Την ανατροπή του παιδοκεντρικού χαρακτήρα του Οικογενειακού Δικαίου και τα βασικά σημεία κριτικής της αντιπολίτευσης στο νομοσχέδιο για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια επιβεβαιώνει η δημοσιοποίηση του πορίσματος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, το οποίο η κυβέρνηση τροποποίησε σε βασικά σημεία. Ύστερα από έντονη πίεση της αντιπολίτευσης και σχετικό αίτημα κατάθεσης εγγράφων του ΣΥΡΙΖΑ εδώ και έναν μήνα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας δημοσιοποίησε το πόρισμα κατά την έναρξη της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στις επιτροπές της Βουλής.
Η αντιπαραβολή των δύο κειμένων επιβεβαιώνει το βάθος των αλλαγών, με την αντιπολίτευση να αναρωτιέται για τον πραγματικό «συντάκτη» του τελικού νομοσχεδίου, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι απέκλεισε τις γυναικείες οργανώσεις από τη διαβούλευση. Τα πυρά για την κυβέρνηση ήρθαν και «εκ των έσω», καθώς οι βουλευτές της Ν.Δ. Όλγα Κεφαλογιάννη και Μαριέττα Γιαννάκου αποδόμησαν το νομοσχέδιο με παρόμοια επιχειρηματολογία με της αντιπολίτευσης.
Η πλέον επίμαχη αλλαγή του νομοσχεδίου στο προσχέδιο είναι η προσθήκη «εξίσου» στην αναφορά ότι οι διαζευγμένοι γονείς «ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα», με την αντιπολίτευση να τονίζει ότι έτσι ανοίγει ο δρόμος για την εναλλαγή κατοικίας του παιδιού.
Η κυβέρνηση πρόσθεσε επίσης ότι ο χρόνος επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει «τεκμαίρεται στο ένα τρίτο του συνολικού χρόνου», προκαλώντας αντιδράσεις γι’ αυτή την περιοριστική ποσοτικοποίηση του χρόνου επικοινωνίας, που μπορεί να επηρεάσει και άλλα ζητήματα, όπως το ύψος της διατροφής. Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι προχώρησε στο 30% με βάση τη νομολογία των δικαστηρίων.
Αξιοσημείωτη είναι και η προσθήκη της ενδοοικογενειακής βίας ως λόγου αφαίρεσης της επιμέλειας από γονέα, τη στιγμή που υπάρχει ήδη πιο αυστηρή διάταξη στο σχετικό νομικό πλαίσιο. Μάλιστα η αρχική αναφορά σε αμετάκλητη καταδίκη προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και ανάγκασε την κυβέρνηση σε υπαναχώρηση και αναφορά σε οριστική καταδίκη.
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Θεόφιλος Ξανθόπουλος τόνισε ότι το νομοσχέδιο «αλλάζει άρδην» τον παιδοκεντρικό χαρακτήρα του ισχύοντος και πρωτοποριακού για την εποχή του νόμου του 1983. Επέκρινε την αοριστία και τον τιμωρητικό χαρακτήρα συγκεκριμένων διατάξεων, όπως στην περίπτωση της αφαίρεσης της συνεπιμέλειας από γονιό που αποξενώνει το παιδί από τον έτερο γονέα.
Παραδέχθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα στον τρόπο με τον οποίο τα δικαστήρια αναθέτουν την επιμέλεια των παιδιών, τόνισε όμως ότι «δεν διορθώνεται η νομολογία με νομοθετικές παρεμβάσεις», ιδιαίτερα από τη στιγμή που η κυβέρνηση αρνείται να αντιμετωπίσει τα μείζονα ζητήματα της απουσίας οικογενειακών δικαστηρίων και εξειδικευμένων υποστηρικτών δομών.
Η τομεάρχης Ισότητας του ΣΥΡΙΖΑ Ειρήνη Αγαθοπούλου τόνισε ότι το νομοσχέδιο «κατά διαβολική σύμπτωση» περιλαμβάνει προτάσεις που μειοψήφησαν στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, ενώ μετέφερε ότι ήδη από την αρχική διαβούλευση του νομοσχεδίου με τα κόμματα ο Κ. Τσιάρας είχε προαναγγείλει πως δεν θα λάβει υπόψη το πόρισμα των ειδικών. Επίσης κατέστησε την κυβέρνηση υπεύθυνη για το κλίμα διχασμού που προκάλεσε το νομοσχέδιο και τις «φασιστικού τύπου αντιδράσεις», όπως οι απειλές προς την Όλ. Κεφαλογιάννη.
