Ημέρες δόξας γνωρίζει αυτή την εποχή στη Γαλλία η θεωρία της “Μεγάλης Αντικατάστασης”. Τη ρατσιστική αυτή θεωρία επιχειρεί να επιβάλει ως κεντρική της προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των προεδρικών του 2022 ο μη υποψήφιος ακροδεξιός Ερίκ Ζεμούρ.
“Μεγάλη Αντικατάσταση” ήταν ο τίτλος του βιβλίου του Ρενό Καμί, του εμπνευστή της θεωρίας, ο οποίος συγκαταλέγεται μεταξύ των προσωπικοτήτων της γαλλικής ταυτοτικής Ακροδεξιάς. Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι μια παγκόσμια ελίτ συνωμοτεί κατά των λευκών πληθυσμών και του πολιτισμού τους τονίζοντας ότι έτσι μεθοδεύεται η αντικατάσταση των “καθαρόαιμων” Γάλλων από μετανάστες από τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική.
Ο Καμί, που το 2014 καταδικάστηκε για “πρόκληση μίσους και βίας κατά ομάδας ανθρώπων λόγω της θρησκείας τους”, κάνει λόγο για τη χειρότερη μορφή ολοκληρωτισμού, για μια νέα απολυταρχία.
Μεταξύ των οπαδών του και ο μη υποψήφιος Ζεμούρ, που διεκδικεί τη δεύτερη θέση ενόψει των προεδρικών εκλογών από τη Μαρίν Λεπέν. Δεν ήταν τυχαίο ότι ο Ζεμούρ χρησιμοποιεί τη θεωρία αυτή ως ιδεολογική πλατφόρμα και όπου βρεθεί και όπου σταθεί αναφέρεται στη “Μεγάλη Αντικατάσταση”.
Την περασμένη Δευτέρα σε ανάρτησή του στο Twitter έγραψε ότι “δεν μπορούμε να ανεχθούμε δύο πολιτισμούς στο γαλλικό έδαφος της Γαλλίας”. Και συνόδεψε την ανάρτηση αυτή με δύο λέξεις: “μεγάλη αντικατάσταση”. Μια μέρα πριν, την Κυριακή, είχε δώσει συνέντευξη στο ειδησεογραφικό κανάλι CNews ο Ρενό Καμί... Το 2011 η θεωρία του ήταν περιθωριακή, όμως τον Μάρτιο του 2019 είχε εμπνεύσει τον τρομοκράτη Brenton Tarrant, που δολοφόνησε 51 άτομα στο τζαμί του Christchurch.
Πλέον ο Ζεμούρ αρθρώνει λόγο γύρω από την επικίνδυνη αυτή θεωρία, που έχει τις ρίζες της σε πρώην ναζιστές μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι στα μέσα Σεπτεμβρίου ο μη υποψήφιος έλεγε ότι θέλει να “επιβάλει” στην εκστρατεία “το δικό του θέμα”, δηλαδή την “ύπαρξη του γαλλικού λαού”. Ο Τιερί Ντερανζάρ, υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου του Ζεμούρ, εξηγεί: “Είναι το κλειδί του”.
Η αναφορά παραπέμπει ευθέως στη συνύπαρξη των πληθυσμών, την οποία απορρίπτουν οι οπαδοί της ταυτοτικής Ακροδεξιάς. “Η Μεγάλη Αντικατάσταση είναι ολοφάνερη, πρέπει να είναι κανείς τυφλός για να μην τη δει” τονίζει ο Καμί απέναντι σε εκείνους που χαρακτηρίζει “αρνητές”. “Αυτό σημαίνει: Βγείτε και κοιτάξτε τα πρόσωπα, παρακινεί ο ίδιος, ζητώντας από τους πολίτες να εντοπίσουν εκείνους που προέρχονται 'από εμάς', που “δεν μοιάζουν με γηγενείς Γάλλους”.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Νικολά Λεμπούρ, πρόκειται για έναν “εθνοτικό εθνικισμό” και μια “φυλετική αίσθηση” που στρέφεται κατά των “μη λευκών”. Αλλά και για έναν “φόβο που ξεπερνά κάθε λογική επιχειρηματολογία”, όπως εξήγησε στη Monde ο κοινωνιολόγος στο Collège de France Φρανσουά Εράν.
Είναι φανερό ότι, με τον αντίκτυπο που έχει σήμερα, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ζεμούρ, κάτι που φαίνεται από τις μεγάλες πωλήσεις του τελευταίου του βιβλίου (“Η Γαλλία δεν είπε την τελευταία της λέξη”) έως τους χώρους συγκεντρώσεων που γεμίζει με τις ομιλίες του, αναζητεί ένα ιδεολογικό αφήγημα. Το βρήκε στο έργο του Καμί και την περί “Μεγάλης Αντικατάστασης” θεωρία του...
Βέβαια δεν είναι ο μόνος από τον οποίο έχει δανειστεί στοιχεία: το ίδιο έχει κάνει και με τη θεωρία της σύγχυσης του εξίσου επικοινωνιακού φιλόσοφου Μισέλ Ονφρέ. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με σεξισμό, ρατσισμό, ομοφοβία και εθνικισμό, δημιουργούν το ιδεολογικό υπόβαθρο του μη υποψηφίου που έχει τόσο θορυβήσει όχι μόνο τη Λεπέν, αλλά συνολικά τη Γαλλία...
