίδα Παλαμιώτη.
Στην παράσταση του Μαρμαρινού στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, οι «Ιχνευτές» λειτουργούν άψογα ως ένα πλήρες έργο, με το «νερό» του λόγου να κυλάει μουσικά στο αυλάκι, ενώ ο χορός των Σατύρων λειτουργεί παράλληλα θεατρικότατα, «γράφοντας» θαυμαστά σωματικά σύνολα - σχήματα αρμονίας στον αέρα. Με κυρίαρχη, ιδίως, τη λυρική - επική φωνή του Σιληνού - Κραουνάκη, να καλύπτει ολόκληρο τον ιδεατό θόλο του αρχαίου θεάτρου, κάτι σπάνιο πια.
Μια συλλογική δουλειά, με κατάθεση ψυχής και πρωτογενή συγκίνηση όλων των συντελεστών της. Σαν κοντινοί, «δικοί μας», συγγενείς μας, δίνονται όλοι οι ρόλοι: Ο Χάρης Φραγκούλης είναι ένας ώριμος «χαμένος» κυρ-Απόλλων στην παλιά και νέα μας γειτονιά των Θεών, που ολοένα χτίζουμε και γκρεμίζουμε. Η Αμαλία Μουτούση μια πολύτιμη, θετή, καλόκαρδη, αγαθή κυρά - γειτόνισσα, πρόθυμη παραμάνα του αιωνίως παρατημένου θείου βρέφους. Ο Κραουνάκης, όπως είπαμε, ένας γείτονας κυρ-θεός με τα όλα του και ο νεοεμφανιζόμενος Steve Catona ένας νεοκλασικός Ερμής από γλυπτό του Κανόβα. Από τον άρτιο δεκαμελή χορό, επισημαίνω τις αδρές παρουσίες του Τάσου Καραχάλιου, της Ηλέκτρας Νικολούζου και της Θεοδώρας Τζήμου, μαζί με τους πολύ καλούς Λάμπρο Γραμματικό, Adrian Frieling, Αλεξάνδρα Καζάζου, Χρήστο Κραγιόπουλο, Άγγελο Νεράντζη, Μάνο Πετράκη και Ανδρομάχη Φουντουλίδου. Επιστημονικός σύμβουλος της παράστασης ο Σταύρος Τσιτσιρίδης.
