Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
Έγκλημα και τιμωρία, οι ράγες της εκτροπής και της επανάστασης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Έγκλημα και τιμωρία, οι ράγες της εκτροπής και της επανάστασης

Δυστύχημα
(ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ/EUROKINISSI)

H έβδομη τέχνη (κινηματογράφος) έχει αποτυπώσει με ποικίλους τρόπους το τρένο ως το μέσον ρομαντικής απόλαυσης της φύσης ή ως χώρο διάπραξης εγκλημάτων από την κινηματογραφική μεταφορά των μυθιστορημάτων της Αγκάθα Κρίστι (πχ. Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές). Οι ράγες του ελληνικού σιδηροδρόμου, ίσως για πρώτη φορά μεταφέρουν την πρωτοτυπία της σύγκρουσης δύο τρένων σε μια γραμμή ενώ υπάρχει διπλή γραμμή. Όμορφη, λοιπόν, και παράξενη πατρίδα, ωσάν την Ελλάδα και την κυβέρνησή της δεν είδα. Ακολουθούσα την κυβέρνησή της και η τέταρτη εξουσία, ήτοι η Δημοσιογραφία.  

Στην Ιστορία, ως γίγνεσθαι πραγματικών γεγονότων, η συνταύτιση πολλαπλών αρνητικών παραγόντων άλλοτε ονομάζεται μοίρα ή κακιά στιγμή ή σύμπτωση και άλλοτε η συλλειτουργία αρνητικών παραγόντων που ντετερμινιστικά θα οδηγήσουν σε καταστροφή, ονομάζεται πολιτική συνθήκη ή κοινωνικό γίγνεσθαι ή πολιτικό σύστημα. Η τραγικότητα της σύγκρουσης των τρένων στα Τέμπη αποδεικνύεται ένα συμβάν ΤΟΜΗ, οι συνέπειες του οποίου θα επηρεάζουν για πολλά χρόνια το πολιτικό γίγνεσθαι. Το φαινομενικά στιγμιαίο τυχαίο, αποκαλύπτεται ως μακροχρόνια ιδεολογική, πολιτική και οικονομική κατάσταση της οποίας η απόληξη μοιάζει επιφανειακά έκτακτη, ωστόσο είναι μακροχρόνια λειτουργούσα, με τέτοια ποσοτικά στοιχεία ώστε να καθίσταται αναπόφευκτη. Ενίοτε και με την απολυτότητα φυσικού φαινομένου.  

