«Αυτό που κάνω δεν το βλέπω απλά ως επάγγελμα, αλλά ως λειτούργημα. Έχεις να κάνεις με ζώα, με συναίσθημα, με ψυχές, δεν είναι μια ψυχρή διαδικασία, όπως, ας πούμε, το να μπαίνεις σε ένα γραφείο. Βλέπεις αν τα ζώα είναι ευδιάθετα ή άρρωστα, έχεις να κάνεις με μια μικρή κοινωνία». Ο Αργύρης Μπαϊρακτάρης, 46 χρόνων, είναι κτηνοτρόφος τέταρτης γενιάς, «πάππου προς πάππο συνεχίζεται η παράδοση, από μεράκι και αγάπη», παρότι κάθε χρόνο λένε «κάθε πέρυσι και καλύτερα».
Η μέρα του ξεκινάει πάντα στις 5 το πρωί και τελειώνει περίπου στις 7 το απόγευμα. Την περασμένη Τρίτη, όμως, δεν είχε χρόνο για ξεκούραση: «Με πέτυχες στον δρόμο για το μπλόκο του Τυρνάβου. Την Κυριακή 6 του μήνα ήμουν στο κεντρικό μπλόκο στη Νίκαια, όπου βρήκαμε μπροστά μας τα ΜΑΤ, παρότι δεν είχαμε καν αποφασίσει να βάλουμε τρακτέρ πάνω στην Εθνική».
"Και στον Τύρναβο μάς στέλνουν ως 'συνομιλητές' την αστυνομία, αλλά αγρότες και κτηνοτρόφοι είμαστε ενωμένοι, με τη στήριξη όλης της τοπικής κοινωνίας. Διότι το πράγμα όσο πάει και αγριεύει, το πετρέλαιο οδεύει προς τα 1,80 ευρώ το λίτρο (από 1,14 ακριβώς πέρυσι τέτοια ημέρα). Για 50 στρέμματα καλαμπόκι ήθελα πέρυσι 1.000 ευρώ πετρέλαιο, σήμερα θέλω λίγο κάτω από 2.000» λέει στην ΑΥΓΗ.
Αυτές τις ημέρες σε όλη την περιφέρεια ξεκινούν οι καλλιεργητικές φροντίδες στις καλλιέργειες και προγραμματίζονται οι σπορές της άνοιξης.
Γεωργοί και κτηνοτρόφοι, πριν ξεκινήσει κάθε περίοδος, «ρίχνουμε μια... ζαριά, χρεωνόμαστε ζωοτροφές, λιπάσματα, είναι μεγάλο το κόστος παραγωγής. Συνυπολόγισε και τη ρήτρα αναπροσαρμογής: πλήρωνα 150 με 200 ευρώ ρεύμα και μου ήρθε εκκαθαριστικός λογαριασμός τετραμήνου τώρα 1.050 ευρώ, σε έναν άλλον άνθρωπο του συνεταιρισμού που έχει λιγότερα πρόβατα από εμένα, 350, ο λογαριασμός δεν ξεπερνούσε ποτέ τα 130 ευρώ και τώρα θα πρέπει να πληρώσει 680» εξηγεί ο Αρ. Μπαϊρακτάρης.
Με την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας και των εφοδίων, στη Θεσσαλία αρκετά χωράφια κινδυνεύουν να μην καλλιεργηθούν και πολλές καλλιέργειες να μην λάβουν τη απαραίτητη φροντίδα (θρέψη και φυτοπροστασία).
Αυτό θα φέρει μεγάλη μείωση της ήδη ελλιπούς αγροτικής παραγωγής, με τεράστιες συνέπειες στη διατροφική αλυσίδα και στην οικονομία, όπως η επικείμενη (νέα) εκτόξευση στις τιμές όλων των προϊόντων.
Κανείς δεν ξέρει αν και τι θα σπείρει
Μεγαλύτερος εφιάλτης για τους κτηνοτρόφους είναι οι ζωοτροφές. «Ξέραμε μέχρι πρόσφατα ότι το καλαμπόκι θα έχει 20 λεπτά, η σόγια 50, τώρα κάθε μέρα βλέπουμε διαφορετικές τιμές, ενώ το τριφύλλι έχει φτάσει στα ουράνια».
