Παρά τη σταθερή αποκλιμάκωση των χρηματιστηριακών τιμών ρεύματος και αερίου, δεν υπάρχουν ουσιαστικές αλλαγές στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, η οποία συνεχίζει να κινείται στο πλαίσιο του προηγούμενου διαστήματος αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη, ενώ οι όποιες ελαφρές μειώσεις στη λιανική «κάθονται» αναπαυτικά στο μαξιλάρι των επιδοτήσεων, για τις οποίες όμως, όπως όλα δείχνουν, ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την κατάργησή τους.
Ο Μάιος έκλεισε με τη χαμηλότερη χονδρεμπορική τιμή (αγοράς επόμενης ημέρας - DAM) των τελευταίων 22 μηνών, στα 105,59 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν η αντίστοιχη τιμή του περσινού Μαΐου ήταν υπερδιπλάσια, καθώς είχε διαμορφωθεί στα 225,07 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ωστόσο και πάλι η ψαλίδα μεταξύ χονδρεμπορικής και λιανικής τιμής παραμένει διευρυμένη, δηλαδή τα τιμολόγια που ανακοίνωσαν οι προμηθευτές για τον Μάιο είναι αισθητά υψηλότερα από τη μέση χονδρεμπορική τιμή. Ειδικότερα, το βασικό κυμαινόμενο τιμολόγιο της ΔΕΗ, που στη χαμηλή τάση διατηρεί το κυρίαρχο μερίδιο στην αγορά, διαμορφώθηκε από 159 έως 171 ευρώ/μεγαβατώρα (ονομαστική τιμή, χωρίς επιδοτήσεις), δηλαδή είναι υψηλότερο κατά 50,6%-62% σε σχέση με τη μέση τιμή αγοράς επόμενης ημέρας του Μαΐου. Αν και δεν πρόκειται για την τελική χονδρεμπορική τιμή του μήνα, καθώς προστίθενται η ενδοημερήσια αγορά, αποκλίσεις-λογαριασμοί προσαυξήσεων, δίνεται μια εικόνα για την απόσταση μεταξύ των δύο αγορών.
Χαρακτηριστικό είναι, άλλωστε, το παράδειγμα της αγοράς του περασμένου Σεπτεμβρίου, όταν με μέση χονδρεμπορική τιμή στα 416,87 ευρώ/μεγαβατώρα, το τιμολόγιο της ΔΕΗ «έγραφε» 788-800 ευρώ/μεγαβατώρα, δηλαδή υψηλότερη τιμή λιανικής κατά 89%-92%. Αυτά τα «καπέλα» πλήρωνε, άλλωστε, η κυβέρνηση της Ν.Δ., επιδοτώντας άκριτα και πρόθυμα τα τιμολόγια των προμηθευτών σε όποιο ύψος κι αν διαμορφώνονταν. Ενδεικτική είναι και πάλι η περίπτωση του Σεπτεμβρίου 2022, όταν η επιδότηση έφτασε συνολικά τα 1,9 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η πτωτική πορεία των τιμών αδειάζει και τον κουμπαρά από την ανάκτηση μέρους των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών (μέσω του γνωστού πλαφόν ανά τεχνολογία παραγωγής), πόρων που τον Μάιο έχουν συρρικνωθεί στα περίπου 30 εκατ. ευρώ, όταν, για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο του 2022 ήταν στα 321 εκατ. ή κατά τους πανάκριβους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2022 στα 878 εκατ. και 571 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Σε πτώση το αέριο της κρίσης
Καθοδικά εξακολουθεί να κινείται η διεθνής χρηματιστηριακή (TTF) τιμή του φυσικού αερίου, που τις τελευταίες ημέρες έπεσε και κάτω από τα 25 ευρώ/μεγαβατώρα, επίπεδα που έχουμε να δούμε από τον Σεπτέμβριο του 2021. Θυμίζουμε ότι η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου θεωρείται σχεδόν αποκλειστικά (;) υπεύθυνη για την αντίστοιχη ακραία ακρίβεια στο ρεύμα, δεδομένης της αυξανόμενης εξάρτησης της χώρας από τις εισαγωγές αερίου, κάτι για το οποίο επίσης φρόντισε η κυβέρνηση της Ν.Δ. Η μεσοσταθμική τιμή εισαγωγής φυσικού αερίου τον Μάρτιο του 2023, τον τελευταίο μήνα με διαθέσιμα στοιχεία από τη ΡΑΕ, βρέθηκε στα 41,1 ευρώ/μεγαβατώρα, έναντι 93,7 ευρώ στις αρχές του έτους, και αναμένεται να καταγραφεί περαιτέρω πτώση τους επόμενους δύο μήνες (Απρίλιος, Μάιος), ακολουθώντας την καθοδική πορεία της αγοράς. Σημειώνεται ότι τον Ιούλιο του 2021, όταν ξεκίνησε σταδιακά η άνοδος των τιμών, προ κρίσης και πολέμου στην Ουκρανία, στην ελληνική αγορά η τιμή εισαγωγής του φυσικού αερίου (του προηγούμενου μήνα -Ιουνίου- που λαμβάνεται υπόψη) ήταν στα 21,1 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ η μεσοσταθμική, χονδρεμπορική τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας διαμορφώθηκε στα 112,479 ευρώ/μεγαβατώρα. Τότε στη λιανική ξεκινούσε η ανεξέλεγκτη εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής, που χρηματοδοτήθηκε κυρίως από τους καταναλωτές μέσω των τεράστιων ανατιμήσεων και μόνο σε έναν βαθμό από επιδοτήσεις.
