Οφειλόμενη τιμή στη μνήμη του πρύτανη της ελληνικής θεατρικής γραφής, η ανακήρυξη του 2022 σε Έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, επαναφέρει στο προσκήνιο μια πηγαία δημιουργία και έναν πολυεπίπεδο δημιουργό, που, τοποθετώντας στο επίκεντρο τον απλό άνθρωπο, με τις μικρότητες και το μεγαλείο του, κατόρθωσε να συνομιλήσει με την εποχή του και το διεθνές θεατρικό και πνευματικό γίγνεσθαι καθιστώντας το έργο του κορυφαίο.
Σε μια περίοδο που οι άνθρωποι του θεάτρου μας αναμετρώνται με τις πληγές τους, η υπόμνηση ενός δημιουργού του μεγέθους του Ιάκωβου Καμπανέλλη έρχεται να επισημάνει την επουλωτική δύναμη της θεατρικής δημιουργίας αλλά και τη δυναμική της φωνής του απλού, καθημερινού ανθρώπου απέναντι στα σημεία και τα τέρατα της σύγχρονης εποχής. Γιατί ο Καμπανέλλης υπερέβη την εποχή του καταθέτοντας έργο ρηξικέλευθο, διαρκώς επίκαιρο, που αποκαλύπτει συνέχεια κρυμμένες πτυχές της ζωής και της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας.
«Είμαι πολύ ευτυχής που θα τιμηθεί ο Ιάκωβος Καμπανέλλης» μας λέει η κόρη του Κατερίνα και εύχεται «με αφορμή το Έτος Καμπανέλλη όλο και περισσότερος κόσμος, αλλά κυρίως οι νέοι, να γνωρίσουν όλες τις πτυχές του έργου του σπουδαίου Έλληνα θεατρικού συγγραφέα, που νιώθω υπερήφανη και ευλογημένη που είναι ο πατέρας μου».
Κρατώντας την πολύτιμη μνήμη του πατέρα, η Κατερίνα Καμπανέλη εξηγεί ότι ξεκίνησε η διαδικασία που κατέληξε με τη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού για την ανακήρυξη του 2022 ως Έτος Καμπανέλλη. «Με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννηση του πατέρα μου, στις 2 Δεκεμβρίου 1921, και των 10 χρόνων από τον θάνατό του, στις 29 Μαρτίου του 2011, μου γεννήθηκε η επιθυμία να αφιερωθεί ένα έτος στην προσωπικότητα και το έργο του, γι’ αυτό και πέρσι πριν ξεσπάσει η πανδημία προσέγγισα το υπουργείο Πολιτισμού. Αμέσως ανταποκρίθηκε στο αίτημά μου και αποφασίσαμε από κοινού να ανακηρυχθεί το 2022 Έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη, μία χρονιά μετά την επέτειο της γέννησής του, μια και το 2021 είναι αφιερωμένο στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Είχα τότε απευθυνθεί στην Ακαδημία Αθηνών, στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και στα Πανεπιστήμια Πελοποννήσου και Πατρών, στην Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, στο Θεσσαλικό Θέατρο, στις εκδόσεις Κέδρος και στον Μίκη Θεοδωράκη. Όλοι απάντησαν θετικά και με ενθουσιασμό στο αίτημά μου».
Το Έτος Καμπανέλλη θα ξεκινήσει στις 2 Δεκεμβρίου 2021, τη γενέθλια επέτειο, και θα ολοκληρωθεί στις 2 Δεκεμβρίου 2022. Οι εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν διαρθρώνονται σε τρεις άξονες, στην πραγματοποίηση μιας έκθεσης με προσωπικά του αντικείμενα, τα βιβλία του, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, στην έκδοση ενός λευκώματος και κυρίως στην ψηφιοποίηση και ανάρτηση του αρχείου του στο Διαδίκτυο. Όπως μας λέει η Κατερίνα Καμπανέλλη, που έχει την επιμέλεια του αρχείου του, υπάρχουν ανέκδοτα θεατρικά έργα αλλά και μερικά κινηματογραφικά σενάρια, κυρίως υπάρχουν πολλά ανέκδοτα δοκίμιά του για το θέατρο και την ιστορία του, για το ελληνικό θεατρικό έργο εντός και εκτός Ελλάδας, αλλά και για τον ναζισμό και τον ρατσισμό, για την παγκοσμιοποίηση και τους αποκλεισμούς στην εποχή μας κ.ά. Στο πλαίσιο του αφιερωματικού έτους θα πραγματοποιηθούν, σε συνεργασία με μεγάλους πολιτιστικούς φορείς, πολυεπίπεδες εκδηλώσεις, όλες υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟΑ, θεατρικές και μουσικές, ένα συνέδριο και αρκετά στρογγυλά τραπέζια, εκπαιδευτικές δράσεις κ.ά. ώστε να φτάσει το έργο του σε κάθε γωνιά της χώρας.
«Η αυλή των θαυμάτων», «Μαουτχάουζεν», «Το παραμύθι χωρίς όνομα», «Το μεγάλο μας τσίρκο», έργα εμβληματικά της δημιουργίας του, που καταμετρά πάνω από 40 θεατρικά έργα, και μαζί τα σενάρια του για τις ταινίες «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη, ο «Δράκος» του Νίκου Κούνδουρου, «Η αρπαγή της Περσεφόνης» του Γρηγόρη Γρηγορίου κ.ά., αλλά και δικές του σκηνοθετικές καταθέσεις παράλληλα με το δοκιμιακό έργο και την ποίησή του που μελοποίησαν οι Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Ξαρχάκος αναδεικνύουν ένα αστείρευτο δημιουργικό πνεύμα, που δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να ανασαίνει τον άνεμο της Ιστορίας και να εμπνέεται από τις ανάσες των ανθρώπων.
Ακαδημαϊκός και επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κύπρου, της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης διαδέχτηκε τον Αντώνη Σαμαράκη στην Προεδρία της Βουλής των Εφήβων, τιμήθηκε με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα από την Προεδρία της Δημοκρατίας και βραβεύτηκε πολλές φορές για το έργο του.
