Συναντηθήκαμε με τη Χρύσα Κατσαρίνη στον πεζόδρομο της Ερμού στο Θησείο, όπου την κουβέντα μας και τα φωτογραφικά κλικ του Παύλου Παρασκευά διέκοπταν συνεχώς οι αγκαλιές των περαστικών που την αγαπούν, την ακολουθούν και την θαυμάζουν γι' αυτά που κάνει και γι' αυτά που είναι. Με περισσότερους από 150.000 followers στο Instagram και με διαρκώς sold out παραστάσεις, η Χρύσα Κατσαρίνη, με ένα χαμόγελο που δεν έφυγε ποτέ από το πρόσωπό της, μας καλωσορίζει στον κόσμο του stand-up comedy. Είναι story teller και ξορκίζει τα άσχημα και τραγικά πράγματα της ζωή της στη σκηνή, μέσα από τα κείμενά της, τις παραστάσεις της και τις συναντήσεις της με το κοινό. Πέρασε από την τηλεόραση με το χιούμορ της πάντα παρόν και επιστρέφει κάθε τόσο στο χαρτί για να χτίσει την καινούργια της παράσταση παραδομένη στις εμπνεύσεις που της επιφυλάσσει η ίδια της η ζωή. Πώς γράφει τις ιστορίες της; Από πού αντλεί τις εμπνεύσεις της και γιατί; Πώς έφτασε να βιοπορίζεται και πώς αποφεύγει τα πιο κλισέ και προβληματικά αστεία; Όλες αυτές οι ερωτήσεις αδημονούσαν να βρουν απαντήσεις από ένα πλάσμα ειλικρινές, καθαρό, φωτεινό και με πηγαίο χιούμορ, που λειτουργεί σαν κουβέρτα απέναντι σε κάθε τι τραγικό. Αυτός είναι ο κόσμος του stand-up που θέλουμε. Αυτή είναι η Χρύσα Κατσαρίνη
Συνέντευξη στον Χρήστο Τζίφα
Φωτογραφίες για την ΑΥΓΗ: Παύλος Παρασκευάς
Με το stand-up έχεις το βάρος ότι πρέπει να κάνεις τον άλλον να γελάσει;
Προφανώς και θέλω να γελάσουν. Αλλιώς έχω αποτύχει. Αλλά δεν το κουβαλάω σαν βάρος. Θέλω να είμαι απλά καλή στη δουλειά μου. Οπότε θεωρώ ότι είναι υποχρέωσή μου, όχι βάρος.
Εχεις ακόμα έλλειψη αυτοπεποίθησης;
Τι εννοείς; Φυσικά και έχω έλλειψη αυτοπεποίθησης. Θα ήμουν κωμικός αν δεν είχα; (γέλια).
Πώς συνδέεται η ανασφάλεια με το να είσαι κωμικός;
Η ανασφάλεια πηγάζει από τα βιώματά μας με κάποιο τρόπο. Ο κωμικός είναι ένας άνθρωπος που έχει την ανάγκη να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Εγώ, προσωπικά, ήμουν σε μια συνεχή αναζήτηση της αγάπης, της προσοχής και της επιβεβαίωσης μέσα από το γέλιο. Οπότε καταλαβαίνεις ότι υπάρχει μια παθολογία εκεί, που τη διαχειρίζεσαι με ειδικούς. Το γέλιο και η αγάπη που παίρνω από τον κόσμο είναι για μένα ζωτικής σημασίας. Για να είμαι ο εαυτός μου, έχω απόλυτη ανάγκη την αγάπη του κόσμου και τα γέλια. Δεν μπορώ καν να αντιληφθώ πώς θα ήμουν ελλείψει αυτού.
Από τι εμπνέεσαι;
Εγώ είμαι story teller. Που σημαίνει ότι λέω ιστορίες από τη ζωή μου κατά βάση. Εμπνέομαι από τους φόβους μου, τις σκέψεις μου, τις ανασφάλειές μου. Προφανώς δυσάρεστα πράγματα, γιατί κανένας δεν γελάει με την ευτυχία του άλλου (γέλια). Συνήθως γελάμε με κάτι στραβό που θα σου τύχει, γιατί αν το προσεγγίσεις με ένα σωστό τρόπο, μπορεί να γίνει όντως πολύ αστείο. Κωμωδία ίσον τραγωδία συν χρόνος, όπως λένε.
