O Μανουέλ Πουίχ (1932-1990) ήταν Αργεντινός συγγραφέας και σεναριογράφος. Το λογοτεχνικό έργο του το χαρακτηρίζει η προσπάθεια διαφυγής από την πολιτική και σεξουαλική καταπίεση κατά τη μακρά περίοδο φόβου και συντηρητισμού εξαιτίας των αλλεπάλληλων απολυταρχικών καθεστώτων. Λόγω των αριστερών του πεποιθήσεων κατέφυγε το 1973 στο Μεξικό για να γλιτώσει από τις απειλές της διαβόητης παραστρατιωτικής οργάνωσης Triple A. Εκεί τρία χρόνια αργότερα έγραψε το σπουδαιότερο έργο του «Το φιλί της Γυναίκας-Αράχνης», που του χάρισε διεθνή αναγνώριση, αλλά στη χώρα του απαγορεύτηκε και εκδόθηκε πρώτη φορά το 1985. Μυθιστορήματά του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δώδεκα γλώσσες και πολλά από τα σενάριά του για τον κινηματογράφο έχουν βραβευτεί.
Σε σκοτεινές υπαρξιακές ατραπούς
Η ιστορία διαδραματίζεται στο κελί μιας φυλακής του Μπουένος Άιρες τον Απρίλιο του 1975, σε μια σκοτεινή περίοδο λανθάνουσας δημοκρατίας που προλείαινε το έδαφος για τη μαύρη δικτατορία του Βιδέλα την αμέσως επόμενη χρονιά. Δύο κρατούμενοι, ο συναισθηματικός μεσήλικας Μολίνα, μια γυναικεία ψυχή εγκλωβισμένη σε ένα αντρικό σώμα, που βρίσκεται στη φυλακή για αποπλάνηση ανηλίκου, και ο νεότερος Βαλεντίν, πολιτικός κρατούμενος με δογματικές απόψεις και μέλος μιας επαναστατικής ομάδας που προσπαθεί να ανατρέψει την κυβέρνηση, μοιράζονται το ίδιο κελί. Ο Μολίνα αφηγείται με μελοδραματικό ύφος στον Βαλεντίν κινηματογραφικές ταινίες που έχει δει -οι περισσότερες παραπέμπουν σε γνωστά φιλμ νουάρ της δεκαετίας του ’40- σε μια προσπάθεια διαφυγής από τη δυσάρεστη πραγματικότητα του εγκλεισμού στη φυλακή.
Ο αναγνώστης, μέσω της παραστατικής αφήγησης των ταινιών και των σχολίων που ακολουθούν, καταβυθίζεται στον αντιφατικό ψυχικό κόσμο των δύο πρωταγωνιστών, γίνεται ωτακουστής των εκμυστηρεύσεών τους και μάρτυρας της καθολικής αλλαγής στη σχέση τους που επιτελείται σταδιακά, με κυρίαρχα στοιχεία το συναίσθημα και τον ερωτισμό. H απροσδόκητη αποκάλυψη στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ότι η συμβίωση των δύο κατάδικων στο ίδιο κελί δεν είναι τυχαία πυροδοτεί την αστυνομική ίντριγκα και επιτείνει την αγωνία για την εξέλιξη της ιστορίας, που κορυφώνεται μ’ ένα συγκλονιστικό τέλος.
Ενα πρωτοποριακό και προκλητικό υπαρξιακό νουάρ με στοιχεία θεατρικής φόρμας, όπου εντυπωσιάζει η απουσία κλασικού αφηγητή σε όλη τη διάρκεια του έργου. Η ιδιαίτερα πρωτότυπη αφήγηση είναι στο μεγαλύτερο μέρος της διαλογική με παραληρηματικά διαλείμματα συνειδησιακής ροής. Μάλιστα, συμπληρώνεται από υποσημειώσεις του ίδιου του συγγραφέα με αναφορές σε ψυχολογικές θεωρίες για την κατανόηση της ομοφυλοφιλίας, οι οποίες αποτελούν βασικό συστατικό της μυθοπλασίας, αλλά και από μια απόρρητη έκθεση της αργεντίνικης αστυνομίας που αποκαλύπτει το τραγικό τέλος της ιστορίας, σε μια εξαιρετικής έμπνευσης συμβολική αντιμετάθεση ρόλων των δύο πρωταγωνιστών. Ένα αριστούργημα της νοτιοαμερικανικής λογοτεχνίας, που αξίζει να διαβαστεί από απαιτητικούς αναγνώστες κάθε λογοτεχνικού είδους.
Μεταφορές σε θέατρο και σινεμά
«“Το φιλί της Γυναίκας-Αράχνης” είναι: μια πρόσκληση ν’ αναλογιστούμε τη βαρύτητα -άλλοτε ανεπαρκή και άλλοτε υπερβολική- την οποία αποδίδουμε στα συναισθήματά μας, στις αξίες μας και στα ιδανικά μας. Όλο αυτό όμως -και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά εφόσον μιλάμε για τον Πουίχ- δίχως σοβαροφάνειες, αλλά με το καλύτερο είδος χιούμορ άλλοτε βέβηλου και άλλοτε τρυφερού» (από τον εξαιρετικό πρόλογο του φιλόσοφου και συγγραφέα Marcos G. Breuer).
«Το φιλί της Γυναίκας-Αράχνης» μεταφέρθηκε το 1985 στον κινηματογράφο από τον Αργεντινό σκηνοθέτη Έκτορ Μπαμπένκο, με τον εξαιρετικό Ουίλιαμ Χαρτ (Όσκαρ Α΄ Αντρικού Ρόλου) και τον Ραούλ Τζούλια στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η ταινία ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών και για τέσσερα βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και αυτό της Καλύτερης Ταινίας. Ως θεατρικό έργο, σε διασκευή του ίδιου του Μανουέλ Πουίχ, ανέβηκε με επιτυχία στις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου και στην Αθήνα πρώτη φορά το 1986. Το 1992 έγινε μιούζικαλ σε μουσική Τζον Κάντερ, με περισσότερες από 900 παραστάσεις στο Broadway και πολλές διακρίσεις.
Το μυθιστόρημα του Αργεντινού Μανουέλ Πουίχ επανεκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2021 σε νέα εξαιρετική μετάφραση της Ασπασίας Καμπύλη από τον εκδοτικό οίκο Carnivora, ο οποίος έχει καθιερωθεί στον χώρο για τα ποιοτικά νουάρ της ισπανόφωνης λογοτεχνίας και την pulp αισθητική των βιβλίων του.
INFO
Manuel Puig
«Το φιλί της Γυναίκας-Αράχνης»
Εκδόσεις Carnivora
Σελίδες: 352
Τιμή: 12,60 ευρώ
