Χωρίς φρένο συνεχίζονται οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά στα σούπερ μάρκετ, ενώ μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου αναμένονται αυξήσεις σε δεκάδες βασικά προϊόντα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχει προγραμματίσει λίγα και ανεπαρκή μέτρα, τα οποία θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Μαρτίου, ενώ η ακρίβεια «καίει» τα νοικοκυριά και οι μισθοί βρίσκονται στον «πάτο» της Ευρώπης. Ο πληθωρισμός στην κατηγορία των τροφίμων διατηρήθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα και το 2023 (11,6% από 11,7% το 2022), σύμφωνα με την ανάλυση της Eurobank, επιβαρύνοντας ιδιαίτερα τον προϋπολογισμό νοικοκυριών που ανήκουν στα χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια, καθώς η βαρύτητα των τροφίμων σε αυτά τα νοικοκυριά είναι κατά πολύ υψηλότερη σε σύγκριση με τα νοικοκυριά που ανήκουν σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, «καθιστώντας αναγκαίες τις στοχευμένες παρεμβάσεις εκ μέρους των ασκούντων την οικονομική πολιτική», όπως αναφέρουν οι αναλυτές. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κατηγορίες της διατροφής και των μη αλκοολούχων ποτών ήταν εκείνες στις οποίες καταγράφηκαν οι υψηλότερες σωρευτικές αυξήσεις των τιμών την τετραετία 2020-2023, φτάνοντας στο 28,5%.
Στην κορυφή της Ευρώπης
Οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων στην Ελλάδα βρέθηκαν στην κορυφή της Ευρώπης, όπως έδειξαν και τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, με τη χώρα μας να βρίσκεται είτε στην πρώτη είτε στη δεύτερη θέση κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2023, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και κατά τη φετινή χρονιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στα τρόφιμα τον Δεκέμβριο κατέγραψε αύξηση 8,9% στην Ελλάδα, έναντι 6% στις χώρες της Ευρωζώνης, με τη χώρα μας να παίρνει αργυρό μετάλλιο ακρίβειας, αφού ο εγχώριος πληθωρισμός στα είδη διατροφής ήταν ο δεύτερος υψηλότερος μετά από εκείνον της Μάλτας.
Πρωταθλητισμός αυξήσεων σε λάδι, φρούτα
Βλέποντας κανείς τη λίστα με τις 25 βασικές κατηγορίες τροφίμων της Eurostat, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια ανατιμήσεων σε 18 προϊόντα, με μόλις 7 κατηγορίες να κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα αύξησης στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρωζώνη. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο κατέγραψε η τιμή του ελαιόλαδου, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η τρίτη ισχυρότερη παραγωγός πανευρωπαϊκά. Το ύψος της ανατίμησης τον Δεκέμβριο ανήλθε στην Ελλάδα σε 58,5%, έναντι 48,5% στην Ευρωζώνη, με τη χώρα μας να κατατάσσεται στη δεύτερη θέση μεταξύ των 20 χωρών, μετά την Πορτογαλία όπου οι τιμές αυξήθηκαν κατά 64,8%. Πρωταθλήτρια ακρίβειας με +16,9% αναδείχθηκε η Ελλάδα στα φρούτα, όπως διαπιστώνεται από τα οριστικά στοιχεία της Eurostat για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή του Δεκεμβρίου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό ανατίμησης μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, με την Κύπρο να έρχεται δεύτερη στο +16,7%.
Γαλακτοκομικά, κρέας στην κορυφή των αυξήσεων
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι τιμές σε λάδι και φρούτα θα συνεχίσουν να «καίνε» επηρεάζοντας συνολικά την αξία στο «καλάθι», καθώς αυτά τα προϊόντα έχουν μεγάλη στάθμιση στον γενικό δείκτη, ενώ τα νοικοκυριά βλέπουν το εισόδημά τους ολοένα και να μειώνεται. Αναφορικά με τα γαλακτοκομικά, το τυρί λόγω των τιμών στη φέτα εξακολουθεί να καταγράφει υψηλό ποσοστό αύξησης, το οποίο ανήλθε τον Δεκέμβριο στο 9,4%, όταν στην Ευρωζώνη παρατηρείται μια σημαντική επιβράδυνση του ύψους των ανατιμήσεων, καθώς διαμορφώθηκαν στο 1,7%. Και στην περίπτωση του τυριού η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή των αυξήσεων μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.
«Χρυσό» στην ακρίβεια παίρνει η χώρα μας στην κατηγορία «διατηρημένα φρούτα και προϊόντα με βάση τα φρούτα» με αυξήσεις τον Δεκέμβριο της τάξης του 14,3% σε ετήσια βάση, στις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες (+10,4%), στα άλλα προϊόντα διατροφής (αφορά έτοιμα γεύματα ραφιού), καθώς και στα αναψυκτικά, οι τιμές των οποίων ανατιμήθηκαν σε ποσοστό 14,9%. Επιπλέον, τη δεύτερη θέση στην Ευρωζώνη έλαβε η χώρα μας όσον αφορά τις ανατιμήσεις στα παρασκευάσματα με βάση το κρέας, όπως σνίτσελ, ρολό κοτόπουλου κ.λπ., με +14,1% τον Δεκέμβριο.
Πληρώσαμε 711 εκατ. επιπλέον στα σούπερ μάρκετ
Σχετικά με την εξέλιξη των τιμών στο επόμενο διάστημα, η αγορά θεωρεί ότι θα σημειωθούν νέες αυξήσεις. Μέχρι στιγμής το 11μηνο του 2023 οι εγχώριοι καταναλωτές έχουν πληρώσει επιπλέον 711 εκατ. ευρώ για τις αγορές τους στα σούπερ μάρκετ, ενώ είδαν νέες αυξήσεις και τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Circana, υπολογίζεται ότι οι ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ για το 2024 θα κινηθούν στο 4,5% στο σύνολο των ταχυκίνητων προϊόντων (FMCGs), από 7,3% που ήταν το 2023. Ειδικότερα στα τρόφιμα, που αντιπροσωπεύουν το 75% του «καλαθιού» των καταναλωτών, προβλέπεται ότι οι αυξήσεις των τιμών θα ανέλθουν στο 4,6% (έναντι 7,3% το 2023).