Και πώς αποφεύγεις τα «προβληματικά» αστεία που μπορεί να σε παρασύρει το είδος;
Προσπαθώ. Όλοι έχουμε μεγαλώσει με κακέκτυπα, στερεότυπα και ρατσιστικές ιδεολογίες. Αυτά τα κατάλοιπα υπήρχαν και προφανώς υπάρχουν μέσα μας. Τα διαχειριζόμαστε, μεγαλώνουμε με αυτά, εξελισσόμαστε μέσα από αυτά και γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Σαφώς θα υπάρξουν στιγμές που θα σκεφτώ ένα αστείο και θα πω όχι, αυτό δεν είναι να ειπωθεί και έτσι φεύγει. Όπως κάνεις μια σκέψη για την οποία ντρέπεσαι και δεν την εξωτερικεύεις. Σαφώς δεν μπορείς να αποκλείσεις το ενδεχόμενο να ενοχληθεί κάποιος. Μιλούσα για τον αλκοολικό μου πατέρα και ήρθε ένας τύπος και μου λέει, εγώ είμαι αλκοολικός και έχω κόρη και δεν μου αρέσει αυτό που λες. Τι να κάνουμε τώρα; (γέλια). Κάποιος θα ενοχληθεί. Eίμαι υπέρ της πολιτικής ορθότητας. Δεν θέλω οι άνθρωποι που έρχονται στην παράστασή μου να βάλλονται όπου και αν ανήκουν. Θέλω οι άνθρωποι στις παραστάσεις μου να είναι ήρεμοι και να νιώθουν ασφαλείς. Όμως θέλει μέτρο. Δεν θα πρέπει να σε περιμένουν στη γωνία μέχρι να βρουν το λάθος σου. Μερικές φορές το να βρούμε το λάθος γίνεται αυτοσκοπός. Δες όμως και την πρόθεση. Κάνω αυτή τη δουλειά 12 χρόνια. Γίνεται να μην έχω κάνει λάθη; Τα όρια αλλάζουν και προσαρμοζόμαστε. Δεν μπορείς όμως να κρίνεις και να με βάζεις να απολογούμαι τώρα για ένα αστείο πού γράφτηκε τότε. Αυτή η μανία του λάθους με βάζει σε θέση άμυνας, ενώ είμαι σύμμαχος. Θέλω να μην τραυματίζω αλλά μη με βάζεις στη διαδικασία συνέχεια να απολογούμαι και να αμύνομαι.
Εχεις πει αστεία που δεν θα τα έλεγες σήμερα;
Ναι. Έχω ένα αστείο στην πρώτη μου σόλο παράσταση με τίτλο «Ό,τι πολυτιμότερο έχω» που γράφτηκε το ‘13. Είναι σεξιστικό, slut shaming στην ουσία. Δεν θα το έλεγα τώρα και από πολλά βίντεο έχω κόψει κομμάτια που μπορεί να είναι τραυματικά. Αλλά την παράσταση όχι. Γιατί θα δεις και την εξέλιξή μου από αυτό. Θα δεις ότι πια αυτό δεν το κάνω. Είναι σαν να πηγαίνεις σε μια ταινία του ‘50 και να πεις να την κόψουμε. Δεν γίνεται. Είναι κάτι που έγινε και είναι εκεί. Προφανώς υπάρχουν λάθη αλλά εξελίσσομαι και αλλάζω.
Πότε άρχισες να βιοπορίζεσαι από αυτή τη δουλειά;
Με το που ξεκίνησα. Ήμουνα σκυλί μαύρο. Ξεκίνησα τέλη του '11 και έπαιξα σε όλα τα μαγαζιά της Θεσσαλονίκης που με δεχόντουσαν. Σε όλα. Και μετά λέω: τώρα τι κάνω; Οπότε κατέβηκα στην Αθήνα, ξεκίνησα να γράφω κείμενα από το μηδέν. Ξεκίνησα από 5 λεπτά και μετά άρχισα να φτιάχνω παραστάσεις που έπαιζαν και άλλοι κωμικοί. Έψαχνα μαγαζιά και είχα βρει 30 και έπαιζα κάθε μέρα. Έβγαζα 25- 30 ευρώ την παράσταση. Ήταν το μεροκάματό μου. Δούλευα κάθε μέρα για να βγει το ενοίκιο. Μετά όλα άρχισαν να αλλάζουν. Ήμουν πολύ δύσκολα οικονομικά στην αρχή, δεν θα σ' το κρύψω. Πολύ ζόρικα. Μετά βοήθησε πολύ και το γεγονός ότι πήγα στο πρωινό στους Κου Κου. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που δεν αγχωνόμουν για το αν θα βγει ο μήνας. Δεν μου είχε ξανασυμβεί. Ήταν ανακουφιστικό.
