Η δημαρχία Μπακογιάννη κληροδότησε άλλο ένα πρόβλημα στη νέα δημοτική αρχή, η οποία καλείται να διαχειριστεί άμεσα μια χρόνια κατάσταση στον Εθνικό Κήπο. Εδώ και χρόνια φιλοζωικές οργανώσεις έχουν προβεί σε καταγγελίες για τις εγκαταλείψεις και για τις κακές συνθήκες ευζωίας των ζώων στον Εθνικό Κήπο με πάγιο αίτημα τους να μεταφερθούν τα ζώα σε μέρη τα οποία θα εξασφαλίσουν την ευζωία τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Ειδικά για τις νεροχελώνες του κήπου οι καταγγελίες χρονολογούνται τουλάχιστον μια δεκαετία πίσω. Ο πληθυσμός που φιλοξενείται στις δύο λίμνες προέρχεται εξολοκλήρου από εγκαταλείψεις. Σύμφωνα με την πρόσφατη καταγραφή της πανίδας του Εθνικού Κήπου από τον Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Παναγιώτη Παφίλη, η οποία παρουσιάστηκε πριν λίγες ημέρες στον κήπο υπάρχουν 13 είδη χελωνών δύο χερσαία και 11 νεροχελώνων με τον πληθυσμό των τελευταίων να αγγίζει τις 500 νεροχελώνες, ενώ στο είδος της γραμμωτής νεροχελώνας – κυρίαρχο είδος στον κήπο παλιότερα – καταγράφηκαν μόλις τέσσερα άτομα.
Στις 28/4 υπήρξαν καταγγελίες για τουλάχιστον 60 νεκρές νεροχελώνες στον εθνικό κήπο, οι οποίες βρίσκονταν σε στάδιο αποσύνθεσης, για μέρες, χωρίς κανένας αρμόδιος να προβεί σε καμία ενέργεια. Οι χελώνες τελικά απομακρύνθηκαν από επισκέπτες, οι οποίοι περιέγραψαν και την ταλαιπωρία τους στην διαδικασία να ενημερώσουν το Δήμο, την Αστυνομία και άλλους φορείς. Εκτός από το θλιβερό θέαμα και τις ζωές που χάθηκαν υπήρξε και κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, καθώς τις ημέρες εκείνες επισκέφθηκαν τον Εθνικό Κήπο χιλιάδες τουρίστες αλλά και πολίτες με τις οικογένειές τους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει σταλεί δείγμα στο χημείο του κράτους έτσι ώστε να εξακριβωθούν τα αίτια του θανάτου τους. Δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες σχετικά με το συγκεκριμένο περιστατικό έως σήμερα.
Έπειτα από το νέο περιστατικό με τις νεκρές χελώνες, οι οποίες πυροδότησαν νέες καταγγελίες από φιλοζωικές οργανώσεις, πριν 8 ημέρες ξανασυζητήθηκε το θέμα στον δήμο Αθηναίων. Έκτοτε, ο δήμος και η ανάδοχος εταιρεία δεν έχουν απαντήσει, ως προς την λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της υγείας και της ευζωίας των νεροχελωνών και των άλλων ζώων αλλά και την αποτροπή νέων εγκαταλείψεων ζώων από πολίτες στον Εθνικό κήπο. Να σημειωθεί ότι ο εθνικός κήπος δεν διαθέτει άδεια διαχείρισης της Αμερικάνικης νεροχελώνας (Trachemys scripta elegans & Trachemys scripta scripta), για αυτό και προτείνεται η απομάκρυνση τους από τον κήπο και η μεταφορά τους σε περιβάλλοντα που ενδημεί στην Αμερικανική Ήπειρο.
Εγκαταλείψεις και συνθήκες ευζωίας
Το θέμα είχε αναζωπυρωθεί το 2022, έπειτα από καταγγελίες φιλοζωικών οργανώσεων για την ευζωία των χελωνών αλλά και συνολικά των ζώων του κήπου, στις οποίες απάντησε ο Δήμος Αθηναίων και η Εταιρία Εθνικός Κήπος Μητροπολιτικό Πράσινο Α.Ε. με διοργάνωση συνάντησης και καλέσματος συνεργασίας των εμπλεκομένων φορέων (δημοσίων, επιστημονικών, κοινωνικών) σχετικά με τη διαχείριση του πληθυσμού Trachemys scripta (Αμερικανική νεροχελώνα) που διαβιεί εντός του Εθνικού Κήπου. Ωστόσο, κανένα μέτρο δεν πάρθηκε με την κατάσταση να επιδεινώνεται με τα χρόνια.
Το πρόβλημα ξεκινάει από το ότι αυτά τα ζώα ακόμα πωλούνται σε pet shop αναδεικνύοντας την αδυναμία του κράτους να εφαρμόσει τη νομοθεσία αλλά και να προβεί σε ελέγχους. Η εισαγωγή και η πώλησή του συγκεκριμένου είδους χελωνών απαγορεύτηκε με τον κανονισμό 1143/14 της ΕΕ., ενώ ούτε η κατοχή της επιτρέπεται παρά μόνο κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επειδή η παράνομη πώληση του είδους είναι διαδεδομένη, είναι συχνό το φαινόμενο της εγκατάλειψης από τους ιδιοκτήτες τους. Πάγιο αίτημα των φιλοζωικών οργανώσεων είναι να εφαρμοστεί η νομοθεσία, να γίνονται έλεγχοι στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις αλλά και να μεταφερθούν τα ζώα σε μέρη τα οποία θα εξασφαλίσουν την ευζωία τους.
