Αποκλειστικές πληροφορίες για το 29ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, το πλήρες πρόγραμμα του οποίου θα αποκαλυφθεί στη συνέντευξη Τύπου που γίνει την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου στον κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ. H AΥΓΗ της Κυριακής παρουσιάζει κάποιες από τις ταινίες που θα κάνουν την πανελλήνια πρεμιέρα τους στο φεστιβάλ.
Ανάμεσα στα αφιερώματα και τις πρεμιέρες του φετινού φεστιβάλ θα βρούμε την ανθρωποκεντρική και βαθιά φεμινιστική δημιουργία από το Ιράν, με παραγωγό την Κέιτ Μπλάνσετ, που διακρίθηκε με το βραβείο Κοινού στο φετινό φεστιβάλ του Σάντανς. Η Αυστραλιανή σκηνοθέτρια Νούρα Νιασάρι σκηνοθετεί την ιστορία μιας νεαρής Ιρανή μητέρας που μαζί με την εξάχρονη κόρη της θα βρει καταφύγιο σε μια δομή για κακοποιημένες γυναίκες. Η ταινία «Σέιντα» (Shayda) περιγράφει την ιστορία μιας μετανάστριας που δραπετεύει από την τρομοκρατική συμπεριφορά και τη βία του συζύγου της και προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον κόσμο, τον ρόλο της ως μητέρα και να κάνει ένα νέο ξεκίνημα με βάση την αποδοχή και τη συγχώρεση. Πριν από μερικά χρόνια, γεννημένη στο Ιράν, η Νούρα Νιασάρι είχε ζητήσει από τη μητέρα της να γράψει τα απομνημονεύματά της, προκειμένου να συμπληρώσει τα κενά κάποιων θολών παιδικών της αναμνήσεων. Η ίδια ήταν μόλις πέντε ετών όταν η μητέρα της έφυγε από μια κακοποιητική σχέση και άφησε τον τόπο της της για να ζήσει σε μια ξένη χώρα.

Ένα μέρος βασίστηκε σε αυτά τα απομνημονεύματα και η Νιασάρι ακολουθεί τη ζωή μιας γυναίκας από το πνιγηρό αδιέξοδο ενός γάμου μέχρι την ανεξαρτησία της. Η Κέιτ Μπλάνσετ μέσω της εταιρείας παραγωγής της έδειξε ενδιαφέρον και στήριξε αυτό το κινηματογραφικό σχέδιο της Νιασάρι, η οποία σημειωτέων υπήρξε μαθητευόμενη του Αμπάς Κιαροστάμι.
Η επιστροφή του Τοντ Χέινς
Μια ακόμη αναμενόμενη πρεμιέρα θα είναι το «Only the River Flows» που διαδραματίζεται σε μια αγροτική κωμόπολη στην Κίνα, στη δεκαετία του 90. Στην ταινία του Σουτζού Γουέι, ο αρχηγός της αστυνομίας ερευνά μια σειρά δολοφονιών και παρά τη σύντομη σύλληψη ενός υπόπτου, τα στοιχεία ωθούν τον αστυνομικό να κάνει μια πιο ενδελεχή έρευνα στην κρυφή ζωή και την αινιγματική συμπεριφορά των ντόπιων. Ο νεαρός δημιουργός έχει φτιάξει ένα απρόβλεπτο φιλμ που βασίζεται στους μηχανισμούς του αστυνομικού θρίλερ για να αποκτήσει υπαρξιακές διαστάσεις.