Η τηλεόραση σε βοήθησε;
Μόνο οικονομικά. Τίποτα άλλο. Μη σου πω ότι οριακά ήταν και ζημιογόνα σε κάποιες περιπτώσεις. Γιατί ο κόσμος που ακολουθεί εμένα και βλέπει stand-up δεν εκτιμά την τηλεόραση. Εγώ δεν είμαι απόλυτη.
Σε ζόρισε η τηλεόραση;
Με ζόρισε. Ξυπνούσα 5 το πρωί και έπρεπε να είμαι εκεί 7 παρά από την άλλη άκρη με τα μέσα. Μάζεψα 2.000 και πήρα αμάξι. Ήταν εξαντλητικό, έφευγα μεσημέρι, είχα εξωτερικά γυρίσματα και πήγαινα καπάκι σε παράσταση. Η εξάντληση και η κούραση με οδηγούσε σε θλίψη. Δεν είχα χρόνο για τον εαυτό μου. Και στην τηλεόραση υπάρχουν από κάτω κακίες, συμπεριφορές περίεργες. Εγώ, αν δεν συμπαθιόμαστε με κάποιον, δεν υπάρχει περίπτωση να κάνω ότι τον συμπαθώ. Δεν το αντέχει ο ψυχισμός μου. Οπότε δυσκολεύτηκα πολύ σε αυτό τον χώρο. Ευτυχώς και στις δύο εκπομπές έτυχε να συνεργάζομαι με καλούς ανθρώπους, οπότε είχα μια βάση όπου επέστρεφα όταν απελπιζόμουν. Είμαι πολύ ευγνώμων και στο Star και στην παραγωγή. Και η εκπομπή με τον Αρναούτογλου ήρθε στην καραντίνα και δεν είχα άλλες επιλογές. Βιοποριζόμουν καθαρά από αυτό. Οπότε είμαι ευγνώμων.
Εκεί κάτι δεν πήγε καλά;
Ναι, μωρέ. Έγινε ένα περιστατικό, το ξέρεις. Υπήρχε αυτή η συζήτηση πως μας διώχνουν και τις τρεις. Έμαθα κι εγώ ότι με απολύουν όταν ήμουνα στο χωριό για Χριστούγεννα και μάθαινα από τις εκπομπές ότι έχασα τη δουλειά μου. Πήρα τηλέφωνο και λέω: παιδιά, έχασα τη δουλειά μου; Και τελικά κάναμε όλη τη σεζόν, απλά δεν έμπαινε κάποιος σε εμάς. Από ένα σημείο και μετά δεν κάναμε γυρίσματα, αλλά πληρωνόμασταν κανονικά. Το οποίο δεν μου στοίχισε ιδιαίτερα (γέλια). Εντάξει, δεν ταιριάξαμε. Ήξερα ότι δεν θα λειτουργήσει όλο αυτό. Όταν αντικαθιστάς ένα προϊόν που ήδη υπάρχει με ένα νέο προϊόν, το οποίο είναι ακόμα αδούλευτο, δεν θα πάει καλά.
Ολοι αυτοί οι χιλιάδες followers από πού είναι;
Είναι μόνο από το stand-up. Πριν από τρεις μήνες είχα τους μισούς. Ήμουνα γύρω στους 60.000 και άρχισα να ανεβάζω βίντεο από την παράσταση μου και αυτά τράβηξαν τον κόσμο. Πάλι από το stand-up δηλαδή ήρθαν. Από την τηλεόραση δεν πήρα τίποτα. Στην καραντίνα, αν δεν είχα το Instagram να επικοινωνώ με τον κόσμο, δεν ξέρω πώς θα τα έβγαζα πέρα ψυχικά. Ήταν από τις πιο δύσκολες στιγμές μου και ο κόσμος με κράτησε. Και αυτοί το είχαν ανάγκη. Ήταν αμφίδρομο. Έχω followers, με αγαπάνε και μου το δείχνουν εμπράκτως. Έρχονται στις παραστάσεις. Δεν απέκτησα followers με give away. Δεν τους προσέφερα ποτέ τίποτα. Aπλά δείχνω τη δουλειά μου και είναι εκεί. Και επειδή τοποθετούμαι πολύ έντονα πολιτικά και κοινωνικά, ο κόσμος γνωρίζει πολύ καλά ποιον ακολουθεί και ποια είμαι.