Πολλά ζώα εγκαταλείπονται στον Εθνικό κήπο, με τις νεροχελώνες να έρχονται πρώτες στις εγκαταλείψεις διαιωνίζοντας το πρόβλημα. Με βάση τις καταγραφές από το αρχείο του Εθνικού Κήπου, στον χώρο αφήνονται κατά μέσο όρο 20 κουνέλια τον χρόνο, με έξαρση τον μήνα μετά τις διακοπές του Πάσχα. Τα τελευταία πληθαίνουν οι εγκαταλείψεις ατόμων που ανήκουν σε μη ενδογενή είδη ζώων, όπως το γιγάντιο ανατολικό αφρικανικό σαλιγκάρι (ένα σπάνιο "εξωτικό κατοικίδιο"), ένας σκίουρος (υπάρχει καταγραφή με φωτογραφικό τεκμήριο από ανθρώπινη εισαγωγή), μια σαύρα, αρκετά ινδικά χοιρίδια, ένας θηλυκός σακχαροπέταυρος (μικρό μαρσιποφόρο από την Αυστραλία) και δύο αφρικανικές κιχλίδες (ψάρια ενυδρείου ζεστού νερού). Περί τα 50 είδη πουλιών ζουν στον κήπο, εκ των οποίων τρία είδη μη ενδημικών παπαγάλων.
Όσον αφορά τις συνθήκες στις οποίες διαμένουν, το επίπεδο ευζωίας των ζώων είναι χαμηλό. Στενοί χώροι με ελάχιστο εμπλουτισμό, απομόνωση για πολλά άτομα και μια ζωή αιχμαλωσίας. Η έκθεση και η καθημερινή τους επαφή με ανθρώπους επίσης, από την ανατολή έως τη δύση του ήλιου, καθώς και η έλλειψη της ελευθερίας να εκφράσουν φυσιολογική συμπεριφορά, προκαλεί στα ζώα στρες και άγχος. Διαχρονικό πρόβλημα παραμένει ότι κάποιοι ταΐζουν τις πάπιες, τις χελώνες και άλλα υδρόβια ζώα, ακατάλληλα για αυτά τρόφιμα. Ενώ υπάρχει σήμανση απαγόρευσης ταΐσματος, ο χώρος δεν ελέγχεται γεγονός που θέτει σε κίνδυνο και έχει προκαλέσει τον θάνατο αρκετών ατόμων ανά τα χρόνια.
Χθες αντισπισιστική πρωτοβουλία σε μια συμβολική κίνηση προχώρησε σε κρέμασμα πλακάτ έξω από κάθε κελί ζώου και πραγματοποίησε διήμερο μοίρασμα κειμένων ενημερωτικού χαρακτήρα, ενώ παράλληλα κατέγραψε εικόνες των ζώων.
Η ανακοίνωσή τους μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Κατά την επίσκεψή μας, εκτός από την πυκνοκατοικημένη λίμνη χελωνών, αντικρύσαμε Κρι-Κρι, κουνέλια, κότες, κόκορες, περιστέρια, παπαγάλους, πάπιες, χήνες και άλλα ζώα, να ζουν έγκλειστα και απομονωμένα από τα υπόλοιπα. Οι αιχμάλωτες χήνες και πάπιες ζουν σε ξηρό περιβάλλον χωρίς πρόσβαση σε λίμνη για να κολυμπήσουν και να δροσιστούν. Τα πουλιά πετούν και φωνάζουν νευρικά μέσα στα κλουβιά τους, ενώ παράλληλα προσπαθούν να επικοινωνήσουν με εκείνα που είναι ελεύθερα. Τα κρι-κρι, που είναι το κύριο έκθεμα του κήπου αφού έχουν χαρακτηριστεί ως προστατευόμενο είδος, αναπαράγονται σε συνθήκες αιχμαλωσίας αφού πρώτα απομακρύνθηκαν από το φυσικό τους περιβάλλον με πρόσχημα την προστασία τους. Χαρακτηριστικό των κρι-κρι είναι να σκαρφαλώνουν σε βραχώδη σημεία και αυτό που τους παρέχεται στον κήπο είναι ένας βράχος στο κέντρο της φυλακής τους.
Παρόλο που προτιμούν την ηρεμία και την ξεκούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας, εξαναγκάζονται να ζουν σε ένα πολυσύχναστο μέρος και να έρχονται καθημερινά σε επαφή με ανθρώπους από την ανατολή έως τη δύση του ήλιου. Τόσο τα ελεύθερα όσο και τα έγκλειστα ζώα του πάρκου συχνά γίνονται δέκτες παρεμβατικών συμπεριφορών από ενήλικες και παιδιά. Ντόπιοι και τουρίστες ενοχλούν και τρομάζουν τα ζώα πάνω στην προσπάθειά τους να τα μετατρέψουν σε props αναμνηστικών φωτογραφιών ή να τα χαϊδέψουν. Παιδιά τα κυνηγάνε για να παίξουν, ενώ ταΐζονται με ακατάλληλο φαγητό όπως ψωμί, πατατάκια, γλυκά κ.α. νομίζοντας έτσι ότι θα έρθουν πιο κοντά με τη φύση. Φυσικά, η επαφή με τη φύση δεν επιτυγχάνεται παρατηρώντας δυστυχισμένα ζώα μέσα σε κλουβιά ή καταπιέζοντας την άγρια πανίδα σε πάρκα-φυλακές ».
