Όποιαν άποψη και αν έχει κάποιος για πρόσωπα και σχηματισμούς της μεγάλης Μουσικής, η μετουσιωμένη σε ιστορικότητα διαδρομή εκατέρου υπαγορεύει κατ' ανάγκην και σε ικανό βαθμό το μέτρο της αξιολόγησής τους. Είτε πρόκειται για την προσωπική πορεία ενός πολύπλευρου ερμηνευτή και διανοητή σαν τον Daniel Barenboim, με 73 χρόνια «ενσήμων» στη μουσική σπουδή και στη διττή επίδοση ως δεξιοτέχνης και αρχιμουσικός, είτε για τους αιώνες αδιάκοπης δράσης και διαδοχής μιας καλλιτεχνικής συλλογικότητας όπως η Staatskapelle Berlin, από τις παγκοσμίως ελάχιστες ορχήστρες που ανατρέχουν σε σχεδόν μισή χιλιετία ύπαρξης και εξέλιξης.
Η επιταγή του σεβασμού ενισχύεται καθοριστικά και όχι απλώς ως αντανάκλαση επετηρίδας, αλλά και -πρωτίστως- ως ολόπλευρη θεμελίωση καλλιτεχνικού αποτελέσματος, από την κοινή διαδρομή του μαέστρου Μπάρενμποϊμ και της Κρατικής Ορχήστρας του Βερολίνου, συγκροτήματος που αποτελεί αδελφό οργανωτικό άξονα της επίσης ιστορικής Κρατικής Όπερας της γερμανικής πρωτεύουσας, που οι παλαιότεροι γνώριζαν με την προσωνυμία «Unter den Linden» (Υπό τας φιλύρας). Μια κοινή διαδρομή σχεδόν 30 ιστορικά κρίσιμων χρόνων, από το 2000 μάλιστα με ισόβια συμβατική επιστράτευση του μαέστρου στο διπλό, συμφωνικό και μελοδραματικό, πόντιουμ των ιδρυμάτων!
Προσημειώνοντας τη βαθιά συμβιωτική σχέση αυτών των διαπρεπών προσκεκλημένων του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, οφείλουμε να συνεκτιμήσουμε μια κυριολεκτικά ιδιαίτερη αλληλεπίδραση μεταξύ του εβδομηνταοκτάχρονου grand seigneur του πιάνου και της μπαγκέτας με την πλέον κρίσιμη καμπή της βερολινέζικης μουσικής ζωής στην επανενωμένη Γερμανία, όταν η αποκατεστημένη ως πρωτεύουσα πόλη έπρεπε να σταθμίσει, στο όνομα της οικονομίας, την κατάργηση ορισμένων από τα «διπλά» μουσικά σχήματα με τα οποία την είχε προικοδοτήσει το τείχος των δύο γερμανικών κρατών του Ψυχρού Πολέμου. Με πιο ευάλωτους τους -όμως παλαιότερους- θεσμούς του πρώην Ανατολικού Βερολίνου, ο Μπάρενμποϊμ προμάχησε στον αγώνα ανάληψης του κόστους διατήρησης όλων, με επιτυχία που του διασφαλίζει απαράγραπτη ευγνωμοσύνη, και μάλιστα όχι μόνο των Γερμανών φιλόμουσων, όπως περίτρανα απέδειξε η υποδοχή των τεσσάρων κατά φιλοξενίαν συναυλιών του συνδυασμού στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης» (Φίλων της Μουσικής).
Γόνος Εβραίων επαγγελματιών μουσικών της Αργεντινής, παιδί - θαύμα στη μεταπολεμική Ευρώπη με συστάσεις από έναν Βίλχελμ Φούρτβενγκλερ, κοσμοπολίτης και πολιτικοποιημένος, με πολλαπλές υπηκοότητες και χαρακτηριστικά ανήσυχο πνεύμα, ο Μπάρενμποϊμ αποκρούει την εξωμουσική προσέγγιση οποιασδήποτε παρτιτούρας. Σε μακροσκελή συνέντευξή του για φημισμένο μουσικό εκδοτικό οίκο της Βιέννης του έτους 2009 και με την ευκαιρία ερωτήματος γύρω από την προσέγγιση των συμφωνιών του Μάλερ, συνάγεται απερίφραστα ότι ήταν η υπερβολή παρόμοιων θεωρήσεων, που ο ίδιος κρίνει μειωτικές για τις συνθέσεις, η οποία τον έχει ωθήσει να αντιπαρέρχεται βιωματικά επιχρίσματα, που θεωρεί εν τέλει ηθικολογικά. Δεν παραδίδεται όμως ούτε σε υπερβολές «προσήλωσης στο μουσικό κείμενο». Μέλημά του παραμένει η ανάδειξη του σημαινομένου από τον συνθέτη και η μετουσίωσή του σε αντίστοιχα αποδεκτό ακρόαμα, σε πλαίσιο μάλιστα ενιαίας θεώρησης της κεντροευρωπαϊκής συμφωνικής παράδοσης, όπως και όντως διαπιστώσαμε από τις 27 έως τις 31 του Οκτωβρίου.