Το έχεις πληρώσει αυτό, που μιλάς;
Ναι. Ήξερα ότι θα χάσω κοινό για τις απόψεις μου. Γιατί πλέον φεύγεις από τη σφαίρα του κωμικού. Αποκτάς μια οντότητα κοινωνική. Και πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τον καλλιτέχνη από το έργο. Στην παράστασή μου εγώ δεν κάνω πολιτικές αναφορές. Εντάξει, κράζω τους φασίστες, αλλά δεν θεωρώ ότι είναι πολιτική αναφορά αυτό. Θα έπρεπε κάθε άνθρωπος να τους κράζει. Ήξερα ότι θα χάσω κοινό. Όμως δεν μπορώ να το κλείσω. Σε μια κατάφωρη αδικία θα τοποθετηθώ. Αλλιώς δεν θα αντέχω τον εαυτό μου. Δεν είναι επιλογή. Αν μπορούσα να κοιμηθώ το βράδυ και να είμαι καλά με τον εαυτό μου, μπορεί και να μην το έκανα. Γιατί είναι μεγάλο το τίμημα. Από την άλλη, χαίρομαι γιατί όταν τοποθετούμαι επιλέγω το κοινό μου και με επιλέγει κι αυτό. Είναι άλλο δέσιμο. Νιώθω ότι με αγαπούν πιστά, φανατικά και πιο ολόκληρα. Και γι' αυτό που κάνω και γι' αυτό που είμαι.
Ετοιμάζεις καινούργια παράσταση, σωστά;
Ναι - και πάλι αντλεί από δικές μου ιστορίες. Είχα περάσει μια κακοποιητική σχέση, την οποία αναλύω αρκετά στην παράσταση μαζί με διάφορους φόβους και σκέψεις και ανασφάλειες, όπως κάθε φορά.
Πώς μπορείς και διακωμωδείς κάτι τόσο βαρύ όπως μια κακοποιητική σου σχέση;
Στην προηγούμενη παράσταση μίλησα για τον καρκίνο της μητέρας μου. Ευτυχώς, τώρα είναι υγιέστατη. Θεωρώ ότι οι πιο τραυματικές μου στιγμές είναι αυτές που θέλω να δουλέψω στα κείμενα. Τις διακωμωδώ και έτσι τις ξορκίζω. Κάθε γέλιο παίρνει ένα κομμάτι της θλίψης μου. Αυτή είναι η δική μου διαδικασία. Υπάρχει πάντα κάτι κωμικό πίσω από κάτι τραγικό. Είναι ο τρόπος που με αφήνει να διαχειριστώ μια άσχημη κατάσταση. Αυτόν τον τρόπο έχω εγώ και ευτυχώς είναι και η δουλειά μου.
Ποια είναι η σχέση σου με την Αθήνα;
Αγάπησα την πόλη αυτή από την αρχή, από το 2012 που ήρθα. Γιατί μου δίνει τη δυνατότητα να κάνω αυτό που αγαπάω. Είναι μια πόλη που έχει ζωή και καλές ποιότητες ανθρώπων. Αρκεί να τους ψάξεις. Και τα όμορφα σημεία της πρέπει να τα ψάξεις. Υπάρχουν και σημεία της που είναι απαίσια. Αλλά, όταν δεν είμαι καλά, υπάρχουν σημεία στην πόλη που πάω και ηρεμώ. Εκεί ισορροπώ τα συναισθήματά μου. Έμαθα κάπως να την αγαπάω αυτή την πόλη. Δεν νιώθω πλέον ότι είναι μια πόλη που έχω έρθει για δουλειά αλλά ότι είναι η πόλη μου. Παρ' όλο που η καρδιά μου χτυπάει βορειοελλαδίτικα, αν ζήσω ακόμα πέντε χρόνια εδώ θα είναι η πόλη που έχω περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου.
