Σε ιδιαίτερα φορτισμένο κλίμα αναμένεται να διεξαχθεί ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision 2025 στη Βασιλεία της Ελβετίας, πολιτικοποιημένος ίσως όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν λόγω των συνεχιζόμενων επιθέσεων του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας. Νωπές είναι, εξάλλου, οι μνήμες από τις έντονες διαμαρτυρίες των καλλιτεχνών στον περσινό διαγωνισμό για τον ίδιο λόγο.
Οι πιέσεις προς τη διοργανώτρια EBU (Ευρωπαϊκή Ένωση Δημοσίων Τηλεοράσεων - European Broadcasting Union) αυξάνονται όσο πλησιάζει ο τελικός της 17ης Μαΐου:
- Προ ημερών, περισσότεροι από 70 πρώην διαγωνιζόμενοι της Eurovision υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή προς την EBU ζητώντας τον αποκλεισμό του Ισραήλ και της ισραηλινής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης KAN από τον διαγωνισμό. Κατηγορούν την KAN ότι είναι «συνένοχη στη γενοκτονία του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων» και στο «καθεστώς απαρτχάιντ και στρατιωτικής κατοχής» κατά του παλαιστινιακού λαού. Παράλληλα, κατηγορούν την EBU ότι με τη συμμετοχή του Ισραήλ «κανονικοποιεί και ξεπλένει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» και ότι «αντί να ακούσει την κριτική, παρέσχε πλήρη ασυλία στην ισραηλινή αποστολή, ενώ ταυτόχρονα κατέπνιξε άλλες φωνές καλλιτεχνών» την περσινή χρονιά. Καταγγέλλουν επίσης ότι η στάση της EBU «νομιμοποιεί και εξωραΐζει εγκλήματα πολέμου», υπενθυμίζοντας ότι το 2022 είχε λάβει μέτρα «όταν απέβαλε τη Ρωσία από τον διαγωνισμό». Και καταλήγουν: «Δεν αποδεχόμαστε αυτό το διπλό μέτρο όσον αφορά το Ισραήλ. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι με τους συμμετέχοντες αυτής της χρονιάς και καταδικάζουμε την επανειλημμένη άρνηση της EBU να αναλάβει τις ευθύνες της».
- Νωρίτερα, οι εθνικοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της Ισλανδίας (RÚV), της Σλοβενίας (RTVSLO) και της Ισπανίας (RTVE) έχουν εκφράσει δημόσια την αντίθεσή τους στη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision 2025. Μόλις προχθές ο γενικός διευθυντής της δημόσιας τηλεόρασης της Ιρλανδίας πρότεινε να ανοίξει διάλογος για τη συμμετοχή ή μη του Ισραήλ.
- Στις αρχές του περασμένου Απριλίου 25 ευρωβουλευτές απηύθυναν αίτημα στην EBU να αποκλειστεί η συμμετοχή του Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι «το Ισραήλ συνεχίζει να αποδεκατίζει τη Γάζα και τον παλαιστινιακό λαό επί 551 ημέρες, δηλαδή από τις επιθέσεις της παλαιστινιακής οργάνωσης της Χαμάς που πραγματοποιήθηκαν στις 7 Οκτωβρίου 2023».
- Η διεθνής οργάνωση για τη συλλογή υπογραφών Avaaz ανέλαβε δράση με τίτλο «Το Ισραήλ έξω από τη Eurovision», σημειώνοντας: «Ενώ ο παλαιστινιακός λαός λιμοκτονεί, η Eurovision επιτρέπει στο Ισραήλ να διαγωνιστεί, στέλνοντας ένα ανατριχιαστικό μήνυμα: Τα εγκλήματα πολέμου μπορούν να “ξεπλυθούν” με ποπ τραγούδια».