Με τις σημερινές τιμές σε ρεύμα, πετρέλαιο και λίπασμα, δεν συμφέρει τους παραγωγούς να βάλουν καλαμπόκι και τριφύλλι, που είναι ο κινητήριος μοχλός για τις ζωοτροφές, και το έχουν «γυρίσει» σε σιτάρι και κριθάρι που δεν χρειάζονται τόσο πολύ νερό. Κατά συνέπεια, οι ζωοτροφές της νέας χρονιάς δεν θα είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες και άρα θα μειωθεί η παραγωγή γάλακτος.
Αγρότες με τους οποίους επικοινώνησε η ΑΥΓΗ λίγες ώρες πριν από το μεγάλο συλλαλητήριο της Παρασκευής 11.2 στη Λάρισα επιβεβαίωσαν την κατάσταση αλλοφροσύνης: λόγω του ράλι των τιμών, κανείς ακόμα δεν ξέρει αν και τι θα σπείρει για τις εαρινές καλλιέργειες, δεν ξέρει καν τι λιπάσματα να αγοράσει.
Αυτή είναι μία, μόνο, επίπτωση της παραγωγικής αλυσίδας, οι κρίκοι της οποίας κλονίζονται ή σπάνε ο ένας μετά τον άλλον δημιουργώντας απελπισία στον αγροτικό κόσμο, που βλέπει ως μόνη διέξοδο τις κινητοποιήσεις.
Τα τρακτέρ, το βασικό του εργαλείο, είναι τις τελευταίες εβδομάδες αναγκαστικά «παρκαρισμένο» στα μπλόκα όλης της χώρας.
«Δεν έχουμε καμία εμμονή να κλείσουμε τον δρόμο και να καθόμαστε μέρα - νύχτα στο κρύο επειδή έτσι μας κάπνισε, έχουμε πολλές δουλειές να κάνουμε αυτή την περίοδο, δουλεύουμε 365 ημέρες τον χρόνο και 'μπαίνουμε μέσα'» μας λέει ο 34χρονος Χρήστος Βογιατζής από την επιτροπή του μπλόκου της Ελασσόνας. Από τους ελάχιστους νέους που παραμένουν και προσπαθούν να φτιάξουν το μέλλον τους στο Παλαιόκαστρο, 16 χιλιόμετρα από την Ελασσόνα, με συνολικά μόλις 180 κατοίκους.
Εξαιτίας της πανδημίας, στο καφενείο συχνάζουν πλέον ελάχιστοι, ενώ τα μαγαζιά υπολειτουργούν και όλοι φοβούνται νέο κύμα φτώχειας. Η προϊούσα εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου μοιάζει πλέον μη αναστρέψιμη.
Εκτός από σιτηρά, ο Χρ. Βογιατζής έχει και καζάνια για τσίπουρο. Θα δεχτεί ακόμα ένα πλήγμα από το (υπό διαβούλευση) νομοσχέδιο, το οποίο κλέβει το όνομα τσίπουρο και τσικουδιά από τους αμπελουργούς αντικαθιστώντας το με την ονομασία «προϊόν απόσταξης μικρών αποσταγματοποιών» (ΑΥΓΗ, 14.1). Κάτι που θα πριμοδοτήσει τους μεγάλους ποτοποιούς, «που μπορούν να βράζουν ανεξέλεγκτα όλον τον χρόνο χύμα τσίπουρο (αλλά και τσικουδιά), σε αντίθεση με τους εκατοντάδες χιλιάδες μικρούς παραγωγούς, που έχουν δικαίωμα να βράζουν μόνο από μέσα Οκτωβρίου μέχρι μέσα Δεκεμβρίου».
«Ακόμα δεν έχετε δει τίποτα ως προς την ακρίβεια»
Πεισματικά αρνείται η κυβέρνηση να υιοθετήσει την πρόταση ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. για μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, πρακτική που έχουν εφαρμόσει ήδη 19 χώρες της Ε.Ε. και είναι θετικά διακείμενες ΕΚΤ και Κομισιόν
Μόνιμη επωδός των συνομιλητών μας και όσων αυτές τις ημέρες πυκνώνουν διαρκώς τα κατά τόπους μπλόκα είναι το ανεξέλεγκτο κόστος παραγωγής.
«Πρέπει οι καταναλωτές να αναλογιστούν ότι η πραγματική ακρίβεια θα περάσει στα προϊόντα της νέας (καλλιεργητικής) σεζόν, το στάρι θα βγει σε 5 μήνες (το περσινό είναι στις αποθήκες των αλευροβιομηχάνων), το ίδιο και τα φρούτα (τώρα βρίσκονται στα ψυγεία των μεγαλεμπόρων), στην πραγματικότητα η ακρίβεια είναι μπροστά μας, ακόμα δεν είδατε τίποτα», προειδοποιεί ο Νίκος Παπαδόπουλος, αγρότης και πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Λάρισα.
Ακόμα περισσότεροι αγρότες αποφασίζουν να δώσουν τη γη τους για φωτοβολταϊκά, μακροπρόθεσμα καταστροφική επιλογή για τα διαθέσιμα για καλλιέργεια στρέμματα και την επάρκεια τροφίμων.
Βασικά αιτήματα αγροτών και κτηνοτρόφων είναι να επιστραφεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο πετρέλαιο για αγροτική χρήση σε όλους τους παραγωγούς χωρίς εξαιρέσεις, να χορηγηθεί ειδική ενίσχυση για την αγορά ζωοτροφών και να μηδενιστεί η ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.
Κυβερνητικός εμπαιγμός
Η επιδότηση της ρήτρας αναπροσαρμογής την οποία ανακοίνωσε η κυβέρνηση (ΑΥΓΗ, 5.2.21) αφορά μόνο σε περιόδους με περιορισμένη αγροτική δραστηριότητα (άρδευση), από Αύγουστο έως Δεκέμβριο 2021 και τους πρώτους δύο μήνες του 2022. Δώρον άδωρον, σύμφωνα με τον αγροτικό κόσμο.
Ενα από τα υπόλοιπα κυβερνητικά μέτρα, η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο, αφορά σε μια μερίδα μόνο των αγροτών (λιγότερο από 40% του συνόλου), όσους δηλαδή ανήκουν σε συλλογικά σχήματα και όσους εντάσσονται σε συμβολαιακή γεωργία. Η δαπάνη θα φτάσει τα 50 εκατομμύρια ευρώ (θα πάρουν από 200 περίπου ευρώ 250.000 αγρότες σε σύνολο 650.000) ενώ, με βάση εκτιμήσεις από καλά γνωρίζοντες τον χώρο, το κόστος στο πετρέλαιο έφτανε τα 170 εκατομμύρια ευρώ πριν από την ενεργειακή κρίση.
Είναι χαρακτηριστικ, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αρνείται για δεύτερη φορά να κάνει δεκτή την τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία για μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, παρά το γεγονός ότι Κομισιόν και ΕΚΤ είναι θετικές σε μέτρα φοροελαφρύνσεων στην ενέργεια και ήδη 19 χώρες της Ε.Ε. έχουν προχωρήσει σε μειώσεις.
Την ίδια ώρα, επιδοτεί με 7% τους κτηνοτρόφους μόνο για το πρώτο τρίμηνο του 2022, ενώ «οι ζωοτροφές έχουν πάρει την ανιούσα ήδη από το περασμένο καλοκαίρι και όλο ανεβαίνουν», θυμίζει ο Αρ. Μπαϊρακτάρης. Το μέτρο αυτό κοστίζει 30 εκατομμύρια ευρώ, την ώρα που η προηγούμενη κυβέρνηση είχε στηρίξει την κτηνοτροφία με 44 εκατομμύρια, χωρίς να υπάρχει κρίση ακρίβειας.
Η σημερινή κυβέρνηση αρνείται να ικανοποιήσει το αίτημα των αγροτών για αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο στο 100% από φυσικές καταστροφές. «Η κλιματική κρίση δείχνει όλο και περισσότερο τα δόντια της και ο ΕΛΓΑ πρέπει να αλλάξει. Η συμμετοχή του κράτους πρέπει να αυξηθεί και να δίνονται τουλάχιστον 50 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο στον ΕΛΓΑ, όπως προέβλεπαν οι αναλογιστικές μελέτες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ», αναφέρει ο Ν. Παπαδόπουλος.
Η αξιωματική αντιπολίτευση κρίνει επιτακτική την ανάγκη να αξιοποιηθούν η Αναπτυξιακή Τράπεζα, το Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης και οι μικροπιστώσεις για παροχή ρευστότητας. Αλλά και να ρυθμιστούν τα χρέη με απλό, βιώσιμο τρόπο για τον απεγκλωβισμό χιλιάδων παραγωγών.
«Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση με προσβάλλουν ως άνθρωπο και επαγγελματία, με αυτήν την πολιτική δεν μπορούμε να παράξουμε, ο Τύρναβος είναι από τις πιο εύπορες περιοχές στην παραγωγή, αλλά δεν κυκλοφορεί έξω ψυχή λόγω της φτώχειας και της ανασφάλειας», η δήλωση αγωνίας για το μέλλον από τον Αρ. Μπαϊρακτάρη.
