Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
Κομισιόν / Προσαρμογή αντί μεταρρύθμισης του μοντέλου της αγοράς ηλεκτρισμού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κομισιόν / Προσαρμογή αντί μεταρρύθμισης του μοντέλου της αγοράς ηλεκτρισμού

133111051.jpg

Προσαρμογή στη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας μεσο-μακροπρόθεσμα, με επίκεντρο την αύξηση και στήριξη των ΑΠΕ μέσω κινήτρων και μηχανισμών με στόχο να μην αποτραπούν οι σχετικές επενδύσεις και να επιτευχθεί μια σχετική σταθερότητα τιμών, χωρίς να θίγεται ο βασικός κορμός του ευρωπαϊκού μοντέλου, προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν για την αναθεώρηση του σχεδιασμού των αγορών ρεύματος.

Βέβαια, τα νέα δεδομένα και η εκτίμηση των έκτακτων και προσωρινών μέτρων που ελήφθησαν τον τελευταίο χρόνο, είτε «κοινά» είτε μεμονωμένα από τα κράτη-μέλη, ως απότοκο της ενεργειακής κρίσης (τιμές/ασφάλεια), σε έναν βαθμό επηρέασαν την τελική πρόταση για περιορισμένες αλλαγές σε ένα συντηρητικό πλαίσιο, αφού παραμένουν ανέγγιχτες βασικές αρχές, όπως αυτή της οριακής τιμολόγησης στην χονδρεμπορική αγορά, που δέχτηκε έντονη κριτική σε σχέση με τη διαμόρφωση των τιμών και την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Φαίνεται πως επικράτησε η λογική της ομάδας της Γερμανίας για αποφυγή ανατροπών και περισσότερες «στοχευμένες» παρεμβάσεις, τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές του 2024.

Εμφαση δίνεται σε εργαλεία-μηχανισμούς που ευνοούν τις μακροχρόνιες συμβάσεις έναντι της μεγάλης εξάρτησης από τις υψηλού ρίσκου βραχυπρόθεσμες αγορές, ενώ υπάρχουν ορισμένες προβλέψεις για τους καταναλωτές. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρόκειται για αλλαγές που θα αποδώσουν άμεσα ή θα αντιμετωπίσουν μια νέα άνοδο τιμών του φυσικού αερίου, που εκτιμάται ότι έρχεται τους επόμενους μήνες, ενώ εντείνονται οι πιέσεις (Eurogroup) για κατάργηση των οριζόντιων επιδοτήσεων καταναλωτών, λόγω δημοσιονομικής επιβάρυνσης.

Ορια και επιστροφή δυνητικών υπερεσόδων για ΑΠΕ

Βασικό σημείο της πρότασης είναι ότι τα καθεστώτα άμεσης (κρατικής) στήριξης των τιμών για νέες επενδύσεις στην παραγωγή «καθαρής» ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνονται πλέον μόνο υπό τη μορφή αμφίδρομων συμβολαίων επί της διαφοράς (two-way Contract for Differences -CfD), δηλαδή καθίστανται υποχρεωτικά. Πρόκειται για μακροχρόνιες συμβάσεις μεταξύ παραγωγών και συνήθως μιας δημόσιας οντότητας, που παρέχει τόσο προστασία ως προς την ελάχιστη αμοιβή του παραγωγού όσο και όρια στην περίπτωση υπερβάλλουσας αμοιβής (έναντι της τιμής της χονδρεμπορικής αγοράς). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τίθεται μια εγγυημένη τιμή-ταρίφα (με ανταγωνιστικές διαδικασίες-δημοπρασίες) στα έσοδα των παραγωγών για την εξασφάλιση μίνιμουμ αποζημίωσης, αλλά και ένα ανώτατο όριο, ώστε όταν η ταρίφα είναι κάτω από την τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς, η διαφορά να παρακρατείται ως δυνητικό υπερέσοδο και να κατανέμεται σε όλους τους τελικούς καταναλωτές, βάσει του μεριδίου κατανάλωσής τους. Κατά μια έννοια «νομιμοποιείται» και μονιμοποιείται ο σημερινός έκτακτος-προσωρινός μηχανισμός ανάκτησης μέρους των υπερεσόδων (ουρανοκατέβατων κερδών) των ηλεκτροπαραγωγών, που ισχύει για ΑΠΕ- υδροηλεκτρικά, ενώ τελικά αναπροσαρμόζεται το καθεστώς σταθερής στήριξης.

