Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Τουριστική σεζόν 2021: Μια δύσκολη εξίσωση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τουριστική σεζόν 2021: Μια δύσκολη εξίσωση

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Με τα επιδημιολογικά δεδομένα στη χείριστη, μέχρι στιγμής, κατάσταση από την αρχή της πανδημίας, οι επαγγελματίες και οι εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού νιώθουν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά την αβεβαιότητα, την απόγνωση και τον φόβο για το μέλλον τους. Η σπουδαιότητα της τουριστικής βιομηχανίας για τη χώρα μας δεν χωράει αμφισβήτηση και η ομαλή επανέναρξη της τουριστικής δραστηριότητας είναι ζωτικής σημασίας για εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες.

Με βάση τα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει ο ΣΕΤΕ για το 2019, τα έσοδα από τον τουρισμό, άμεσα και έμμεσα, αντιστοιχούν στο 20,8 του ΑΕΠ, ενώ πάνω από 960.000 θέσεις εργασίας εξαρτώνται από την εύρυθμη λειτουργία του κλάδου. Γίνονται, επομένως, εύκολα αντιληπτές οι συνέπειες που θα έχει ακόμη μία κακή τουριστική σεζόν για την οικονομία και την κοινωνία της χώρας, ειδικά μετά από μια δεκαετία Μνημονίων και ύφεσης, κατά την οποία ο κλάδος του τουρισμού υπήρξε, χωρίς διάθεση υπερβολής, σανίδα σωτηρίας. Σαφώς, λοιπόν, η επανεκκίνηση της τουριστικής δραστηριότητας οφείλει να είναι βασική προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης.

Πριν από λίγες εβδομάδες ο υπουργός Χάρης Θεοχάρης ανακοίνωσε πως η έναρξη της τουριστικής περιόδου ορίστηκε για τις 14 Μαΐου, ενώ ακολούθησαν και συνεντεύξεις του σε γνωστά τηλεοπτικά δίκτυα του εξωτερικού, κατά τις οποίες επισήμανε την πιστή τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων, τους κανόνες εισόδου στη χώρα κ.λπ. Βεβαίως, σε όλα αυτά υπάρχει και ο γνωστός αστερίσκος και, όπως υπογράμμισε ο Χ. Θεοχάρης, «όλες οι ημερομηνίες σχετικά με το άνοιγμα είναι ενδεικτικές και ενδέχεται να τροποποιηθούν αναλόγως των εξελίξεων».

Οι ευσεβείς πόθοι και η πραγματική εικόνα

Οι επαγγελματίες του κλάδου, όμως, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι ανακοινώσεις του υπουργείου και της κυβέρνησης μικρή σημασία έχουν μπροστά στη συνολική εικόνα. Η εκκίνηση της σεζόν στις 14 Μαΐου μοιάζει περισσότερο με ευσεβή πόθο που μέρα με τη μέρα χάνεται, καθώς μπορεί μεν να ακούμε ένθεν κακείθεν ότι η Ελλάδα «είναι στην κορυφή των αναζητήσεων», ότι «σημειώθηκε αύξηση 1.000% στις κρατήσεις» (δεν ξέρουμε βέβαια πόσες ήταν πριν ούτε πόσες είναι τώρα για να συμπεράνουμε) και άλλα τέτοια παρήγορα από διάφορα -ειδικευμένα και μη- μέσα ενημέρωσης, στον πραγματικό κόσμο όμως τα δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά. Ο ρυθμός των κρατήσεων είναι εξαιρετικά χαμηλός έως αναιμικός και η διαδικασία των εμβολιασμών προχωρά με εξίσου αργούς ρυθμούς σε όλες τις βασικές τουριστικές αγορές της χώρας μας πλην του Ισραήλ και της Βρετανίας.

Τα περισσότερα κράτη διατηρούν ή και εντείνουν ακόμα περισσότερο τους αυστηρούς περιορισμούς στη δημόσια ζωή και στις μετακινήσεις καθώς εξελίσσεται στην Ευρώπη το τρίτο κύμα της πανδημίας. Ακόμη όμως κι αν αύριο η πανδημία τελείωνε διά μαγείας, η παρατεταμένη απώλεια εισοδήματος για ένα σημαντικό μέρος των Ευρωπαίων εργαζόμενων δεν θα επέτρεπε την αύξηση της τουριστικής κίνησης στη χώρα μας - τουλάχιστον όχι άμεσα.  Άλλωστε, υπάρχουν τουριστικοί προορισμοί ανταγωνιστικοί προς την Ελλάδα που είναι πιο ελκυστικοί τόσο από πλευράς κόστους (βλ. Τουρκία, Αίγυπτος) όσο και από πλευράς ευκολίας μετάβασης σ’ αυτούς (Ισπανία, Ιταλία).