Η εκτροπή του τρένου σηματοδότησε και την εκτροπή της ιστορικής γραμμής από την επικοινωνιακή ευθεία της προπαγάνδας και της αποβλάκωσης στην οποία τα συστημικά μίντια, με μεθόδους σκληρής γκεμπελικής φιλοσοφίας και πρακτικής, εφάρμοζαν πάνω στο σώμα και στο πνεύμα της ελληνικής κοινωνίας. Κυρίως γιατί το φορτίο των επιβατών περιελάμβανε το ωραιότερο κομμάτι μιας κοινωνίας, τη νεολαία. Ο βίαιος θάνατος αφενός και η εξαΰλωση του σώματος αφετέρου, οι συνθήκες διεξαγωγής του συμβάντος  και η τραγικότητα των εικόνων άγγιξαν τον βαθύ πυρήνα κάθε πολίτη, ακόμη και του αποκαλούμενου «σκληρόκαρδου». Τούτη η τραγικότητα της μαζικής απώλειας δεκάδων νέων, που η χρονική και ημερολογιακή συγκυρία έφερε να προέρχονται, οι πλείστοι, από την ομάδα της σπουδάζουσας νεολαίας, δημιούργησε μια ποιοτική παράμετρο που μετασχημάτισε τον ανθρώπινο πόνο σε μίσος και αγανάκτηση. Η ατομικότητα ως φορέας ευθύνης ατομικής, προπαγάνδα της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης του Μητσοτάκη, κυρίαρχο ιδεολόγημα μιας παρακμιακής Ευρώπης, πυρηνική ιδέα του νεοφιλελευθερισμού, κατέρρευσε παταγωδώς αφενός στην πανδημική κρίση αφετέρου στην τραγωδία των Τεμπών. Παράλληλα το δεύτερο θεμελιακό αξίωμα-ιδεολόγημα, βασικό προπαγανδιστικό εργαλείο της Νεοδεξιάς, αποτέλεσε το ιδεολόγημα της Αριστείας. Υπάρχουν οι πεφωτισμένοι, που δύνανται να διαχειριστούν με τεχνογνωσία και επάρκεια τα σύνθετα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα.  Η αριστεία μετονομάστηκε Ειδικότητα, οι «Ειδικοί» είναι οι άνθρωποι που αποφασίζουν για το κοινωνικό σύνολο. Έτσι, η λεκτική μετατόπιση σηματοδότησε την εννοιολογική μετατόπιση και αυτή τον κοινωνικό αποπροσανατολισμό και την θεσμική εγκαθίδρυση ενός Ιερατείου (Τσιόδρας) και υπαλλήλων του μαντείου, όπου οι θεόπεμπτες απόψεις του Ειδικού αποτελούσαν τις πλάκες του Μωυσή Μητσοτάκη. Σε αυτή την θεϊκή διάσταση  οικοδομήθηκαν τα περιοριστικά μέτρα. Έως την πρώτη εκτροπή, όταν η υπακοή του Ειδικού στην εξουσία οδήγησε σε εκατόμβη νεκρών. 

Ο Εκτροχιασμός του μοιραίου τρένου αποκάλυψε με βίαιο και οδυνηρό τρόπο τις ράγες της Μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αλλά κυρίως την ιδιομορφία του καθεστώτος της νεοδεξιάς κυβέρνησης Μητσοτάκη. Το δόγμα του ΣΟΚ που επέβαλε η πανδημία, χειραγώγησε την κοινή γνώμη και οδήγησε σε οικεία ενσωμάτωση και ενθυλάκωση των κανόνων της συντριβής που επέβαλε η κυβέρνηση. Η κρατική βία και καταστολή εμπεδώθηκε ως φυσική κατάσταση που εγγυάτο την ζωή. Όσο μεγαλύτερος ο αυτοπεριορισμός τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να ζήσεις. Το δόγμα της ατομικής ευθύνης υποκατέστησε την κρατική οντότητα και την κρατική μέριμνα. Η υποχρέωση της Πολιτείας, μέσω της κυβέρνησης, να περιθάλψει τους πολίτες και η προφανής αδυναμία του Κράτους οδήγησε σε εικονική κατασκευή εντατικών κλινών, σε στρεψοδικίες και προφανείς παραλογισμούς. Η πολιτική επιλογή της ιδιωτικοποίησης, δηλαδή της μείωσης των δαπανών του κράτους, όπως σαφώς ορίζεται από το Σύνταγμα για την προστασία της δημόσιας υγείας, απογυμνώθηκε από την εκατόμβη των νεκρών. Αντί επιβεβαίωσης το ιδεολογικό αφήγημα και η ιδεολογική προπαγάνδα περί ανωτερότητας του Ιδιωτικού σε σχέση με το Δημόσιο κατερρίφθη βίαια, με τίμημα ωστόσο πάλι την ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Η αποδόμηση του νεοδεξιού αφηγήματος, βαθιά φιλοσοφικό και ηθικό δίλημμα, με ιστορικές συνέπειες για την πορεία του κόσμου, θα επέλθει δραματικά από δυνάμεις εν μέρει φυσικές και ανεξέλεγκτες εν μέρει από την πολυπλοκότητα των διαλεκτικών παραγόντων που σε συνδυασμό με την τυχαιότητα της συνάρτησής τους  υπερβαίνουν την ανθρώπινη αντιληπτικότητα. 

