Όσοι είχαμε την ευκαιρία να συνδεθούμε μαζί του στη διάρκεια της μαθητεία μας κοντά στον Πίτερ Μάγκριτζ, ή Πέτρο Μακρίδη όπως του άρεσε να αυτοαποκαλείται, διαπιστώναμε διαρκώς την ιδιαίτερη ευγένεια, τη σωφροσύνη και τον συνδυασμό του υψηλότατου ακαδημαϊκού επιπέδου με τη φυσική ευγένεια που διέθετε. Υπήρξε ένας σπάνιος άνθρωπος, υψηλής πνευματικότητας και βαθιάς καλλιέργειας, ο οποίος θα λείψει πραγματικά από τα ελληνικά γράμματα αλλά και από τους πολλούς φοιτητές που είχαν την ευκαιρία να μαθητεύσουν κοντά του, όπως και από τους συναδέλφους και τους συνεργάτες του. Από τους τελευταίους υπέρμαχους των ανθρωπιστικών σπουδών, αντιεθνικιστής, έδωσε αγώνα για την αποφυγή του Brexit και δεν έπαυε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου από την κλιματική κρίση.
Πρόωρα έφυγε από τη ζωή ο Πίτερ Μάγκριτζ, ομότιμος καθηγητής της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου και υπηρέτησε από το 1981 έως το 2004. Αγάπησε πολύ τη χώρα μας και τον πολιτισμό της και αυτή του το ανταπέδωσε όταν στις 23 Μαρτίου, με απόφαση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακκελλαροπούλου, πολιτογραφήθηκε τιμητικά Έλληνας πολίτης "για τη συνεισφορά του στην ιστορική εξέλιξη του νεότερου ελληνισμού αλλά και για τη συμβολή του στη βαθύτερη κατανόηση του νεοελληνικού πολιτισμού και την προβολή του στη διεθνή κοινότητα".
Χαρακτηριστικά του σεβασμού του προς τη χώρα μας ήταν όσα δήλωσε στην τελετή απονομής της ελληνικής υπηκοότητας στην πρεσβευτική κατοικία στο Λονδίνο. "Όποτε έλεγα τη λέξη πατρίδα σχεδόν δεν μπορούσα να συνεχίσω από τη συγκίνησή μου. Η πατρίδα είναι ωραία λέξη και σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Για 50 χρόνια θεωρώ την Ελλάδα ως δεύτερη πατρίδα. Μέχρι σήμερα η έκφραση αυτή δεν ήταν παρά μεταφορική, τώρα όμως έγινε κυριολεξία".
Πρεσβευτής της ελληνικής γλώσσας
Ο Πίτερ Μάγκριτζ υπήρξε ακάματος πρεσβευτής της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο αγγλόφωνο κοινό. Από την Οξφόρδη, όπου διένυσε το μεγαλύτερο μέρος του πανεπιστημιακού του βίου, συνέβαλε τα μέγιστα στην εμβάθυνση των νεοελληνικών σπουδών, ενώ παράλληλα ήταν διαρκώς παρών στην επιστημονική έρευνα των νεοελληνικών σπουδών και στη χώρα μας. Ιδιαίτερη ήταν η ενασχόλησή του με τη γλώσσα μας. Συχνά έλεγε σ' εμάς τους διδακτορικούς φοιτητές του ότι αν δεν κατανοήσει κανείς τη γλώσσα, δεν μπορεί να συλλάβει τις πραγματικές διαστάσεις του λογοτεχνικού κειμένου.
Δεν μας προέτρεπε απλά στην έρευνα, αλλά επέμενε να εμβαθύνουμε στη λεπτομέρεια. Σ' αυτή τη λεπτομέρεια έσκυβε διαρκώς ο ίδιος, προκειμένου να αντλήσει όλους τους χυμούς της ποίησης και της πεζογραφίας του Σολωμού, του Σεφέρη, του Καβάφη, του Κοσμά Πολίτη, του Τσίρκα, του Βιζυηνού, του Παπαδιαμάντη, αλλά και του Καρυωτάκη, του Σικελιανού, του Ελύτη, του Βασιλικού κ.ά. με τους οποίους συνομίλησε σε όλη τη διάρκεια της ακαδημαϊκής του πορείας, όπως και στο συγγραφικό του έργο.
Οι μελέτες του όμως δεν περιορίζονται μόνο σ' αυτούς τους συγγραφείς, αλλά επεκτείνονται σε ένα ευρύτατο ιστορικά και γεωγραφικά φάσμα της ελληνικής γραμματείας, ξεκινώντας από το έπος του Βασιλείου Διγενή Ακρίτα έως τις μέρες μας. Αυτή η ευρύτητα της έρευνάς του τον κατέστησε έναν από τους κορυφαίους μελετητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας και καταγράφηκε στα βιβλία αναφοράς που μας παρέδωσε, μεταξύ άλλων τα: "H νεοελληνική γλώσσα" (1991), "Διονύσιος Σολωμός" (1995), "Εκμαγεία της ποίησης: Σολωμός, Καβάφης, Σεφέρης" (2008), "Γλώσσα και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα, 1766-1976" (2013).
Σημαντικό υπήρξε και το μεταφραστικό έργο του, με το οποίο συνέβαλε στη διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην αγγλική γλώσσα. Μετέφρασε, μεταξύ άλλων, το βιβλίο του Γιώργου Σεφέρη "Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας", αλλά και έργα του Γεωργίου Βιζυηνού και του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Ήδη επίτιμος διδάκτορας του ΕΚΠΑ από το 2008, του απονεμήθηκε επίσης ο τίτλος του επίτιμου καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, το 2017 με την παράλληλη συνδιοργάνωση με το ΕΚΠΑ του διεθνούς συνεδρίου και της τιμητικής για το έργο του έκδοσης "Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας; Αναζητήσεις και αγωνίες των Ελλήνων λογοτεχνών του μεσοπολέμου (1918-1939)".
* H Ελένα Κουτριάνου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
