Την επερχόμενη ενεργειακή ακρίβεια και αβεβαιότητα καθώς και την πλήρη έκθεση των καταναλωτών ρεύματος στην αγορά και στις πρακτικές των επιχειρήσεων του χώρου, που έρχονται σε δύο μήνες με την άρση των οριζόντιων επιδοτήσεων, επιβεβαιώνει το υποτιθέμενο «πακέτο μέτρων» που ανακοίνωσε χθες πανηγυρικά η κυβέρνηση.
Πρόκειται για:
- Ένα τιμολόγιο που στόχο έχει τη σύγκριση και όχι τη μείωση τιμών, το οποίο θα «διορθώνεται» εκ των υστέρων σε περίπτωση αποκλίσεων.
- Ένα έκτακτο επίδομα για θέρμανση με ρεύμα, από 15 ευρώ/μήνα, όχι για όλους τους καταναλωτές.
- Τα υφιστάμενα Κοινωνικά Οικιακά Τιμολόγια (ΚΟΤ).
- Ένα ξεχωριστό ΚΟΤ για τους πολύτεκνους - που ουσιαστικά χρηματοδοτούν οι καταναλωτές.
- Την αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών και των «στρατηγικών κακοπληρωτών» που αποτελούν διαχρονικά φαινόμενα με επισφάλειες για τους προμηθευτές, που φυσικά μετακυλίονταν πάντοτε στους καταναλωτές.
- Ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με εγκατάσταση κατά προτεραιότητα ώριμων έργων ΑΠΕ με αποθήκευση, με συμμετοχή όλων των περιφερειών, «όπου είναι τεχνικά εφικτό», και συνδρομή των «ξεχασμένων» ενεργειακών κοινοτήτων, που όμως πρακτικά θα «τρέξει» υπέρ των ενεργειακών αναγκών των ευάλωτων και των ΟΤΑ, έως το τέλος της τετραετίας και πάντως μετά το 2026...
Ειδικό τιμολόγιο
Στην κορυφή του... πακέτου βρίσκεται το (με πράσινη χρωματική σήμανση) ειδικό τιμολόγιο κοινό για όλους τους παρόχους. Αυτό το τιμολόγιο θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικά όλοι οι προμηθευτές όλο το 2024 (από το 2025 μπορούν απλώς να το προσφέρουν στους πελάτες τους). Σε αυτό θα γίνεται αυτόματη μετάπτωση των καταναλωτών που δεν έχουν επιλέξει «ενεργά» το νέο τους τιμολόγιο ή έχουν παλαιές μη ανανεωμένες συμβάσεις (3 εκατ. ρολόγια εμφανίζονται χωρίς συμβάσεις) ή θα μπορούν να το επιλέξουν, έτσι κι αλλιώς, μεταξύ των τεσσάρων συνολικά κατηγοριών τιμολογίων που θα παρέχονται. Πρόκειται για τιμολόγιο ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους, δηλαδή θα διαμορφώνεται βάσει ειδικού τύπου -ο καθορισμός του οποίου θα γίνει μέσω αναμενόμενης Υπουργικής Απόφασης- που εμπεριέχει και τις επισφάλειες και τις προβλέψεις της αγοράς, με τελική τιμή χρέωσης που θα ανακοινώνεται κάθε 1η του μήνα.
Σύμφωνα με τον υπουργό ΠΕΝ Θ. Σκυλακάκη, η διαφοροποίηση αυτού του τιμολογίου θα προκύπτει κατά κύριο λόγο από το περιθώριο κέρδους των εταιρειών αλλά και από τη σύνθεση του πελατολογίου. Πάντως, προβλέπεται ότι θα υπάρχει κι ένας μηχανισμός «εσωτερικής» διόρθωσης «τυχόν αστοχιών» τον επόμενο μήνα (προς τα πάνω σίγουρα, προς τα κάτω;)... Αν και ο ίδιος ανέφερε ότι το τιμολόγιο αυτό δεν έχει ρήτρα, στην ουσία δεν απέχει, αφού συνδέεται απολύτως με τα κόστη της αγοράς που μετακυλίονται στον καταναλωτή. Ως προς το αν θα είναι φθηνότερο, έδειξε τον ανταγωνισμό, αλλά εκτίμησε ότι σε ένα εύρος χρόνου τα τιμολόγια με ρήτρα μπορεί να είναι και φθηνότερα από το ειδικό τιμολόγιο...
Ο μοναδικός ρόλος του συγκεκριμένου τιμολογίου είναι η δυνατότητα σύγκρισης που δίνεται στους καταναλωτές καθώς θα πρόκειται για «ομοειδή» τιμολόγια, με τελική τιμή που θα ενσωματώνει τα πάντα, ακόμα και τις εκπτώσεις-προσφορές των παρόχων. Κατά τον υπουργό τώρα οι προμηθευτές δίνουν ο καθένας τη δική του πρόβλεψη (σ.σ.: και η κυβέρνηση τους καλύπτει με τις επιδοτήσεις), ενώ με το ειδικό τιμολόγιο η τελική τιμή θα προκύπτει μέσω του περίφημου μαθηματικού τύπου. Παράλληλα, ανέφερε ότι αποτελεί σύγκρουση συμφερόντων να επιλέξει τιμολόγιο ο προμηθευτής για λογαριασμό του καταναλωτή (σ.σ.: αν και το έκανε ελεύθερα στο πολύ πρόσφατο 2021), κάτι που τελικά θα κάνει το κράτος.
Είναι προφανές ότι μετά τη λαίλαπα της αδιαφανούς και καταχρηστικής ρήτρας που ξεκίνησε την άνοιξη του 2021 και των υπερχρεώσεων που δεν ελέγχθηκαν και δεν διορθώθηκαν ποτέ, η κυβέρνηση προσπαθεί να γλιτώσει από το πολιτικό κόστος μιας επανάληψης μονομερών αλλαγών στις συμβάσεις που έκαναν ασύδοτα οι προμηθευτές με δυσβάσταχτες χρεώσεις για τους καταναλωτές και να προλάβει τυχόν συλλογικές διαμαρτυρίες και προσφυγές. Ομολογεί, τελικά, ότι η αγορά δεν λειτουργεί σωστά.
Επίδομα όπως θέρμανσης
Ως προς το επίδομα για τη θέρμανση αποκλειστικά με ρεύμα, πρόκειται για μια έκτακτη ενίσχυση, αφορά μόνο τη δαπάνη για θέρμανση και όχι τις άλλες χρήσεις του, απευθύνεται κυρίως στους «ενεργειακά ευάλωτους», δηλαδή σε εκείνους με υψηλές ανάγκες θέρμανσης λόγω γεωγραφικών και καιρικών χαρακτηριστικών (βάσει συντελεστών-βαθμοημερών) για την κύρια κατοικία.
Αφορά το τρίμηνο 1/1/2024-31/3/2024, με ποσά ενίσχυσης από 45 έως 480 ευρώ για όλο το τρίμηνο (15-160 ευρώ/μήνα), θα δίνεται κατά τα πρότυπα του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης (εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια, βαθμοημέρες κ.λπ.), με αίτηση από τον Ιανουάριο 2024 μέσω ΑΑΔΕ (πλατφόρμα myΘέρμανση).
Οι καταναλωτές που θα καταφέρουν να ενταχθούν -το ΥΠΕΝ υπολογίζει δυνητικά 1,2 εκατ. ωφελούμενους- θα βλέπουν στους λογαριασμούς τους την ενίσχυση, καθώς η ΑΑΔΕ θα στέλνει στους προμηθευτές την «έκπτωση» που θα ενσωματώνεται λογαριασμούς. Αποκλείονται οι δικαιούχοι των άλλων επιδομάτων θέρμανσης (πετρελαίου, αερίου κ.λπ.) και ΚΟΤ.
Οι πόροι, συνολικού ύψους 120 εκατ. ευρώ, θα προέλθουν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), άγνωστο πώς, μιας και οι τροφοδότες ειδικοί λογαριασμοί είναι ελλειμματικοί και ο μηχανισμός επιστροφής μέρους των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών καταργείται στο τέλος του έτους.
Οσο για το ΚΟΤ των πολυτέκνων, πρόκειται για επιβεβλημένη εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ, ενώ και αυτό θα χρηματοδοτηθεί από τους καταναλωτές μέσω των γνωστών χρεώσεων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) - και όχι για παροχή της κυβέρνησης.
Επίσης, ορίζεται ως στρατηγικός κακοπληρωτής εκείνος που έχει προβεί σε συστηματική αλλαγή τουλάχιστον δύο προμηθευτών εντός πενταετίας και με αρχή την 1/1/2020. Δεν θα μπορεί να αλλάξει προμηθευτή, χωρίς αποπληρωμή ή διακανονισμό στον τρέχοντα προμηθευτή. Για τις ρευματοκλοπές αυστηροποιούνται ποινικές κυρώσεις-πρόστιμα, ενώ συνέπειες θα έχουν και οι εμπλεκόμενοι ηλεκτρολόγοι καθώς και οι επιχειρήσεις (διακοπή λειτουργίας).
