Δύσκολοι οι καιροί για πρίγκηπες, όπως έλεγε και ο αιώνιος πρίγκηψ της Καμπότζης Σιχανούκ. Κι ακόμη πιο δύσκολοι για πρωθυπουργούς που θα ήθελαν να πορεύονται χωρίς αμφισβήτηση στο εσωτερικό και ως αξιόπιστοι σύμμαχοι, με καλούς τρόπους, που δεν αναγκάζονται να συγκρούονται με τους ισχυρούς, στο εξωτερικό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε φανταστεί κάπως διαφορετικό το ταξίδι του την ερχόμενη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, για το οποίο πάλευε δυο χρόνια να πάρει την πολυπόθητη πρόσκληση.
Θα πήγαινε με το καλύτερο κοστούμι του, με τα πιο λαμπερά αγγλικά του, θα είχε βάλει τους λογογράφους του να του ετοιμάσουν μια εμπνευσμένη ομιλία για την εμφάνισή του μπροστά στο Κογκρέσο - και θα είχε προετοιμάσει το εσωτερικό κοινό, ώστε να αντιληφθεί το μεγαλείο αυτής της εμφάνισης. Την ίδια στιγμή, θα περνούσε με περίπατο από τη Βουλή την τροποποιημένη συμφωνία για τις βάσεις, ώστε να μην πάει με άδεια χέρια στον Λευκό Οίκο, ενώ θα είχε φροντίσει να κλείσει τα στόματα των αντιπάλων του με την επίκληση της σωστής πλευράς της Ιστορίας.
Δυστυχώς, όμως, είναι πράγματι δύσκολοι οι καιροί, και αυτή η πολυπόθητη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν τείνει αντί για τον επικοινωνιακό θρίαμβο που ονειρευόταν το πρωθυπουργικό γραφείο να γίνει μπούμερανγκ. Κι αυτό διότι, στη χθεσινή συζήτηση στη Βουλή για τη συμφωνία για τις βάσεις, ο Μητσοτάκης επέλεξε εξαιρετικά υψηλούς τόνους ενάντια στην αντιπολίτευση για να πείσει -το δικό του ακροατήριο- ότι έχει το μονοπώλιο του πατριωτισμού, ενώ παράλληλα χαρακτήρισε με περισσή βεβαιότητα “ψέμα” την πρόθεση της αμερικανικής κυβέρνησης να πουλήσει F-16 στην Τουρκία.
Το τέλος μιας... απομόνωσης
Ως γνωστόν, το ψέμα έχει κοντά ποδάρια - και σύντομα θα φανεί πόσο σημαντική έχει γίνει πάλι η Τουρκία για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, τώρα που ο Πούτιν με την εισβολή του στην Ουκρανία κατάφερε να νεκραναστήσει τη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να έχει πετύχει τον ασφυκτικό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης -κάνοντας ακόμη και το σύστημα Όρμπαν να σκάει από τη ζήλια του-, ωστόσο, όταν πρόκειται για τα ελληνοτουρκικά, σχεδόν τίποτε δεν αποσιωπάται.
Όχι τόσο επειδή ο... πατριωτισμός πολλών μέσων ενημέρωσης ξεπερνάει την κακή συνήθεια του λιβανίσματος, αλλά επειδή είναι ακόμη μεγαλύτερος ο εθισμός τους στην καλλιέργεια ενός κλίματος φόβου απέναντι στην Τουρκία και άρνησης απέναντι σε κάθε ιδέα ουσιαστικού διαλόγου με τη γείτονα. Οπότε θα είναι πολύ δύσκολο για τον πρωθυπουργό να αποκρύψει ότι η επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον ποσώς ανέστειλε την αναβάθμιση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, παρά τις βαθυστόχαστες αναλύσεις που προσπαθεί να πλασάρει η κυβέρνηση για να δικαιολογήσει το “ναι σε όλα” της στον ισχυρό σύμμαχο από την άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Έωλα επιχειρήματα
Όποιος στοιχειωδώς παρακολουθεί τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ξέρει ότι η περιβόητη απομόνωση της Τουρκίας -αυτή την οποία επεδίωκε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στέλνοντας σε κάθε γωνιά της γης τον υπουργό Εξωτερικών για να μνημονεύει την ανάγκη τήρησης του Δικαίου της Θάλασσας- δεν υφίσταται πλέον, εάν υποθέσουμε ότι υπήρξε ποτέ.
Μετά δε τη ρωσική εισβολή, η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε ακόμη πιο σημαντικό παίκτη, ο οποίος, μεταξύ πολλών άλλων, και ελέγχει τα Στενά και προσφέρεται για διαμεσολάβηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Στο νέο εκρηκτικό -και θολό- τοπίο που έχει δημιουργηθεί μετά την 24η Φεβρουαρίου, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκανε συγκεκριμένες επιλογές, για παράδειγμα να στείλει αμέσως όπλα στην Ουκρανία, με δύο επιχειρήματα:
Το πρώτο ήταν ότι το έκανε για λόγους “αρχής” - και δεν ήχησε αρκετά πειστικό ούτε στο δικό της ακροατήριο ούτε σε όσους θυμούνται πόσο στενές σχέσεις διατηρεί η χώρα μας με άλλα αυταρχικά καθεστώτα που επίσης γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως και ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το δεύτερο ήταν ότι η Ελλάδα, με την επίδειξη της αλληλεγγύης της στην Ουκρανία, η οποία δέχεται επίθεση από τη Ρωσία, θα διασφαλίσει την αλληλεγγύη των εταίρων της σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση από την Τουρκία. Αυτό πούλησε εμμέσως ο Μητσοτάκης στο δικό του δεξιό ακροατήριο - και αυτό διαψεύδεται τώρα με την αναβάθμιση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Εάν δεν είναι “ψέμα”, όπως διέρρηξε χθες στη Βουλή τα ιμάτιά του, η πρόθεση των ΗΠΑ να πουλήσουν F-16 στην Τουρκία, τότε η όποια ισορροπία δυνάμεων στους αιθέρες πάνω από το Αιγαίο, μετά την αγορά των Ραφάλ από την ελληνική πλευρά, πάει περίπατο.