Η ΔΕΗ των κερδών
Σε αυτό το περιβάλλον είναι αξιοσημείωτη η ανθεκτικότητα του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική και ιδίως στα νοικοκυριά ενώ έχει από τα υψηλότερα τιμολόγια στην αγορά. Με βάση την τελευταία αναφορά της ΡΑΕ για τη λειτουργία της λιανικής στο ρεύμα κατά τον μήνα Απρίλιο του 2023, η αγορά εξακολουθεί να εμφανίζει χαρακτηριστικά υψηλής συγκέντρωσης, με τον δεσπόζοντα προμηθευτή, τη ΔΕΗ, να εκπροσωπεί 5,6 εκατ. μετρητές (χαμηλής και μέσης τάσης) επί συνόλου 7,7 εκατ. μετρητών, που αντιστοιχούν στο 72,91% του συνόλου της αγοράς.
Σύμφωνα με το εργαλείο σύγκρισης τιμών allazorevma, η εξοικονόμηση ενός καταναλωτή που θα επιλέξει σήμερα να φύγει από τη ΔΕΗ και να μεταφερθεί σε άλλο προμηθευτή ξεπερνά τα 200 ευρώ τον χρόνο, ποσό που πλησιάζει σε ποσοστό το 20% της δαπάνης του για ρεύμα. Παρ’ όλα αυτά, τα νοικοκυριά δύσκολα εγκαταλείπουν τη ΔΕΗ, καθώς οι ιδιώτες πάροχοι έχουν καταφέρει να προκαλέσουν ανασφάλεια στην αγορά με πρακτικές αδιαφανείς και παραπλανητικές για το κοινό, ενώ και η εξυπηρέτηση μετά την πρόσκτηση νέων πελατών φαίνεται προβληματική. Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύεται και από τις επισημάνσεις της ΡΑΕ, που εφιστά την προσοχή των καταναλωτών σε τεχνάσματα και πρακτικές ορισμένων προμηθευτών ως προς τις εκπτώσεις «συνέπειας» και τις χαμηλές τιμές προμήθειας μόνο για νέους πελάτες. Οπως επισημαίνει το allazorevma, «ο καταναλωτής είναι σε δίλημμα: Μπορεί να εξοικονομήσω 200 ευρώ τον χρόνο, αλλά μήπως μπλέξω;», και τελικά αποφεύγει τις μετακινήσεις παρότι μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλότερους λογαριασμούς.
Σε κάθε περίπτωση, με κύριο μέλημα της ακριβοπληρωμένης γαλάζιας διοίκησης και της κυβέρνησης Ν.Δ. την παραγωγή κερδών για την απόδοση μερισμάτων στους μετόχους, δεν υπάρχει χώρος για εκπτώσεις και κοινωνικές ευαισθησίες. Άλλωστε, ήδη η διοίκηση της ΔΕΗ, ανακοινώνοντας θετικά οικονομικά αποτελέσματα για το α΄ τρίμηνο του 2023, προανήγγειλε την επιστροφή στη διανομή μερισμάτων από το 2024, βάσει της λειτουργικής κερδοφορίας της τρέχουσας χρήσης, η οποία μάλιστα αναμένεται να υπερβεί τον αρχικό στόχο του 1,1 δισ. ευρώ και να διαμορφωθεί σε 1,2 δισ. ευρώ (επαναλαμβανόμενα EBITDA).
