Όταν, το 1975, ο Σπύρος Ευαγγελάτος ανεβάζει τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου, εγκαινιάζει επί της ουσίας την παραστασιακή προσέγγιση των κειμένων της Κρητικής Αναγέννησης με όρους σύγχρονους, πειραματικούς, καινοτόμους. Ο Ευαγγελάτος (τον οποίο είχα την τιμή να έχω καθηγητή) μας ανέλυε σχεδόν επί ένα ολόκληρο εξάμηνο τη διαδικασία ανεβάσματος της παράστασης, τις πτυχές της σκηνοθεσίας, ζητήματα σκηνογραφίας, ενδυματολογίας, φωτισμών, διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Ο ίδιος έγραφε στο πρόγραμμα του Αμφιθεάτρου: «Ο“Ερωτόκριτος” είναι ένα εκρηκτικό αναγεννησιακό έργο, με ορμή, πλούτο εικόνων και χρωμάτων, ευφορία που κορυφώνεται σε μέθη, λυρισμό και δραματική ένταση που τείνουν σε μια τελική κατάφαση της ζωής». Ιδιαίτερη έμφαση έδινε στο κείμενο, ως γλωσσικό και χωροχρονικό θησαυρό, ως ζωντανή ιστορία και θεατρική εκκρεμότητα.
Δυναμική επιστροφή
Φέτος, ο «Ερωτόκριτος» σε σκηνοθεσία Ελένης Βλάχου έκανε δυναμική επιστροφή μετά την πρώτη επιτυχία το 2019, στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Παράσταση για παιδιά και εφήβους που αγαπήθηκε πολύ και για την οποία η στήλη είχε κάνει την κριτική της ήδη από την πρώτη περίοδο ανεβάσματος («Ερωτόκριτος και Αρετούσα», 25-10-2019), ήταν συνεχώς sold out. Αλλά και νωρίτερα, από το 2008, ο Ηλίας Καρελλάς ανεβάζει σε παραλλαγές τον «Ερωτόκριτο». Η στήλη, το 2011, είχε τοποθετηθεί κριτικά με περισσή ευμένεια («O“Ερωτόκριτος” στο φως και στη σκιά», 4-3-2011), καθώς η μίξη του θεάτρου σκιών με την υποκριτική επί σκηνής, το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς, η μουσική, η πολύ καλή διασκευή του πρωτότυπου κειμένου μαζί με την Αλεξάνδρα Λιακοπούλου πρόσφεραν μια συγκινητική εμπειρία στα παιδιά και τους μεγαλύτερους, με υψηλό αισθητικό πρόσημο. Το 2015 ο θίασος Ηλία Καρελλά επανέρχεται, ενώ και φέτος θα παρουσιάσει την ομώνυμη παράσταση το καλοκαίρι, με ανανεωμένη ματιά.
Η «εμμονή» με τον «Ερωτόκριτο» και φυσικά οι ποικίλες σκηνοθετικές προσεγγίσεις σύνθετων σκηνών του έργου, όπως η κορυφαία σκηνή της γκιόστρας, που αναδεικνύει την παιγνιώδη αναγεννησιακή - μπαρόκ, θεατρική συγκρότησή της, αποτελούν καλό σημάδι για το θέατρο και ειδικά για το θέατρο για νεανικές ηλικίες. Σε μια εποχή όπου τα παιδιά βομβαρδίζονται από τηλεοπτικά και διαδικτυακά ερεθίσματα της εσχάτης διαλογής, η παράσταση έργων της Κρητικής Αναγέννησης, κατάλληλα διασκευασμένων, ανοίγει διάπλατα τον δρόμο μιας υψηλού επιπέδου έκφρασης και επικοινωνίας μέσα από το θέατρο. Τα παιδιά αντιδρούν με ενθουσιασμό σε παραστάσεις που τους δείχνουν τον πλούτο της Ελληνικής Γραμματείας με όρους σύγχρονους, καλοδουλεμένους, που αφουγκράζονται την ανάγκη τους για θεατρική γνώση και ψυχαγωγία.
Ας το κρατήσουμε αυτό για την επόμενη θεατρική περίοδο και ας εστιάσουμε σε κάθε θερινή, επίσημη φεστιβαλική περίοδο όπου το θέατρο για παιδιά και εφήβους, πλην κάποιων λίγων εξαιρέσεων μέσα στη δεκαετία, δεν συμπεριλαμβάνεται με αξιώσεις στο πρόγραμμα μεγάλων διοργανώσεων. Επ' αυτού θα επανέλθουμε…
Προς το παρόν κρατώ ζωντανά στη μνήμη μου τα λόγια του καθηγητή μου Σπύρου Ευαγγελάτου που μας έλεγε με έμφαση, στη σχολή, ότι, το μακρινό 1975, η παράσταση του «Ερωτόκριτου» είχε μια αύρα παιδικού παιχνιδιού, μια ιδιότυπη εξαλλοσύνη, κάτι από τη χαρά που νιώθουν τα παιδιά όταν παίζουν θέατρο…