Ο υπουργός παραδέχτηκε ότι δέχθηκε πιέσεις για ακόμα αυστηρότερες διατάξεις σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Ξέρετε τι λέγανε αυτοί οι κάποιοι; Λέγανε 50/50 και εναλλασσόμενη κατοικία». Απαντώντας στην κριτική για την παράκαμψη του πορίσματος της Νομοπαρασκευαστικής, υποστήριξε αυταρχικά ότι «η Επιτροπή προτείνει» και ότι η κυβέρνηση είναι αυτή που νομοθετεί. Υποστήριξε δε ότι το νομοσχέδιο δεν καθιερώνει την υποχρεωτική συνεπιμέλεια και ότι έχει κλείσει «ερμητικά» όλα τα «παράθυρα» για την ενδοοικογενειακή βία.
Τέλος, φάνηκε ενοχλημένος από την αντίθεση σύσσωμης της αντιπολίτευσης στο νομοσχέδιο και την κατηγόρησε ότι κινείται με μικροκομματικά κριτήρια και όχι λόγω ουσιαστικών διαφωνιών. Μάλιστα, προκάλεσε επεισόδιο όταν κατηγόρησε την Αγγ. Αδαμοπούλου ότι προσήλθε στη διαβούλευση χωρίς ξεκάθαρες θέσεις. Τη βουλευτή του ΜέΡΑ25 υπερασπίστηκε η… Ν. Γιαννακοπούλου από το ΚΙΝ.ΑΛΛ. διαψεύδοντας τον Κ. Τσιάρα!
Γιαννάκου και Κεφαλογιάννη αποδόμησαν το νομοσχέδιο
Γιαννάκου: Δεν μπορεί να λειτουργήσει εύκολα ο νόμος, θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα - Κεφαλογιάννη: Οι διατάξεις του νομοσχεδίου περιπλέκουν παρά λύνουν προβλήματα
Σε ουσιαστική αποδόμηση των βασικών επίμαχων διατάξεων του νομοσχεδίου για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια προχώρησαν δύο πρώην υπουργοί της Ν.Δ., η Μαριέττα Γιαννάκου και η Όλγα Κεφαλογιάννη.
Η Μ. Γιαννάκου εκτίμησε ότι «δεν μπορεί να λειτουργήσει εύκολα ο νόμος» και ότι θα δημιουργήσει «κοινωνική σύγκρουση» και «πρόσθετα προβλήματα». Επέκρινε τις αναφορές ότι οι διαζευγμένοι γονείς «ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα» παρατηρώντας ότι το «εξίσου» «εισάγει με πονηρό τρόπο την εναλλασσόμενη κατοικία».
Σχολίασε δε αρνητικά την ποσοτική αναφορά στο 30% όσον αφορά τον χρόνο επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει, σημειώνοντας ότι «τα παιδιά δεν είναι μαθηματική εξίσωση» και επέκρινε και την αυστηρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται οι άλλοι λόγοι αφαίρεσης της συνεπιμέλειας σε σχέση με την ενδοοικογενειακή βία, όπου απαιτείται οριστική καταδίκη.
Η Όλ. Κεφαλογιάννη, η οποία ζήτησε να τοποθετηθεί παρότι δεν είναι μέλος των επιτροπών που επεξεργάζονται το νομοσχέδιο, έκανε λόγο για διατάξεις που «περιπλέκουν παρά λύνουν προβλήματα». Επέκρινε κι αυτή την αναφορά στην «εξίσου» άσκηση της γονικής μέριμνας τονίζοντας ότι αφήνει περιθώρια για ερμηνεία της ως «υποχρεωτικής ισόχρονης εναλλασσόμενης διαμονής», κάτι με το οποίο «δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε».
Μάλιστα σχολίασε αρνητικά και τον προσδιορισμό του χρόνου επικοινωνίας με το παιδί, αλλά και τη διάταξη για την υποχρέωση ενημέρωσης του άλλου γονέα για αποφάσεις της καθημερινότητας.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου από το ΚΙΝ.ΑΛΛ. επισήμανε την αυστηρότητα με την οποία το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει τον γονέα που κατηγορείται για αποξένωση του άλλου γονέα, όπου η επιμέλεια μπορεί να αφαιρεθεί χωρίς οριστική δικαστική απόφαση, κάτι που όμως δεν ισχύει στην περίπτωση της ενδοοικογενειακής βίας.
Η Μαρία Κομνηνάκα από το ΚΚΕ εξέφρασε συνολική αντίθεση στον τρόπο λειτουργίας του συστήματος απόδοσης επιμέλειας επικρίνοντας την απουσία επιστημονικής έρευνας και υποστηρικτικών κοινωνικών δομών.
Ο Κώστας Χήτας από την Ελληνική Λύση χαρακτήρισε «ανεφάρμοστο» το νομοσχέδιο κι επέκρινε τη «φοβερή αντιπαλότητα» που έχει προκαλέσει.
Η Αγγελική Αδαμοπούλου από το ΜέΡΑ25 αναρωτήθηκε «ποιοι γράψανε το νομοσχέδιο;» καλώντας τον υπουργό να αλλάξει σημαντικές διατάξεις του προσχεδίου.
