Η (αυτονόητη) αντικατάσταση του Γιάννη Βρούτση δεν εξέπληξε κανέναν. Eπιβεβαίωσε όλα τα σενάρια που μιλούσαν εδώ και πάρα πολλούς μήνες για εκπαραθύρωση, καθώς η δυσαρέσκεια για τους χειρισμούς, ιδιαίτερα στο θέμα των εκκρεμών συντάξεων -έχουν εκτοξευτεί στο απίστευτα υψηλό αριθμό των 450.000-, είχε "χτυπήσει ταβάνι" και εντός της κυβέρνησης.
Η παρουσία στο υπουργείο Εργασίας ενός κυβερνητικού στελέχους πρώτης γραμμής όπως είναι ο Κωστής Χατζηδάκης, που έχει συνδέσει το όνομά του με ιδιωτικοποιήσεις (Ολυμπιακή, ΔΕΗ) και εφαρμογή ακραίων πολιτικών, σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα να προχωρήσουν οι -ήδη δρομολογημένες- αντιμεταρρυθμίσεις στην εργασία και την κοινωνική ασφάλιση.
Ο Κ. Χατζηδάκης αντικαθιστά τον Γ. Βρούτση, ενδεχομένως τον πλέον απαξιωμένο υπουργό της κυβέρνησης, που αποχωρεί συνοδευόμενος από κοινωνική κατακραυγή (για τις εκκρεμείς συντάξεις) και γενικευμένη χλεύη, καθώς ήταν ο εκτελεστής του σχεδίου "σκόιλ ελικίκου", του πρωτοφανούς φιάσκου της "τελεκατάρτισης" των επιστημόνων.
Ούλτρα νεοφιλελεύθεροι
Κωστής Χατζηδάκης και Παναγιώτης Τσακλόγλου συγκροτούν από χθες το πλέον ισχυρό -και ακραίο- νεοφιλελεύθερο δίδυμο που πέρασε ποτέ από το υπουργείο Εργασίας. Άλλωστε, πέραν των εμβληματικών αποτυχιών του απερχόμενου Γ. Βρούτση, ο τελευταίος ήταν στο στόχαστρο του πρωθυπουργού γιατί δεν συναινούσε με την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης. Μάλιστα το 2019 κατάφερε να ακυρώσει τον σχεδιασμό του Ν. Μηταράκη, ενώ στις αρχές του 2020, με δύο νομοθετικές παρεμβάσεις του στον τελευταίο Ασφαλιστικό Νόμο (Ν. 4670/2020), συμμορφώθηκε με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Αυτές οι αποφάσεις ουσιαστικά απαγορεύουν την άμεση εμπλοκή ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών στο ασφαλιστικό σύστημα, ενώ με την ίδια απόφαση το ΣτΕ έκρινε τελεσιδίκως ότι (και) η επικουρική ασφάλιση είναι αναπόσπαστο τμήμα του δημόσιου αφαλιστικού συστήματος και της ενιαίας δημόσιας σύνταξης.
Τώρα, με την παρουσία του Κωστή Χατζηδάκη, λύνονται τα χέρια του Π. Τσακλόγλου να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, έστω και μέσω του σχήματος της ΑΕΔΑΚ (Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων) των ασφαλιστικών ταμείων.
Δείγμα γραφής σε ΔΕΗ και ΛΑΡΚΟ
Ο Κωστής Χατζηδάκης θα είναι ο υπουργός Εργασίας που θα προχωρήσει στις εργασιακές ανατροπές που έχουν ήδη λάβει και τη μορφή σχεδίου νόμου, όπως η κατάργηση του οκταώρου με θεσμοθέτηση της "δωρεάν εργασίας", η αποδυνάμωση των συνδικάτων με τη γνωστή πρόβλεψη ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τη λήψη αποφάσεων για απεργία, η επαναφορά του εργοδοτικού "λοκ άουτ", με ποινικές διώξεις κατά συνδικαλιστών και κήρυξη των απεργιών ως παράνομων.
Δείγμα των αντιλήψεών του και για τα εργασιακά έδωσε ο Κωστής Χατζηδάκης πρόσφατα με δύο διατάξεις: Στη ΔΕΗ με δική του νομοθετική ρύθμιση προχώρησε η εθελούσια έξοδος του προσωπικού με μειωμένες αποζημιώσεις και έτσι έγινε ο πρώτος υπουργός της κυβέρνησης που εν μέσω πανδημίας παρέκαμψε το δίκαιο των απολύσεων. Επιπλέον οι νέες προσλήψεις στη ΔΕΗ έγιναν εκτός του Γενικού Κανονισμού Εργασίας της ΔΕΗ, επομένως χωρίς το καθεστώς μονιμότητας και προστασίας που έχουν οι παλαιότεροι συνάδελφοί τους. Τα ίδια σε γενικές γραμμές με παρέμβαση Χατζηδάκη έγιναν και στη ΛΑΡΚΟ. Η επιχείρηση έχει τεθεί σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, ενώ οι αποχωρήσεις του προσωπικού έγιναν με μειωμένες αποζημιώσεις.
Η δραματική αύξηση της ανεργίας
Πάντως, πέραν των σχεδιασμών και των παρεμβάσεων σε νομοθετικό επίπεδο, αναμφίβολα ο νέος υπουργός Εργασίας αναλαμβάνει σε ένα ιδιαίτερα δυσμενές περιβάλλον, με την ανεργία να επιστρέφει στα επίπεδα του 2013, ξεπερνώντας, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, το 20%.
Το πρόβλημα θα γίνει ακόμα μεγαλύτερο, καθώς η πανδημία και η προχειρότητα της κυβέρνησης να κουκουλώσει τις επιπτώσεις έχουν θέσει ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού σε αναστολή εργασίας. Περισσότεροι από 400.000 εργαζόμενοι, κυρίως σε τουρισμό και επισιτισμό, βρίσκονται σε καθεστώς ημιανεργίας. Η επόμενη μέρα, όταν θα επαναλειτουργήσει η οικονομία (κάτι που δεν φαίνεται εφικτό τουλάχιστον πριν από τον Μάρτιο), θα αποτυπώσει ένα δραματικό πρόβλημα, με επιχειρήσεις να αναστέλλουν οριστικά τη λειτουργία τους και εργαζόμενους να προστίθενται στον μακρύ κατάλογο των ανέργων. Ήδη τα μηνύματα είναι εξαιρετικά δυσοίωνα, με τον ΟΑΕΔ να ανακαλύπτει 109.000 περισσότερους απολυμένους μετά τον Σεπτέμβριο.