Επιπλέον, δεν αποκλείεται να δούμε αυξημένο «προστατευτισμό» στον τουρισμό, με την έννοια πως οι κυβερνήσεις θα προσπαθήσουν να περιορίσουν με όποιον τρόπο μπορούν τη μαζική εκροή συναλλάγματος μέσω των τουριστικών ροών, όπως παρατηρείται ήδη με τη Βρετανία, με την οποία βέβαια υπάρχει και το ζήτημα του Brexit.

Τέλος, το πλεονέκτημα που είχε η χώρα μας κατά την προηγούμενη σεζόν ως προορισμός με χαμηλούς αριθμούς κρουσμάτων δεν υφίσταται πλέον, κάτι που αναμένεται να δυσχεράνει περισσότερο την όποια προσπάθεια προσέλκυσης τουριστών. Για παράδειγμα, τη σεζόν του 2020 η βαρύτατα χτυπημένη από την πανδημία Ιταλία είχε μικρότερη μείωση στις διεθνείς αφίξεις από ό,τι η Ελλάδα. Με βάση τα στοιχεία του UNWTO, για τον μήνα Ιούλιο του 2020 η Ιταλία σημείωσε μείωση 55% σε σύγκριση με το 2019, ενώ η Ελλάδα 85%, ενώ το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και κατά τον πιο «δυνατό» μήνα της σεζόν, τον Αύγουστο, με την Ελλάδα να καταγράφει απώλειες 73% και την Ιταλία 47%, σε σχέση πάντοτε με τους αντίστοιχους μήνες του 2019. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι μόνο η επιδημιολογική εικόνα που επηρεάζει τις τουριστικές ροές, αλλά πιθανόν και άλλοι παράγοντες, που σχετίζονται με την εμπιστοσύνη στις υποδομές ενός προορισμού.

Ο κλάδος θα χρειαστεί στήριξη για να ορθοποδήσει

Καταλήγοντας, η προσωπική μου εκτίμηση, όσο κι αν επιθυμώ να είμαι αισιόδοξος, δεν συμβαδίζει μ’ αυτή της κυβέρνησης. Η τουριστική σεζόν 2021 είναι μια δύσκολη εξίσωση με πολλούς αστάθμητους παράγοντες, καθιστώντας οποιαδήποτε εκτίμηση επισφαλή. Για εμένα, η τουριστική δραστηριότητα που θα έχει νόημα με οικονομικούς και όχι πολιτικούς όρους δεν θα ξεκινήσει πριν από το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου. Οι εκτιμήσεις περί επίτευξης του 50% ή και του 60%, κατά άλλους, των εισπράξεων του 2019 μοιάζουν αισιόδοξες, εύχομαι όμως ολόψυχα να επαληθευτούν ή και να ξεπεραστούν.

Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητο να δημοσιευτούν τα πρωτόκολλα λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων εγκαίρως και με σαφήνεια, κάτι που τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφεται το παρόν άρθρο δεν έχει συμβεί. Ο εμβολιασμός κατά προτεραιότητα των εργαζόμενων στον τουρισμό είναι επίσης σημαντικό όπλο, εφόσον υπάρχει επάρκεια εμβολίων, όχι μόνο για λόγους προώθησης του τουριστικού προϊόντος αλλά και για λόγους περιορισμού των πιθανών -κακά τα ψέματα- μολύνσεων από τον εισερχόμενο τουρισμό. Βέβαια, ο εμβολιασμός δεν πρέπει να αποτελέσει κριτήριο πρόσληψης ή απόλυσης εργαζόμενων στον κλάδο για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Το περιβόητο ψηφιακό πιστοποιητικό είναι ένα εργαλείο διευκόλυνσης των ταξιδιών, αφού θα είναι αποδεκτό από όλες τις χώρες της Ε.Ε. Θα πρέπει όμως να γίνουν γρήγορα βήματα ώστε να αναγνωρίζεται από την Ε.Ε. και το αντίστοιχο πιστοποιητικό που συζητείται τώρα στη Ρωσία, αλλά και αυτά άλλων, τρίτων χωρών.

Όπως και να ’χει, η πληγή στον κλάδο δεν θα επουλωθεί άμεσα. Οι τουριστικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι θα χρειαστούν στήριξη τόσο κατά τη διάρκεια της σεζόν όσο και μετά από αυτή, ώστε όταν ορθοποδήσουν, να συμβάλουν και πάλι δυναμικά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του τόπου.

* Ο Βασίλης Τουβλατζής είναι υπεύθυνος πωλήσεων και management ξενοδοχείων

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL