Θα χρειαστεί περίπου ένας χρόνος μέχρι τη στιγμή, που η «ιστορική συμφωνία», όπως βιάστηκαν να τη βαφτίσουν, για το άσυλο και τη μετανάστευση, στην οποία κατέληξαν οι υπουργοί της ΕΕ, με ειδική πλειοψηφία στο Λουξεμβούργο γίνει τελικά πράξη, αφού περάσει από Ευρωκοινοβούλιο και Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ανεξαρτήτως του αν θα εγκριθεί από το ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο το μήνυμα που στέλνει είναι αυτό μιας «Ευρώπης φρούριο», που δεν διστάζει μάλιστα να «τιμολογήσει» την ανθρώπινη ζωή.
Κι όλα αυτά δε μπορούν να κρυφτούν πίσω από τις θριαμβολογίες της υπουργού μετανάστευσης της Σουηδίας, όπου για να μην ξεχνιόμαστε την κυβέρνηση στηρίζει η ακροδεξιά ή του Επιτρόπου αρμόδιου για τον «Ευρωπαϊκό Τρόπο Ζωής», Μαργαρίτη Σχοινά.
Κλειστά κέντρα κράτησης
Πίσω από τον «εξορθολογισμό της διαδικασίας ασύλου» υιοθετείται ένα σύστημα φυλάκισης των προσφύγων σε κλειστά κέντρα (συγκέντρωσης;), για διάστημα που μπορεί να φτάσει μέχρι και τους έξι μήνες και διαδικασίες γρήγορης επιστροφής αν προέρχονται από ασφαλείς τρίτες χώρες. Ως τέτοιες θεωρούνται σχεδόν όλες από τις οποίες προέρχονται οι προσφυγικές ροές, με πρώτη και καλύτερη την Τουρκία, αλλά και χώρες όπως το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές και όλες του Μαγκρέμπ.
Η μέθοδος αυτή αναμένεται να προκαλέσει τριβές σε κάποιες κυβερνήσεις, όπως της Γερμανίας, αφού για παράδειγμα οι Πράσινοι, που διαφωνούσαν με την εφαρμογή αυτής της διαδικασίας για οικογένειες και ανήλικους, τελικά υποχώρησαν και η κομματική τους βάση «βράζει».
Η τελική πρόταση εγκρίθηκε παρά τις αρνητικές ψήφους της Πολωνίας και της Ουγγαρίας και την αποχή της Μάλτας, της Λιθουανίας, της Σλοβακίας και της Βουλγαρίας. Η Ελλάδα και η Ιταλία ψήφισαν τελικά υπέρ.
Υποχρεωτική αλληλεγγύη
Η άρνηση Πολωνών και Ούγγρων αφορά κυρίως το σκέλος της «αλληλεγγύης», που υποχρεώνει όλα τα κράτη - μέλη να επιλέξουν αν θα φιλοξενήσουν πρόσφυγες ή θα εξαγοράσουν αυτή την υποχρέωση με 20.000 ευρώ το κεφάλι. Πέραν του κυνισμού αυτού του μέτρου και του αν και πώς οι χώρες που δεν βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» θα συμμορφωθούν, υπάρχει και το ερώτημα για το τι θα γίνει με αυτούς τους ανθρώπους μακροπρόθεσμα.
Ανοικτό παραμένει ακόμα το πώς θα καθοριστεί ο αριθμός των μετεγκαταστάσεων αυτών ανά χώρα. Ο συνολικός ελάχιστος αριθμός ετησίως ορίστηκε στις 30.000, κάτι που δεν απαντά στο ενδεχόμενο ενός μαζικού κύματος προσφύγων λόγω κάποιου έκτακτου περιστατικού, όπως έγινε για παράδειγμα στην Ουκρανία.
Πάντως στην Αθήνα υπάρχει ικανοποίηση για αυτή την κατ’ αρχήν συμφωνία. Όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Μετανάστευσης, το νέο κείμενο δημιουργεί υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης, εξασφαλίζει διαρκή αποσυμφόρηση στα σύνορα και προσαρμόζει τις δεσμεύσεις του Κανονισμού Δουβλίνου στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χωρών πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα.
Επιπλέον, η συμφωνία καθιερώνει μια ετήσια πολιτική συζήτηση, σε υπουργικό επίπεδο, η οποία θα θέτει επί τάπητος τη μεταναστευτική κατάσταση και τις ανάγκες που υπάρχουν σε όρους αλληλεγγύης, κάτι που όπως υπογραμμίζεται παραδοσιακά έθετε η Ελλάδα.
Το ερώτημα ωστόσο που προκύπτει είναι αν η Ελλάδα με την στάση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, (την οποία ακολούθησε και η υπηρεσιακή κυβέρνηση) ουσιαστικά αποδέχεται να μετατραπεί σε ένα προσωρινό κρατητήριο για πρόσφυγες, παζαρεύοντας απλώς, το ποσό που θα πληρώνουν ανά κεφαλή οι χώρες, που δεν θα αποδέχονται τη μετεγκατάσταση στο έδαφός τους.
Πηγές στις Βρυξέλλες δηλώνουν ότι ήδη παρασκηνιακά κάποιες χώρες (όπως η Αυστρία ή η Κροατία) δηλώνουν έτοιμες να πληρώσουν αν χρειαστεί και κάτι παραπάνω, προκειμένου να μην φύγουν από τη χώρα άφιξης οι πρόσφυγες.