Στη θέση του φυσικού νόμου μπαίνει εδώ η ισχύς του κομματικού νόμου και της ηθικής διαφθοράς. Η θεσμική ιεραρχία βαθιά αλλοτριωμένη, σε κλάσματα δευτερολέπτου αποτυπώνει ανάγλυφα την κρατική λειτουργία, όπως διαμορφώθηκε από τα δύο κόμματα εξουσίας (ΠΑΣΟΚ-ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ). Δισεκατομμύρια στο πηγάδι της ρεμούλας, υπάλληλοι που παρά την ηλικία τους προσλαμβάνονται παράνομα. Διοικήσεις που απολαμβάνουν τεράστιους μισθούς, και μια κυβέρνηση που ευαγγελίζεται την ιδιωτική πρωτοβουλία ενώ χαρίζει 600 εκατομμύρια ευρώ στην Ιταλική εταιρεία που είναι κρατική. Περιορισμός του προσωπικού και απόλυση χιλιάδων εξειδικευμένων εργατών. Η προπαγάνδα του μεγάλου κράτους και των αχρείων συνδικαλιστών κάλυπταν την κομματικοποίηση με τον μανδύα της δήθεν αξιοκρατικής αναβάθμισης του Δημοσίου. 

Συμπέρασμα: Πέρα από τις ιστορικές ιδιομορφίες που προσδιορίζουν την ελληνική κοινωνία από τον εμφύλιο και εντεύθεν, η ιστορική εξέλιξη σαρώνει τα τελευταία ιδεολογικά στυλώματα του χρηματοπιστωτικού Καπιταλισμού και μιας κίβδηλης Παγκοσμιοποίησης, που οδηγεί σε παγκόσμια έκρηξη της κλιματικής αλλαγής, σε συσσώρευση γιγάντιου πλούτου σε ακόμα λιγότερα χέρια, σε κοινωνικές συγκρούσεις, στην ανισοκατανομή αφενός των φυσικών αγαθών (π.χ. νερό) αφετέρου της τεχνολογικής επανάστασης. Το δόγμα του Σοκ ακολουθείται από το μηχανισμό σύγχυσης και μιας ευρύτατης πολιτισμικής κατάρρευσης, με κυρίαρχα φαινόμενα ακριβώς τις δομικές αιτίες που δημιουργούν το νεοκαπιταλιστικό σύστημα. Η υποχώρηση του Κράτους από τις θεσμικές υποχρεώσεις που συγκροτούν την κοινωνία σε οργανωμένη πολιτεία, οδηγεί στην αφομοίωση της ενστικτικής πορείας του συνόλου ως μια αγέλη λύκων όπου καθένα ζώο καλείται να κυνηγήσει το θήραμα του ανάλογα με τα δόντια και το μέγεθος. Μορφή πολιτικής και ηθικής λειτουργίας στηριγμένη και σε επιμέρους επιστημονικές θεωρίες, από τις εκατοντάδες που κυκλοφορούν επίσημα ή ανεπίσημα, ανώτερες του δαρβινικού θεωρήματος περί προσαρμογής των όντων ή εξαφάνισής τους. Και παρά την σατιρική περιγραφή του πρωθυπουργικού προσώπου, δια στόματος του επιγόνου ακούστηκε το ιδεολογικό, φιλοσοφικό και ιστορικό ιδεολόγημα της νεοφασιστικής ακροδεξιάς, με τις ενσωματώσεις του ακραίου κέντρου και της επαρχιώτικης φιλελεύθερης κουλτούρας, υπό μορφή του αισθητικού ΚΙΤΣ (Μελιγκώνη). Η ρήση Μητσοτάκη που, ως νέος Τζον Λοκ ή Ρουσό, απεφάνθη ότι οι ανισότητες είναι φυσικό φαινόμενο.    

Ο κ. Λάζαρης Αθ. Ανδρέας είναι Διδάκτωρ Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Ερμηνείας των Κειμένων-Ποιητής. Μέλος της ΟΜΕ Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ. 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL