"Η απάντηση της Κομισιόν, παρά τις διπλωματικές της διατυπώσεις, διαψεύδει κατηγορηματικά τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς για δήθεν κίνδυνο απένταξης του έργου" λέει στην ΑΥΓΗ ο Δημήτρης Παπαδημούλης, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την απάντηση της αρμόδιας επιτρόπου στην ερώτηση των ευρωβουλευτών της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τις αρχαιότητες του μετρό Θεσσαλονίκης.
Διαψεύδει, δηλαδή, την κυβερνητική κινδυνολογία ότι, αν το μετρό δεν ολοκληρωθεί έως τον Δεκέμβριο του 2023, η χώρα μας θα χρειαστεί να επιστρέψει τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ύψους 700 εκατ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση του έργου. Άλλωστε η ίδια διάψευση έχει έρθει και τον Ιούνιο στην ελληνική Βουλή από την ίδια την υπουργό Πολιτισμού, ασχέτως αν έκτοτε η κυβέρνηση το αποσιωπά τεχνηέντως.
Ως εκ τούτου υπάρχει το περιθώριο το έργο να συνεχιστεί και μετά το 2023 και, εφόσον ολοκληρωθεί έως τον Φεβρουάριο του 2025, είναι διασφαλισμένο το σύνολο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και δεν τίθεται καν ζήτημα να επιστραφεί.
"Οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης για δήθεν απένταξη του έργου μετά το 2023, με επιβάρυνση 700 εκατ. ευρώ για τον εθνικό προϋπολογισμό, έχουν καταρρεύσει" επισημαίνουν από την πλευρά τους και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα στην ανακοίνωσή τους ότι "η απάντηση της επιτρόπου Γκαμπριέλ ουσιαστικά επιβεβαιώνει το ερώτημα" που έθεσαν, αν δηλαδή η Επιτροπή "επιβεβαιώνει ότι η προθεσμία της Ε.Ε. για την ολοκλήρωση και τη λειτουργία του έργου είναι ο Φεβρουάριος του 2025".
Η επίτροπος, χωρίς να διαψεύδει το ερώτημα των ευρωβουλευτών, απαντά ότι "η προθεσμία για την πραγματοποίηση από τον δικαιούχο και την πληρωμή των δαπανών που σχετίζονται με το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., είναι η 31η Δεκεμβρίου".
Επιπλέον η απάντηση της επιτρόπου αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και σε ένα άλλο κομβικό σημείο, αφού ουσιαστικά καταρρίπτει το επιχείρημα που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση, διά του υπουργείου Πολιτισμού, τόσο στο ΚΑΣ, στο οποίο επανεξετάστηκε τον Δεκέμβριο του 2019 το ζήτημα και γνωμοδότησε την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, όσο και, κυρίως, στο ΣτΕ.
Και στις δύο περιπτώσεις η κυβέρνηση, κινδυνολογώντας, υποστήριξε ότι, αν το έργο δεν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, θα πρέπει να επιστραφεί το σύνολο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Ενίσχυε δε την επιχειρηματολογία της υποστηρίζοντας ότι μόνο με την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων μπορούσε να τηρηθεί αυτό το χρονοδιάγραμμα.
Γεννάται συνεπώς το ερώτημα αν το ΣτΕ αποφάσισε για την απόσπαση και την επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων με βάση αναληθή επιχειρηματολογία, την οποία έρχεται τώρα να αποκαλύψει, με διπλωματικό είναι η αλήθεια τρόπο, η απάντηση της Κομισιόν.
Κατά τα άλλα, στην απάντησή της η επίτροπος υπενθυμίζει το αυτονόητο, ότι "τα ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα", υπογραμμίζοντας ότι "πρέπει να τηρούνται όλες οι σχετικές ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι εθνικοί κανόνες, ιδίως όσον αφορά την αρχαιολογική προστασία".
Βέβαια, είναι γνωστό τοις πάσι ότι η ελληνική κυβέρνηση, ουσιαστικά, αγνόησε τόσο τον αρχαιολογικό νόμο όσο και τις διεθνείς συμβάσεις που ορίζουν σαφώς ότι δεν μετακινούνται από τη θέση τους αρχαιότητες όταν υπάρχει λύση για την in situ παραμονή τους. Και ενώ υπήρχε λύση και υλοποιούνταν από την προηγούμενη κυβέρνηση, προχώρησε ακάθεκτη στο εμμονικό της σχέδιο της απόσπασης και επανατοποθέτησης, δηλαδή της καταστροφής του περίφημου μνημειακού συνόλου.
Αυτό άλλωστε τόνιζε επανειλημμένως η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα με απεγνωσμένες εκκλήσεις προς τον πρωθυπουργό, την ελληνική κυβέρνηση και το υπουργείο Πολιτισμού, επισημαίνοντας ότι η λύση του τεμαχισμού και της απόσπασης καταστρέφει την ακεραιότητα και την αυθεντικότητα του σπουδαίου και μοναδικού στον κόσμο μνημείου.
Σε αυτό το σημείο, άλλωστε, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και ο Δημήτρης Παπαδημούλης, υπενθυμίζοντας, μέσω της ΑΥΓΗΣ, ότι "η διεθνής επιστημονική κοινότητα, με τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του χώρου παγκοσμίως, ζητάει και αρχαία in situ και μετρό. Το ίδιο ακριβώς ζητάει και η πλειονότητα των Θεσσαλονικέων".
Επισημαίνει, κυρίως, ότι "οι κυβερνητικές μεθοδεύσεις οδηγούν σε μεγάλες καθυστερήσεις την ολοκλήρωση και τη λειτουργία του μετρό, προσθέτουν υπέρογκα καπέλα στο κόστος προς όφελος του εργολάβου και εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τις σημαντικές αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου".