Επίσης, μια ταινία που το αθηναϊκό κοινό περιμένει με αγωνία είναι το «May December» του αγαπημένου σκηνοθέτη Τοντ Χέινς («Velvet Goldmine», «Carol»). Στην ταινία συναντιούνται η Νάταλι Πόρτμαν και η Τζούλιαν Μουρ. Η ιστορία αφορά την έρευνα μιας νεαρής ηθοποιού σχετικά με ένα περιβόητο παράνομο ειδύλλιο που είχε συγκλονίσει τα σκανδαλοθηρικά έντυπα πριν από είκοσι χρόνια. Η επίμονη ερευνήτρια σκαλίζει το παρελθόν και το ζευγάρι λυγίζει κάτω από τις πιέσεις της για πληροφορίας. Ο Χέινς ξαναβρίσκει τον παλιό του εαυτό και παίζει με τα όρια της αποπλάνησης και του camp χιούμορ, ενώ οι δύο γυναίκες στους βασικούς ρόλους ανταγωνίζονται υποκριτικά σε μια ταινία που μπορεί να στείλει αμφότερες στην πεντάδα για το Όσκαρ γυναικείου ρόλου.

Οι λάτρεις του ανεξάρτητου σινεμά περιμένουν με ανυπομονησία το «How to Have Sex». Η ταινία της Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ παρασύρει το κοινό σε μια διακριτική παρατήρηση των ζωών τριών έφηβων κοριτσιών από τη Βρετανία, καθώς ξεκινούν ένα ταξίδι διακοπών που είναι γεμάτο από αλκοόλ, από ξέφρενο κλάμπινγκ και από εφήμερες σχέσεις. Αυτή η ταινία ενηλικίωσης αποτυπώνει τα γεγονότα ενός υποτιθέμενου ανέμελου καλοκαιριού ενώ παράλληλα εμβαθύνει στα πολύπλοκα θέματα που αντιμετωπίζουν οι νεαρές γυναίκες.
Η ταινία πραγματεύεται το σύνθετο και ακανθώδες θέμα της σεξουαλικής συναίνεσης με πολύ οδυνηρό τρόπο και καταδύεται άφοβα στις συναισθηματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια, με μια αυθεντική απεικόνιση των τραυματικών εμπειριών. Το «How to Have Sex» είναι μια ταινία που οφείλουμε να δούμε και ακόμα περισσότερο οφείλουμε να συζητήσουμε σε βάθος.
Η Πρισίλα και ένα ντοκιμαντέρ για τον Χέρτζοκ
Το αποτύπωμα του Βέρνερ Χέρτζοκ στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο είναι τεράστιο και δημιουργίες του όπως το «Αγκίρε: η μάστιγα του Θεού», το «Βόιτσεκ» και το «Νοσφεράτου» θεωρούνται εμβληματικές το δίχως άλλο. Αυτό το ξεχωριστό αποτύπωμε αναζητά το ντοκιμαντέρ «Werner Herzog: Radical dreamer» που σκηνοθέτησε ο Τόμας Φον Στάινακερ. Ο Γερμανός ντοκιμαντερίστας προσέγγισε αρχικά τον Χέρτζοκ για να τον πείσει για την ταινία του το 2020, παρόλο που πολλοί συνάδελφοί του τον είχαν προειδοποιήσει ότι δεν θα πάρει ποτέ απάντηση. Τελικά κατάφερε να καταγράψει την πολυετή καριέρα του Χέρτζοκ, αλλά και να διερευνήσει τι είναι αυτό που τον κάνει να λειτουργεί ως κινηματογραφιστής και ως άνθρωπος. Στο ντοκιμαντέρ μιλούν μεταξύ άλλων ο Βιμ Βέντερς, η Πάτι Σμιθ, η Νικόλ Κίντμαν και ο Κρίστιαν Μπέιλ.
Τέλος, περιμένουμε και τη μινιμαλιστική βιογραφία που σκηνοθέτησε η Σοφία Κόπολα για τη σύζυγο του Έλβις. Το βιογραφικό φιλμ «Πρισίλα» εξετάζει τις μεταπτώσεις και τα διλήματα της πρώτης κοπέλας που στάθηκε επώνυμα στο πλευρό του ειδώλου της δεκαετίας του 50 και παρακολουθεί τον φλογερό έρωτα της ανήλικης τότε ηρωίδας με τον τραγουδιστή που σφράγισε την απαρχή του ροκ εντ ρολ και άλλαξε μια για πάντα την έννοια της μουσικής ψυχαγωγίας.
Οι Περασμένες Ζωές και ένας μικρός Αλμοδόβαρ για έναρξη
Η πρεμιέρα του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2023 στο ΠΑΛΛΑΣ, με δύο πολυαναμενόμενες πρεμιέρες, που αποτελούν ταυτόχρονα και δύο ελεγείες στην αγάπη. Η πιο πρόσφατη δημιουργία του Πέδρο Αλμοδόβαρ έχει τον τίτλο «Strange Way Of Life» με πρωταγωνιστές τους Πέδρο Πασκάλ και Ίθαν Χοκ. Πρόκειται για έναν μικρού μήκους θησαυρό διάρκειας μισής ώρας που αποθεώθηκε στο φετινό Φεστιβάλ Καννών. Ο Ισπανός δημιουργός παίρνει ένα κλασικό κινηματογραφικό είδος και ανατρέπει την παραδοσιακή αρσενική του φύση με μια queer πλοκή. Ένας λατίνος καουμπόης ξεκινά για να συναντήσει έναν παλιόφιλό του σερίφη σε μια πόλη της Άγριας Δύσης που μοιάζει να έχει βγει από καρτ ποστάλ. Καουμπόης είναι ο Πέδρο Πασκάλ. Σερίφης ο Ίθαν Χοκ. Οι δύο άντρες πίνουν και συζητάνε για τα παλιά, γι' αυτά που ήταν και γι' αυτά που ονειρεύονταν να γίνουν. Πρόκειται για μίνι μελοδραματικό γουέστερν με δύο μεγάλους σταρ και με μια ακόμη μεγαλύτερη καρδιά πίσω από την κάμερα.
Η επίσημη, μεγάλου μήκους, έναρξη του φεστιβάλ είναι η δραματική ταινία «Περασμένες Ζωές» («Past Lives»). Το ντεμπούτο της Σελίν Σονγκ απέσπασε αποθεωτικές κριτικές παγκοσμίως και ετοιμάζεται εκτός συγκλονιστικού απροόπτου να διεκδικήσει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Η γλυκόπικρη ερωτική ιστορία της Σονγκ διατρέχει είκοσι πέντε χρόνια αγάπης μεταξύ δυο ανθρώπων που ζούσαν μακριά. Όμως, ο σύνδεσμός τους αποδείχθηκε μεγαλύτερος από κάθε εμπόδιο καθώς οι καρδιές τους δεν έπαψαν να χτυπούν δυνατά. Η ταινία της πρωτοεμφανιζόμενης δημιουργού εξερευνά τον τρόπο που η αγάπη βρίσκει τον τρόπο να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο και συνοψίζει μια ολόκληρη ζωή εκκολαπτόμενης αγάπης μεταξύ δύο ανθρώπων που κατοικούν σε διαφορετικές ηπείρους. Η ιστορία ξεκινά από τη γνωριμία τους στη Σεούλ του '90 και ολοκληρώνεται στη σημερινή Νέα Υόρκη όταν έρχεται η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας. Η τρυφερή ταινία παίζει με το μεταφυσικό και το πραγματικό, δημιουργώντας έναν κόσμο στον οποίο κάθε απόφαση έχει μεταμορφωτική δύναμη και οι έννοιες της αγάπης και της φιλίας είναι ταυτόχρονα μυστηριωδώς εύπλαστες αλλά και παραδόξως αναπόφευκτες. Μπορεί η Σελίν Σονγκ να υπήρξε θεατρική συγγραφέας, αλλά όλα δείχνουν πως έχει μπροστά της μια λαμπρή καριέρα στη μεγάλη οθόνη. Αναμένουμε με αγωνία ετούτη τη ρομαντική ελεγεία για τον καθοριστικό ρόλο της τύχης και τη γλυκόπικρη γεύση της αλήθειας, σε μια ταινία που ίσως γίνει το «In the Mood For Love» ή το «Before Sunset» για μια νεότερη γενιά σινεφίλ θεατών που θα την αγαπήσουν.

