Την ώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρουσιάζει μια εικόνα «ανάπτυξης» και «οικονομικής προόδου», η πραγματικότητα για τα ελληνικά νοικοκυριά είναι εντελώς διαφορετική και βαθιά ανησυχητική. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 4ο τρίμηνο του 2024 αποκαλύπτουν μια κοινωνία που στηρίζεται πλέον σε δανεικά ή στην εκποίηση της περιουσίας της για να καλύψει βασικές ανάγκες.
Η τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 4,4% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023, φτάνοντας τα 40,72 δισ. ευρώ. Όμως το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε μόλις κατά 1,4%, φτάνοντας τα 39,13 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει απλώς ότι οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερα από όσα βγάζουν και δεν το κάνουν από επιλογή.
Το ποσοστό αποταμίευσης βυθίστηκε στο -4,1%, από -1,1% πέρυσι. Πρόκειται για ξεκάθαρη ένδειξη ότι τα νοικοκυριά καταναλώνουν σε βάρος της μελλοντικής τους επιβίωσης. Ο δανεισμός και οι πωλήσεις κατοικιών δεν είναι «ανάπτυξη».
Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, οι φόροι εισοδήματος αυξήθηκαν κατά 26,4% και οι κοινωνικές εισφορές κατά 4,8%. Δηλαδή, η κυβέρνηση επιβαρύνει τα ήδη πιεσμένα εισοδήματα, βαθαίνοντας τον φαύλο κύκλο χρέους.
Όλα αυτά δεν είναι μεμονωμένα στατιστικά. Είναι η επιβεβαίωση ότι η οικονομική «ευημερία» που προβάλλεται από τα ΜΜΕ και την κυβέρνηση είναι μια κατασκευασμένη εικόνα, μια φούσκα. Στην πράξη, η χώρα ζει από ρευστότητα που προκύπτει από ξεπούλημα ιδιωτικής περιουσίας και τραπεζικό δανεισμό. Και αυτή η στρατηγική, μακροπρόθεσμα, οδηγεί σε οικονομική ασφυξία.
Ο καθαρός δανεισμός της οικονομίας ανήλθε σε 4,22 δισ. ευρώ το τελευταίο τρίμηνο, μειωμένο σε σχέση με το 2023 (5,34 δισ. ευρώ), αλλά η βελτίωση οφείλεται κυρίως στο πλεόνασμα του εξωτερικού ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων (+1,95 δισ. ευρώ) και όχι σε βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών. Τα νοικοκυριά συνεχίζουν να βουλιάζουν. Η κοινωνική βάση διαλύεται, η παραγωγική βάση συρρικνώνεται, το ενεργειακό κόστος παραμένει υψηλό και οι βασικές ανάγκες των νοικοκυριών μένουν ακάλυπτες.
Σε αυτό το τοπίο, η «ανάπτυξη» δεν είναι τίποτε άλλο από μια μεταμφιεσμένη λιτότητα. Αν δεν αλλάξει ριζικά η κατεύθυνση με ενίσχυση μισθών, φορολόγηση του πλούτου, στήριξη της πρώτης κατοικίας και δημόσιο έλεγχο σε ενέργεια και βασικά αγαθά η κατάσταση θα χειροτερεύει.
Ο ελληνικός λαός δεν χρειάζεται επικοινωνιακά τρικ και «νούμερα ανάπτυξης». Χρειάζεται κοινωνική δικαιοσύνη, οικονομική αξιοπρέπεια και πολιτική αλλαγή.
Αρκετά με τα ψέματα και τη φτώχεια με καλό περιτύλιγμα.
Η κοινωνική πλειοψηφία δεν έχει ανάγκη από παραμύθια ανάπτυξης, αλλά από μια ανατροπή, από μία αλλαγή πολιτικής. Να τελειώνουμε με τις πολιτικές που στραγγαλίζουν την κοινωνία και τον άνθρωπο για να πλουτίζουν οι λίγοι και εκλεκτοί.
Ή αυτοί ή εμείς.
Η Ιωάννα Λιούτα είναι πολιτική και οικονομική αναλύτρια
