Η Ενημέρωση 108 που έχει επιβληθεί στους Έλληνες πολίτες από την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε σύμπνοια με τους μεγάλους τηλεοπτικούς ομίλους,βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ευρωπαίας επιτρόπου για το Κράτος Δικαίου Βέρα Γιούροβα, που επισκέφθηκε τη χώρα μας τις προηγούμενες ημέρες. Η μονόπλευρη και μονοφωνική ενημέρωση, μάλιστα, από την κρατική τηλεόραση απασχολεί και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), που έχει καλέσει τους εκπροσώπους της ΕΡΤ και της ΕΡΤ3 να δώσουν εξηγήσεις.
Το ΕΣΡ καλεί τους υπεύθυνους των δύο ενημερωτικών καναλιών ΕΡΤ1 και ΕΡΤ3 να δώσουν διευκρινίσεις σχετικά με την υποχρέωσή τους για παροχή αντικειμενικής ενημέρωσης και για τήρηση των αρχών της πολιτικής πολυφωνίας κατά το χρονικό διάστημα από 11.3.2020 μέχρι 11.5.2020. Είναι η αρχική περίοδος της πανδημίας και του πρώτου λοκντάουν. Τότε που είχαν επιβληθεί όχι μόνο αυστηρά μέτρα μετακίνησης, αλλά ακόμα αυστηρότερα «μέτρα» ενημέρωσης: η «απολύμανση» είχε επεκταθεί και στην πολυφωνία και στην αμεροληψία, και ακουγόταν μόνο η φωνή του αρμόδιου Ν. Χαρδαλιά.
Η περίοδος ελέγχου δεν είναι τυχαία. Είναι τότε που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας παραχώρησε συνέντευξη Τύπου διάρκειας μιάμισης ώρας, όπου παρουσίασε το πρόγραμμα «Μένουμε όρθιοι» - κατά το κυβερνητικό «Μένουμε σπίτι»-, το οποίο περιλάμβανε τα μέτρα που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για την αντιμετώπιση της πανδημίας σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Κανένας ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός δεν αναμετέδωσε τη συνέντευξη Τύπου, ενώ η δημόσια τηλεόραση διέκοψε τη μετάδοση έπειτα από 20 λεπτά. Μερικές μέρες μετά, στις 15 Απριλίου 2020, ο Αλέξης Χαρίτσης, εκπρόσωπος Τύπου τότε, κατήγγειλε την «πρωτοφανή μονομέρεια στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο», τονίζοντας ότι «ο λόγος και η δραστηριότητα της αντιπολίτευσης, μείζονος και ελάσσονος, βρίσκουν όλο και λιγότερη πρόσβαση στην ενημέρωση των πολιτών, όπως άλλωστε και κάθε κριτική ή εναλλακτική φωνή που διαφοροποιείται από το επίσημο κυβερνητικό αφήγημα» και ζήτησε από το ΕΣΡ να παρέμβει.
Δυόμισι χρόνια μετά, το ΕΣΡ καλεί για εξηγήσεις τους εκπροσώπους της ΕΡΤ, επικαλούμενο το σύνταγμα που ορίζει την υποχρέωση για «αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων», τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, που αναγνωρίζει το δικαίωμα (ελευθερία) λήψης ή μετάδοσης πληροφοριών ή ιδεών, χωρίς την ανάμειξη δημοσίων Αρχών και αδιακρίτως συνόρων. Επικαλείται, επίσης, τον νόμο για την ΕΡΤ 4173/2013, σύμφωνα με τον οποίο «η ΕΡΤ Α.Ε. μεριμνά για την προβολή των συνεδριάσεων της Βουλής των Ελλήνων και των Επιτροπών της, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των δραστηριοτήτων των πολιτικών κομμάτων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Κοινωνίας των Πολιτών, των πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης και των παραγωγικών τάξεων. Προς τούτο τηρεί την αρχή της αναλογικής ισότητας».
Τις ίδιες και άλλες διατάξεις της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας έχει επικαλεστεί το ΕΣΡ και έχει ακούσει ήδη από τον περασμένο Ιούνιο τις αιτιάσεις των ιδιωτικών καναλιών (Mega, ANT1, Alpha, Star, ΣΚΑΪ, Open) για την παράλειψη της αντικειμενικής ενημέρωσης και της τήρησης της αρχής της πολιτικής πολυφωνίας στα δελτία ειδήσεων το ίδιο διάστημα, χωρίς όμως ακόμη να έχει εκδώσει σχετική απόφαση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έρευνα που πραγματοποίησαν οι υπηρεσίες του ΕΣΡ για την περίοδο 11 Μαρτίου έως 11 Μαΐου 2020 διαπιστώνεται δυσανάλογη προβολή της κυβέρνησης-Ν.Δ. από 80%-90% στα δελτία ειδήσεων και του ΣΥΡΙΖΑ μόλις στο 10%. Διαπιστώθηκε, επίσης, η πλήρης απουσία δύο ειδήσεων της πολιτικής επικαιρότητας της περιόδου: α) του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ «Μένουμε όρθιοι» και β) του προς ψήφιση περιβαλλοντικού νομοσχεδίου.
Οι εκπρόσωποι της ΕΡΤ θα παραστούν στην Ολομέλεια του ΕΣΡ την Δευτέρα 3 Οκτωβρίου.
Συνάντηση Γιούροβα με εκπροσώπους των δημοσιογράφων
Μια πολύ καλά ενημερωμένη Ευρωπαία επίτροπο συνάντησαν την Πέμπτη οι εκπρόσωποι των δημοσιογράφων, από την ΕΣΗΕΑ η πρόεδρος Μαρία Αντωνιάδου και από την ΠΟΕΣΥ η πρόεδρος Έλενα Ριζεάκου και η γενική γραμματέας Μιμή Τουφεξή, καθώς και οι εκπρόσωποι της Ένωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου. Παρότι έδειξε να γνωρίζει τι συμβαίνει στη Ελλάδα, η Βέρα Γιούροβα ενδιαφερόταν να ακούσει όλες τις πλευρές, στο πλαίσιο της επίσκεψής της για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα και ειδικότερα για την ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης και την ασφάλεια των δημοσιογράφων.
Οι εκπρόσωποι των δημοσιογραφικών σωματείων ενημέρωσαν την Ευρωπαία επίτροπο για όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι στη χώρα μας, αλλά και για όλα τα ανοιχτά θέματα, από τη δολοφονία του Γ. Καραϊβάζ ως την εκκρεμότητα υπογραφής Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και τις αποδοχές πείνας του μεγάλου μέρους του δημοσιογραφικού κόσμου. Ενημέρωσαν, επίσης, για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, που αποτελούν έμμεση απειλή με το εφεύρημα των fake news, για τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, για την αδιαφάνεια και τους αποκλεισμούς στο μοίρασμα κρατικού χρήματος, για την αναφορά του πρωθυπουργού σε δημοσιογράφους που κατέδειξε ως «συμμορία» χωρίς ποτέ να ζητήσει συγγνώμη.
Οι εκπρόσωποι του ξένου Τύπου αναφέρθηκαν ιδίως στις δυσκολίες που τους προκαλεί η αστυνομία να κάνουν ρεπορτάζ στις παραμεθόριες περιοχές.
