Ο σημερινός πρωθυπουργός μάς είχε προϊδεάσει για τις επιλογές του στην εξωτερική πολιτική, κυρίως με τον τυχοδιωκτισμό που είχε αντιμετωπίσει, από το 2018, την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία σήμερα δηλώνει ότι εφαρμόζει, αλλά από τη ρητορική του απουσιάζει η φράση Βόρεια Μακεδονία. Ακόμα κι όταν συνάντησε τον Ζάεφ στην Αθήνα, η ΕΡΤ ανακοίνωνε το γεγονός γράφοντας στο σχετικό τρέιλερ περί «γεύματος εργασίας με τον ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ», χωρίς καμιά αναφορά στη χώρα.
Δυστυχώς, δεν είναι λίγες οι αστοχίες τής κυβέρνησης Μητσοτάκη στον κρισιμότατο τομέα των εθνικών θεμάτων, με αποκορύφωμα το πρόσφατο φιάσκο στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποσχόταν «κυρώσεις που θα δαγκώνουν», αλλά κυρώσεις στην Τουρκία δεν είδαμε.
Θεωρώ ότι το εν λόγω φιάσκο οφείλεται πρωτίστως στην απουσία εθνικής στρατηγικής και σχεδίου της κυβέρνησης για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενώ βάσιμος είναι ο λόγος ότι εξαρχής δεν τις πίστεψε ούτε τις διεκδίκησε σθεναρά, παρά τα διπλωματικά οδοιπορικά τού υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Η υποτονική στάση τής κυβέρνησης στο ζήτημα αυτό εξηγείται και από το γεγονός ότι κυρώσεις εις βάρος της Άγκυρας είχε επιτύχει, τον Ιούνιο 2019, ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συνεργαζόμενος στενά με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Πιθανόν να μην θέλησε ο σημερινός πρωθυπουργός να συγκριθεί με τον προκάτοχό του.
Εκ των υστέρων, ο K. Μητσοτάκης δηλώνει ότι οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός, λες και υπήρξε σοβαρή πολιτική δύναμη στη χώρα που ισχυρίστηκε κάτι τέτοιο. Επιπλέον, επανέλαβε αυτό που πρώτος είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης μετά την σύνοδο της Ε.Ε. τον Οκτώβριο, ότι «αρκεί η απειλή των κυρώσεων». Aν αρκούσε όμωςη απειλή, γιατί δεν απέδωσε εδώ και πολλούς μήνες;
Πράγματι, τυχόν ευρωπαϊκές κυρώσεις εις βάρος της κυβέρνησης Ερντογάν δεν μπορούν να δώσουν λύσεις στα προβλήματα των ελληνοτουρκικών και κυπροτουρκικών σχέσεων αν δεν συνοδεύονται από μια θετική ατζέντα για έναν καρποφόρο ευρωτουρκικό διάλογο, τον οποίο δεν φαίνεται να υποστηρίζει με θέρμη η κυβέρνηση Μητσοτάκη, φοβούμενη ίσως τις ακροδεξιές και τουρκοφαγικές αντιδράσεις στη «δεξιά πολυκατοικία».
Παράλληλα, απαιτείται ενεργητική προσπάθεια για νέους διαύλους επικοινωνίας της Αθήνας με την Άγκυρα όχι μόνο με επίσημους, αλλά και άτυπους συνομιλητές. Οι ενδεχόμενες και διαρκώς αναβαλλόμενες ευρωπαϊκές κυρώσεις ακινητοποιούν αυτές τις υπαρκτές δυνατότητες, λειτουργώντας έτσι ως άλλοθι για την άκρως επικίνδυνη ακινησία στον διπλωματικό διάλογο. Επισημαίνω ότι κάτι παρόμοιο συνέβη και στο Κυπριακό, που περιήλθε σε ακινησία μετά το ελπιδοφόρο Κραν Μοντανά, με τα γνωστά επακόλουθα (ήττα Ακιντζί, άνοιγμα Αμμοχώστου για το ψευδοκράτος).
Ακόμα ένα μειονέκτημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη συνδέεται με το εξής: η διεθνής καταδίκη του σωβινισμού και μεταλοϊδεατισμού τού Προέδρου Ερντογάν απαιτεί την απερίφραστη καταδίκη αντίστοιχων αντιλήψεων εντός της χώρας μας. Από την άποψη αυτή, η σημερινή κυβέρνηση βαρύνεται διότι ως αξιωματική αντιπολίτευση πολέμησε τη Συμφωνία των Πρεσπών που σύσσωμη η Ε.Ε. είχε υποστηρίξει με μισόλογα μόνο της κυβέρνησης Μπορίσοφ, στη Βουλγαρία, η οποία σήμερα μπλοκάρει την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας με όρους υπερεθνικιστικούς, ισχυριζόμενη πως η μακεδονική γλώσσα είναι βουλγαρική.
Φοβάμαι ότι οι κυρώσεις αποτελούν άλλοθι και για ακροδεξιές κυβερνήσεις στην Ε.Ε. που δεν επιθυμούν με όρους τουρκοφοβίας μια θετική ατζέντα και έναν καρποφόρο ευρωτουρκικό διάλογο. Μην τους έχουμε πολλή εμπιστοσύνη.
Εμμένει στην αναγνώριση Γκουαϊδό;
Παρεκκλίνοντας από τα ελληνοτουρκικά, θυμίζω ότι η πρώτη απόφαση της σημερινής κυβέρνησης ήταν η αναγνώριση του πραξικοπηματία Γκουαϊδό ως Προέδρου της Βενεζουέλας, απόδειξη μη σωστής ιεράρχησης των στόχων για την εξωτερική πολιτική, ίσως και γελοίου ρεβανσισμού έναντι της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αλήθεια, πότε θα αποσυρθεί η απαράδεκτη αυτή απόφαση δεδομένης της γελοιοποίησης του κυρίου αυτού, που πλέον δεν έχει ούτε την ιδιότητα του βουλευτή;
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