Πιεσμένη η EBU, αλλάζει τον κανονισμό
Από την πλευρά της η EBU, φανερά πιεσμένη, απαντάει σταθερά στις επιστολές: «Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είναι μια διοργάνωση μεταξύ δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων και όχι κυβερνήσεων». Επίσης ότι «ο ισραηλινός ραδιοτηλεοπτικός φορέας KAN είναι πλήρες και ενεργό μέλος της EBU και δικαιούται να συμμετέχει». Απαντώντας επίσης στις συγκρίσεις που γίνονται με τον αποκλεισμό της Ρωσίας εξαιτίας της εισβολής στην Ουκρανία η EBU έχει δύο επιχειρήματα. Το πρώτο σχετικά με τη στάση των δημόσιων τηλεοράσεων Ρωσίας και Ισραήλ: Ενώ «οι ρωσικοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς ήταν στενά ευθυγραμμισμένοι με τη ρωσική κυβέρνηση στο θέμα της εισβολής στην Ουκρανία», στην περίπτωση «του ισραηλινού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, ο KAN έχει γίνει αντικείμενο συνεχούς κριτικής από την ισραηλινή κυβέρνηση». Το δεύτερο σχετίζεται με τη στάση άλλων διεθνών οργανισμών, Αθλητικών ενώσεων και ομοσπονδιών: Το 2022 «έγινε μια παγκόσμια συζήτηση που είχε ως αποτέλεσμα πολλές μεγάλες διοργανώσεις να αποκλείσουν τη συμμετοχή Ρώσων εκπροσώπων» σημειώνει η EBU και συμπληρώνει ότι σήμερα ευθυγραμμίζεται με άλλους διεθνείς οργανισμούς «οι οποίοι έχουν ομοίως διατηρήσει τη στάση τους χωρίς αποκλεισμούς απέναντι στους Ισραηλινούς συμμετέχοντες σε μεγάλες διοργανώσεις».
Προκειμένου να προλάβει, ή έστω να περιορίσει, τις διαμαρτυρίες κατά του Ισραήλ και το κλίμα έντασης που δημιουργήθηκε την περασμένη χρονιά, η EBU προχώρησε και σε τροποποίηση στον κανονισμό διεξαγωγής του διαγωνισμού. Στην πραγματικότητα οι καλλιτέχνες περιορίζονται στις συνεντεύξεις που μπορούν να δίνουν, ενώ και τα ΜΜΕ θα έχουν περιορισμένη προσβασιμότητα σε αυτούς. Οι συνεντεύξεις Τύπου μετά τα live shows των ημιτελικών και του τελικού καταργούνται. Οι καλλιτέχνες υποχρεούνται να εμφανίζονται στους χώρους της διοργάνωσης μόνο με τη σημαία της χώρας που εκπροσωπούν, ενώ το κοινό έχει τη δυνατότητα να κυματίζει οποιαδήποτε σημαία επιθυμεί στην αρένα (π.χ., της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας της Παλαιστίνης).
Λάδι στη φωτιά από τους Ισραηλινούς
Από την πλευρά της, η ισραηλινή πλευρά απαντάει με ακόμα περισσότερο εθνικιστικό σθένος. Εκτός από την εκπρόσωπο της χώρας Yuval Raphael, επιζήσασα των επιθέσεων της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, στην Ελβετία θα ταξιδέψει και μια ιδιαίτερη ομάδα θεατών, επιζώντες όλοι της πολύνεκρης τραγωδίας της 7ης Οκτωβρίου στο Nova Festival.
Εν τω μεταξύ, εκτεταμένα μέτρα ασφαλείας παίρνουν οι ελβετικές Αρχές στη Βασιλεία. Περισσότεροι από 1.300 αστυνομικοί και στρατιωτικοί έχουν αναπτυχθεί για την ασφάλεια του διαγωνισμού, ενώ σε όλες τις εισόδους των χώρων διεξαγωγής του διαγωνισμού έχουν εγκατασταθεί σημεία ελέγχου ασφαλείας παρόμοια με αυτά των αεροδρομίων. Συγχρόνως έχουν ενισχύσει τα μέτρα κυβερνοασφάλειας για την πρόληψη κυβερνοεπιθέσεων και την αντιμετώπιση πιθανών απειλών, ενώ από την άλλη πλευρά έχουν εγκρίνει διαδηλώσεις κατά της συμμετοχής του Ισραήλ.
