Στο δεύτερο lockdown επανέρχονται ερωτήματα που απασχόλησαν τον κόσμο της εργασίας από το πρώτο ανοιξιάτικο lockdown. Από τα πρώτα ερωτήματα, τα ακόλουθα: Το υπουργείο Εργασίας θα επιλέξει να παραμείνουν κλειστά για το κοινό τα κατά τόπους γραφεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ); Η επικοινωνία των εργαζομένων με τους επιθεωρητές του ΣΕΠΕ θα γίνεται αποκλειστικά τηλεφωνικά και διαδικτυακά;
Το πεδίο του ελέγχου της αγοράς εργασίας ρευστοποιείται συστηματικά. Άραγε το ΣΕΠΕ θα διευκολυνθεί από το υπουργείο να διακριβώσει ότι όντως μια επιχείρηση έχει αναστείλει τις εργασίες της; Να εξακριβώσει αν εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση έχει ανασταλεί δεν υποχρεώνονται να μεταβαίνουν παράνομα στον χώρο εργασίας για διάφορες αγγαρείες (ή και να δουλεύουν) ή, ακόμη χειρότερα, αν υποχρεώνονται να κάνουν δουλειά από το σπίτι στον υπολογιστή τους; Πώς θα εξακριβώνεται αν όντως ένας εργαζόμενος επιχείρησης που λειτουργεί νόμιμα κάνει υπερωρίες ή κάνει υπερωρίες για να αναπληρώσει -άκουσον, άκουσον- τις μέρες της καραντίνας του; Είναι, επομένως, ανάγκη να πυκνώσουν οι διά ζώσης έλεγχοι του ΣΕΠΕ. Απαραίτητη προϋπόθεση, φυσικά, για την αύξηση των ελέγχων είναι η αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού του και, βέβαια, το να εγγυηθεί το υπουργείο Εργασίας την υγεία και την ασφάλεια των επιθεωρητών, όσο υπάρχει η απειλή της Covid, καθώς και την παροχή του απαραίτητου υγειονομικού υλικού, ώστε να λειτουργήσουν απρόσκοπτα και χωρίς κίνδυνο για τη δημόσια υγεία τα κατά τόπους γραφεία του ΣΕΠΕ και να μείνουν ανοιχτά για το κοινό.
Όσον αφορά τις εργατικές διαφορές: Θα συνεχίσουν να εκδικάζονται στα κατά τόπους ΣΕΠΕ ή θα αναβληθεί η εκδίκασή τους; Θα μπορούσε να υπάρξει υπουργική απόφαση που να προβλέπει τη διαδικτυακή διεξαγωγή των εκδικάσεων;
Αναγκαστική τηλεργασία
Ζούμε τη σχεδόν βίαιη και αναγκαστική μετάβαση στην τηλεργασία. Μήπως ήρθε η ώρα η ψηφιακή επανάσταση να ωφελήσει και τους ελέγχους στην αγορά εργασίας; Είναι ιδανική η συγκυρία για σύσταση ηλεκτρονικού ΣΕΠΕ, το οποίο θα ενεργοποιείται σε τέτοιες κρίσιμες συνθήκες. Θα μπορούσε δηλαδή να συσταθεί μια επιπλέον υπηρεσία του ΣΕΠΕ, η οποία θα διενεργεί, κατόπιν καταγγελίας, διαδικτυακούς ελέγχους σε επιχειρήσεις που λειτουργούν διαδικτυακά. Ασφαλώς και η πρόσβαση του ΣΕΠΕ θα επιτρέπεται σε στοιχεία που δεν θα σχετίζονται με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα ή με το φορολογικό απόρρητο αλλά σε στοιχεία που, ούτως ή άλλως, οι επιχειρήσεις οφείλουν να δηλώνουν στην "Εργάνη" και να θέτουν υπόψη του ΣΕΠΕ σε περίπτωση ελέγχου. Με τη δημιουργία της κατάλληλης πλατφόρμας από κάθε επιχείρηση που εφαρμόζει την τηλεργασία, θα είναι εμφανές στον διαδικτυακό επιθεωρητή του ΣΕΠΕ πόσοι και ποιοι εργαζόμενοι εργάζονται, ποιες ώρες και ποιες μέρες. Η αντιπαραβολή των αποτελεσμάτων του ελέγχου με τα στοιχεία της "Εργάνης" θα κρίνει τη σύννομη λειτουργία της επιχείρησης ή μη. Με την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και των ψηφιακών πόρων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων θα μπορούσε να δημιουργηθεί το ψηφιακό ωράριο για τους τηλεργαζόμενους, με την παρέλευση του οποίου ο εργοδότης θα υποχρεούται σε καταβολή μισθού και ασφαλιστικών εισφορών και το οποίο θα ελέγχεται διαδικτυακά από το ΣΕΠΕ.
Ιδού η Ρόδος...
Επανέρχονται συνεχώς στον δημόσιο λόγο οι φράσεις «ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης» και «ψηφιακές καινοτομίες»· ιδού η Ρόδος, λοιπόν. Όσο όμως διαρκεί το lockdown, οι εργαζόμενοι θα αρκούνται να καταγγέλλουν διαδικτυακά και τηλεφωνικά τις παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας και όσοι εργοδότες είναι παραβατικοί θα οργιάζουν αν δεν πολλαπλασιαστούν άμεσα οι διά ζώσης έλεγχοι του ΣΕΠΕ.
* O Διονύσης Ζαρώτης είναι φιλόλογος - ιδιωτικός εκπαιδευτικός, μετέχει στη ΝΟΕΑ ΣΥΡΙΖΑ Πιερίας ως υπ. βουλευτής στις εκλογές του 2019