Το Τελευταίο Βαλς του Μάρτιν Σκορσέζε
Στα τέλη της δεκαετίας του 70, όταν ο Μάρτιν Σκορσέζε είχε θεωρηθεί ένας από τους πιο υποσχόμενους σκηνοθέτες της γενιάς του (μετά τους «Κακόφημους Δρόμους» και τον «Ταξιτζή») τα είχε βρει σκούρα με τα γυρίσματα του μιούζικαλ «New York, New York». Aνέλαβε λοιπόν να καθαρίσει το μυαλό του καταγράφοντας την τελευταία συναυλία που θα έδινε το συγκρότημα The Band, στο οποίο τραγουδιστής και βασικό μέλος ήταν ο φίλος του και για πολλά χρόνια συγκάτοικός του στο ίδιο διαμέρισμα, Ρόμπι Ρόμπερτσον. Το «The Last Waltz» το οποίο στην Ελλάδα προβλήθηκε ως «Ραντεβού με τ' αστέρια της Ποπ» (ένας τίτλος μνημειώδους κακογουστιάς) χαρακτηρίζεται μέχρι και σήμερα ως το σπουδαιότερο μουσικό ντοκιμαντέρ όλων των εποχών. Προβάλλεται στις Νύχτες Πρεμιέρας με αποκατεστημένη κόπια, ως φόρος τιμής στον Ρόμπι Ρόμπερτσον, που έφυγε το καλοκαίρι.

Το «Last Waltz» κατέγραψε την αποχαιρετιστήρια συναυλία των The Band ανήμερα των Ευχαριστιών του 1976 στο Σαν Φρανσίσκο, αλλά έκανε την πρεμιέρα της αρκετά αργότερα, το 1978. Ο Ρόμπι Ρόμπερτσον πλαισιώθηκε από φίλους, συνοδοιπόρους και ανθρώπους που τον επηρέασαν μέσα στα χρόνια, σε ένα συγκινητικό κονσέρτο που έμελλε να αποτελέσει έναν άτυπο επικήδειο του ροκ. Τη σκηνή με τους Band μοιράζονται ο Έρικ Κλάπτον, ο Μπομπ Ντύλαν, ο Νιλ Γιάνγκ, ο Ρίνγκο Σταρ, ο Dr. John, o Βαν Μόρισον, ο Ρον Γουντ των Rolling Stones και οι υπέροχες soul φωνές των Staple Singers μεταξύ άλλων. Το μοντάζ πατινάρει ανάμεσα σε ανορθόδοξες συνεντεύξεις και σε εξαιρετικές γωνίες λήψης των μουσικών και εστιάζει στη σκηνή και μόνο – «ποιος ήθελε να δει πλάνα κοινού μετά το Woodstock;» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Σκορσέζε. Ο φακός καταγράφει με πάθος και ακρίβεια την οργανική χημεία των μουσικών, χάρη σε μια αξεπέραστη κινηματογράφηση από τον φακό του Σκορσέζε, που έθεσε τους κανόνες για κάθε συναυλιακή κινηματογράφηση που ακολούθησε. Η συγκλονιστική ερμηνεία του τραγουδιού «The Weight» που κλείνει την ιστορική συναυλία αποτελεί έναν επίλογο της χρυσής εποχής του κλασικού αμερικάνικου Rock n‘ Roll, που βαπτίστηκε αυθόρμητα στις λάσπες της αγάπης και της ψυχεδελικής αρμονίας της γενιάς των λουλουδιών, ενηλικιώθηκε βίαια με το αιματοβαμμένο τέλος της εποχής της αθωότητας με τον φόνο στη συναυλία στο Altamond και έληξε απότομα με την έλευση του punk που έρχονταν σαν σαρωτική χιονοστιβάδα εκείνες τις ημέρες που συνέβη η συναυλία.
Ανδρέας Κύρκος