Την ίδια ώρα που το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωνε ότι «χαιρετίζει την επίτευξη συναίνεσης για τη νέα αρχιτεκτονική τού παγκόσμιου φορολογικού συστήματος» εκφράζονται από επαΐοντες περί τα φορολογικά σοβαρές ενστάσεις. Αυτές αφορούν το αν η συμφωνία του G7 για ελάχιστο φορολογικό συντελεστή 15% και η επικύρωση της Παρασκευής από τον ΟΟΣΑ της συμφωνίας δύο πυλώνων για τη μεταρρύθμιση που θα επιτρέψει τον ελάχιστο φόρο είναι όντως τόσο ευνοϊκή για την ελληνική οικονομία, επισημαίνοντας παγίδες και «γκρίζες ζώνες» όπως είναι:
1. Το 15% είναι πολύ χαμηλός συντελεστής και ειδικά για υπερκερδοφόρους κολοσσούς.
2. Λόγω του χαμηλού συντελεστή ευνοούνται οι ισχυρότερες οικονομίες, όπου τα επιπλέον φορολογικά έσοδα αποτελούν σοβαρά ποσά, σε αντίθεση με τα «ψίχουλα» που θα εισπράττουν οι λιγότερο ισχυρές. Δεν είναι άσχετο, πρόσθεσαν, ότι η πρόταση ήλθε από τις ισχυρότερες οικονομίες.
3. Είναι οι ίδιες οι μεγάλες πολυυεθνικές ψηφιακής τεχνολογίας που έσπευσαν, όπως για παράδειγμα Facebook και Amazon, να δηλώσουν ικανοποιημένες, καθώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τη συμφωνία αν αυτό συνεπάγεται εγκατάλειψη του ολοένα επεκτεινόμενου φόρου στις ψηφιακές υπηρεσίες.
4. Το πιθανότερο είναι κάθε εταιρεία να καταφέρει να πληρώνει de facto τον συμφωνημένο ελάχιστο συντελεστή 15%.
5. Η πρόβλεψη αφορά τις πολυεθνικές εταιρείες με ετήσιο τζίρο άνω των 20 δισ. ευρώ και περιθώριο κέρδους άνω του 10%, κάτι πρακτικά που σημαίνει ότι δεν αφορά τους συγκριτικά λιγότερο μεγάλους κολοσσούς ούτε και τις μικρές οικονομίες.
6. Τα περί δέσμευσης 136 χωρών να εναρμονίσουν τη φορολόγηση των κερδών των πολυεθνικών στο 15% είναι δώρον άδωρον για κέρδη που σε πολύ μεγάλο ποσοστό τους δεν δηλώνονται καν, αφού βρίσκουν διαδρομές για λεγόμενους φορολογικούς παραδείσους με μόνο ένα μικρό μέρος να «συλλαμβάνεται» σε χώρες με εξαιρετικά χαμηλούς συντελεστές.
Οι δύο πυλώνες
Αναφορικά με τη συμφωνία - πακέτο, που τελεί υπό τον συντονισμό του ΟΟΣΑ τα τελευταία δέκα χρόνια, περιλαμβάνει δύο πυλώνες. Ο πρώτος προβλέπει σαφείς κανόνες για την κατανομή των δικαιωμάτων φορολόγησης ανά χώρα επί των κερδών των 100 μεγαλύτερων πολυεθνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της παγκοσμιοποιημένης ψηφιακής οικονομίας. Τα κέρδη που θα ανακατανεμηθούν στις χώρες υπολογίζονται σε τουλάχιστον 125 δισ. δολάρια.
Ο δεύτερος πυλώνας αποσκοπεί στην οριοθέτηση του φορολογικού ανταγωνισμού και στην προστασία της φορολογικής βάσης των χωρών και επιβάλλει στις πολυεθνικές επιχειρήσεις με έσοδα άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως κατώτατο παγκόσμιο φορολογικό συντελεστή 15%. Τα ετήσια έσοδα για τις χώρες από την εφαρμογή του δεύτερου πυλώνα εκτιμάται πως θα φτάσουν τα 150 δισ. δολάρια.
Η συμφωνία, η οποία θα υλοποιηθεί το 2023, θα παρουσιαστεί στην προσεχή σύνοδο των υπουργών Οικονομικών των G20, στις 13 Οκτωβρίου, στην Ουάσινγκτον και στη συνέχεια στο τέλος του μηνός στη σύνοδο κορυφής των G20.
