Εδώ και κάποιες εβδομάδες δύο βίντεο κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου στη Γαλλία, ενίοτε και πέρα από αυτή. Το ένα είναι ένα τραγούδι των HK & Les Saltimbanks με τίτλο «Danser encore» (Ακόμα χορεύουμε). Τo άλλο είναι μια διασκευή του περίφημου «El pueblo unido», σταθερή υπόκρουση των κοινωνικών αγώνων στη Γαλλία. Και εν προκειμένω άλλωστε για αγώνα πρόκειται. Αυτά τα δύο κομμάτια δεν είναι παρά τα δύο πιο δημοφιλή επεισόδια ενός αγώνα που έχουν ξεκινήσει οι εργαζόμενοι στο θέαμα στη Γαλλία από τις αρχές Μαρτίου. Καλλιτέχνες και τεχνικοί καταλαμβάνουν θέατρα, διαδηλώνουν, δημιουργούν χώρους για να κραυγάσουν την απελπισία τους. Έναν χρόνο μετά το ξεκίνημα της υγειονομικής κρίσης, ο κλάδος του πολιτισμού βρίσκεται σε αναστολή στο Παρίσι, όπως και στην υπόλοιπη χώρα. Κι ενώ θέατρα, μουσεία και κινηματογράφοι παραμένουν κλειστά, καμία προοπτική για άνοιγμα δεν έχει ακόμα παρουσιαστεί. Αυτός ο αγώνας είναι στην πραγματικότητα η έκφραση ενός ποτηριού που ξεχείλισε απέναντι σε μια κυβέρνηση που δείχνει να μην ασχολείται με τις διεκδικήσεις τους.
Από την εποχή της πρώτης καραντίνας στη Γαλλία είναι πολλοί οι καλλιτέχνες που δεν έχουν καταφέρει να ανέβουν στη σκηνή ούτε να δημιουργήσουν μπροστά στην κάμερα. Πρόκειται για την απόλυτη καταστροφή για ηθοποιούς και μουσικούς, για όλους εκείνους που ζουν από την τέχνη τους, αλλά επίσης και για όσους δουλεύουν στην αλυσίδα παραγωγής, τους «αόρατους» του θεάματος, χωρίς τους οποίους ωστόσο καμία δημιουργία δεν θα μπορούσε να υπάρξει δημόσια. Βρίσκονται σ’ αυτό που αποκαλείται στη Γαλλία «καθεστώς μερικής απασχόλησης στο θέαμα» και είναι αναγκασμένοι να παρουσιάσουν συγκεκριμένο αριθμό δηλωμένων ωρών τον χρόνο για να αποκτήσουν πρόσβαση στις αποζημιώσεις και στο επίδομα ανεργίας.
Η κυβέρνηση του Εντουάρ Φιλίπ είχε διακηρύξει το έτος 2020 «λευκή χρονιά». Λίγο - πολύ δηλαδή η χρονιά δεν μετρούσε. Μόνο που για την ώρα η κυβέρνηση του Ζαν Καστέξ, του νέου πρωθυπουργού που διόρισε ο Μακρόν, αρνείται να ακολουθήσει αυτό το μέτρο. Ωστόσο, οι χώροι του θεάματος παραμένουν κλειστοί από τον Νοέμβριο και πρακτικά από την πρώτη καραντίνα. Ανάμεσά τους, κάποιοι δεν άνοιξαν ούτε το διάστημα από το καλοκαίρι μέχρι τις αρχές φθινοπώρου. Και την ίδια στιγμή, ενώ η Γαλλία έχει κατεβάσει ρολά και ο κόσμος του θεάματος είναι σε αναστολή, η κυβέρνηση ξεκίνησε μια επαναδιαπραγμάτευση της ασφάλισης των ανέργων, η οποία απειλεί να εξαφανίσει μια σειρά από κατακτήσεις στα επαγγέλματα που σχετίζονται με τον πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες έχουν επίσης την ισχυρή αίσθηση ότι η αρμόδια υπουργός Ροζελίν Μπασελό δεν τους ακούει. Επιμένει να λέει διαρκώς στις συνεντεύξεις που δίνει ότι η δημιουργία υποστηρίζεται υπερβολικά πολύ στη Γαλλία χωρίς να συνυπολογίζει την καταστροφή που έφερε η καραντίνα.
Στις αρχές Μαρτίου το μεγαλύτερο συνδικάτο της χώρας, η CGT, έβγαλε ανακοίνωση με την οποία επισημαίνει την «κοινωνικά καταστροφική κατάσταση» για τους καλλιτέχνες, τους τεχνικούς μερικής απασχόλησης στο θέαμα, όσους έχουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή εποχικές και τους σεναριογράφους και συγγραφείς εξαιτίας της μερικής ή γενικής εξαφάνισης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους.
Επιπλέον, κατά την περίοδο της καραντίνας είναι προφανώς εξαιρετικά δύσκολο για τους καλλιτέχνες να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους απέναντι σ’ αυτή την επίθεση στα κοινωνικά κεκτημένα τους.
Πρόκειται για οικονομική και κοινωνική καταστροφή που σιγοκαίει για τον κόσμο του πολιτισμού. Στη Γαλλία, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Στατιστικής, ο πολιτισμός αντιπροσωπεύει το 2,3% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας. Οι περισσότεροι από τους εργαζόμενους στον πολιτισμό χρειάζεται να κάνουν τουλάχιστον δύο δουλειές για να τα βγάλουν πέρα.
Θα είναι ο πολιτισμός η μεγάλη θυσία στις επαναλαμβανόμενες καραντίνες; Αυτό είναι που φοβούνται καλλιτέχνες και τεχνικοί. Στη Γαλλία, όπως και στην Ευρώπη...