Βέβαια, εδώ μιλάμε μόνο για αιολικά, ηλιακή ενέργεια, γεωθερμία, υδροηλεκτρικά χωρίς αντλησιοταμίευση, αλλά και πυρηνική ενέργεια - η οποία καθιερώνεται, από το παράθυρο, ως ενέργεια χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος μαζί με τις ΑΠΕ. Επίσης οι συμβάσεις αυτές, αν και απευθύνονται κατά βάση σε νέες επενδύσεις για εγκαταστάσεις νέας παραγωγής ενέργειας, επεκτείνονται και σε επενδύσεις για ανανέωση-παράταση ή επιμήκυνση της διάρκειας ζωής υφιστάμενων εγκαταστάσεων. Προφανώς κεντρικό ρόλο θα παίξει ο υπολογισμός και ο προσδιορισμός των ορίων των τιμών, αλλά και οι πόροι (και η προέλευσή τους) που θα χρηματοδοτούν τον μηχανισμό. Επιπλέον, η πρόταση προβλέπει ενίσχυση της ρευστότητας των αγορών για μακροπρόθεσμα συμβόλαια που κλειδώνουν τις μελλοντικές τιμές, τα λεγόμενα προθεσμιακά συμβόλαια, αλλά και τη διευκόλυνση της σύναψης «πράσινων» διμερών συμβολαίων -τα γνωστά ως PPAs- με έμφαση στη βιομηχανία. Συγχρόνως, προκειμένου να βελτιωθεί η ευελιξία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν τις ανάγκες τους, να καθορίσουν ενδεικτικούς στόχους αύξησης της ευελιξίας εκτός ορυκτών καυσίμων, ενώ θα έχουν τη δυνατότητα να εισάγουν νέα συστήματα υποστήριξης, ειδικά για την απόκριση στη ζήτηση και την αποθήκευση.

Στο βάθος, καταναλωτές

H Κομισιόν έχει περιλάβει και κάποιες προβλέψεις που αφορούν τους καταναλωτές κυρίως ως προς την επιλογή προγραμμάτων, την πληροφόρησή τους αλλά και ορισμένες δικλίδες για ευάλωτους και περιπτώσεις κρίσεων και ακραίων τιμών, αλλά υπό συγκεκριμένους και περιοριστικούς όρους. Δίνεται στους καταναλωτές μια ευρύτερη επιλογή συμβάσεων ώστε να μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης (κυμαινόμενα τιμολόγια με βάση την αγορά) ή σταθερές για τουλάχιστον έναν χρόνο, με πλήρη και λεπτομερή ενημέρωση από τους προμηθευτές. Παράλληλα εισάγεται το δικαίωμα του καταναλωτή να μοιράζεται ενέργεια, κάτι που αφορά όλα τα νοικοκυριά, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και δημόσιους φορείς (κοινή χρήση ενέργειας, πρόσβαση σε αυτοπαραγόμενη ανανεώσιμη ενέργεια, μοίρασμα ενέργειας από προμηθευτή με άλλους καταναλωτές ή μεταξύ καταναλωτών που συμμετέχουν σε εγκατάσταση παραγωγής εκτός του χώρου της εγκατάστασης κ.λπ.). Οι εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ταυτόχρονα ότι οι προμηθευτές έχουν ορίσει και εφαρμόσει τις κατάλληλες στρατηγικές αντιστάθμισης κινδύνου (hedging) για να περιορίσουν το ρίσκο αλλαγών στη χονδρεμπορική προμήθεια και την οικονομική βιωσιμότητα των συμβολαίων τους με τους πελάτες τους.

Προστασία υπό όρους

Τα κράτη-μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι ευάλωτοι καταναλωτές με καθυστερήσεις στις πληρωμές δεν θα αποσυνδεθούν, ενώ προβλέπονται εξασφάλιση προσιτών τιμών και επέκταση ρυθμιζόμενων τιμών σε νοικοκυριά και ΜμΕ σε περίπτωση κρίσης, υπό συγκεκριμένες όμως προϋποθέσεις. Ειδικότερα, η Ε.Ε. μπορεί να κηρύξει κατάσταση κρίσης όταν:

- Υπάρχουν πολύ υψηλές τιμές στη χονδρεμπορική, τουλάχιστον δυόμισι φορές πάνω από τη μέση τιμή των τελευταίων 5 ετών, που αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον 6 μήνες.

- Υπάρχουν μεγάλες αυξήσεις στη λιανική, τουλάχιστον 70%, που αναμένεται να συνεχιστούν τουλάχιστον για 6 μήνες.

- Η ευρύτερη οικονομία επηρεάζεται αρνητικά από τις αυξήσεις στις τιμές ρεύματος.

Μεταξύ άλλων, οι κρατικές παρεμβάσεις στη ρύθμιση τιμών πρέπει να περιορίζονται το πολύ στο 70% (ΜμΕ) της κατανάλωσης του δικαιούχου κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους και στο 80% (νοικοκυριά) της μέσης οικιακής κατανάλωσης και να διατηρούν το κίνητρο για μείωση της ζήτησης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL