Αποχή των δικηγόρων από δίκες ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ μέχρι το τέλος του χρόνου και διερεύνηση δυνατότητας προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, προτείνει η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, ως απάντηση στην απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, σχετικά με την προσφυγή του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας για την ακύρωση των υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες εξελέγησαν αντισυνταγματικά τα μέλη της ΑΔΑΕ και του ΕΣΡ από την Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, τον Σεπτέμβριο του 2023.
Συγκεκριμένα, οι δικηγορικοί σύλλογοι τονίζοντας ότι το ΣτΕ ουσιαστικά «απέφυγε να τοποθετηθεί επί της ουσίας των υποθέσεων», υπογραμμίζει ότι η εν λόγω απόφαση «αποτελεί οπισθοδρόμηση στην ιστορία του ίδιου του Δικαστηρίου και παραβιάζει ρητή διάταξη νόμου».
«Η άποψη της πλειοψηφίας της Ολομέλειας του ΣτΕ ότι η αίτηση ακύρωσης που κατέθεσε ο δικηγορικός σύλλογος «στρεφόμενη κατά ατομικών διοικητικών πράξεων, προσλαμβάνει το χαρακτήρα “λαϊκής αγωγής”, που δεν έχει θεσμοθετηθεί από το Σύνταγμα και την οικεία νομοθεσία, αποτελεί οπισθοδρόμηση στην ιστορία του ίδιου του Δικαστηρίου και παραβιάζει ρητή διάταξη νόμου» τονίζει χαρακτηριστικά η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδας.
Επιπλέον επικαλούμενοι το άρθρο 90 του Κώδικα Δικηγόρων, οι Δικηγορικοί σύλλογοι τονίζουν ότι «προκύπτει αδήριτα και αναμφίβολα ότι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι έχουν έννομο συμφέρον να προσφεύγουν ενώπιον της Δικαιοσύνης για ζητήματα γενικότερου κοινωνικού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα ζητήματα που αφορούν τη νομιμότητα πράξεων συγκρότησης των Ανεξάρτητων Αρχών και κατ’ επέκταση την λειτουργία τους και την εκπλήρωση του έργου τους».
Σημειώνεται ότι στο άρθρο 90 του Κώδικα Δικηγόρων προβλέπεται ρητά ότι: «Στους Δικηγορικούς Συλλόγους ανήκει α) Η υπεράσπιση των αρχών και κανόνων του Κράτους Δικαίου σε μια δημοκρατική πολιτεία, β) Η διασφάλιση της λειτουργίας μίας ανεξάρτητης δικαιοσύνης, η οποία απονέμεται πάντοτε στο όνομα του ελληνικού λαού [.....] ζ) Η άσκηση παρεμβάσεων ενώπιον των δικαστηρίων και κάθε αρχής (στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι ανεξάρτητες αρχές) για κάθε ζήτημα εθνικού, κοινωνικού, πολιτισμικού, οικονομικού ενδιαφέροντος και περιεχομένου, που ενδιαφέρει τα μέλη του συλλόγου ή το δικηγορικό σώμα γενικότερα, καθώς και για κάθε ζήτημα εθνικού, κοινωνικού, πολιτισμικού ή νομικού ενδιαφέροντος. Για την υλοποίηση και επίτευξη αυτού του σκοπού οι Δικηγορικοί Σύλλογοι μπορούν να υποβάλλουν αγωγή, κύρια ή πρόσθετη παρέμβαση, αναφορά, μήνυση, δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής, αίτηση ακύρωσης, ουσιαστική προσφυγή και γενικά οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα και μέσο οποιασδήποτε φύσης κατηγορίας ενώπιον κάθε δικαστηρίου ποινικού, πολιτικού, διοικητικού ουσίας ή ακυρωτικού ή Ελεγκτικού οποιουδήποτε βαθμού δικαιοδοσίας στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και σε οποιοδήποτε διεθνές δικαστήριο. Επίσης για τα πιο πάνω ζητήματα μπορούν να παρεμβαίνουν με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο, σε κάθε αρμόδια αρχή στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και σε οποιανδήποτε άλλη υπηρεσία ή αρχή του διεθνούς δικαίου».
«Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με τις άνω αποφάσεις της, επιχειρεί να ακυρώσει στην πράξη τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα Δικηγόρων και να στερήσει από τους Δικηγορικούς Συλλόγους τη θεσμική και διαχρονική παρέμβασή τους σε ζητήματα εθνικού, κοινωνικού, πολιτισμικού, οικονομικού ενδιαφέροντος, που απασχολούν την χώρα και την κοινωνία», σημειώνει η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και αφήνει αιχμές κατά της κυβέρνησης επισημαίνοντας:
«Είναι προφανές ότι δεν είμαστε ευχάριστοι σε κάποιους με τις διαρκείς παρεμβάσεις μας σε σειρά υποθέσεων μείζονος πολιτικού ή κοινωνικού ενδιαφέροντος» όπως τα Τέμπη, η παράσταση προς υποστήριξη κατηγορίας, η ρήτρα αναπροσαρμογής ηλεκτρικού ρεύματος η συλλογική αγωγή, η προστασία δανειοληπτών και η αίτηση ακύρωσης κατά φορονόμου Χατζηδάκη.
Τέλος, οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας προτείνουν την ανάδειξη του ζητήματος στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE) και τη διοργάνωση επιστημονικής ημερίδας στην Αθήνα με τη συμμετοχή διακεκριμένων καθηγητών και νομικών επιστημόνων για την κριτική επισκόπηση των εν λόγω αποφάσεων.
Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2023 οι ανεξάρτητες αρχές ΑΔΑΕ και ΕΣΡ συγκροτήθηκαν αντισυνταγματικά με πλειοψηφία μικρότερη των 3/5 της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Στην προσφυγή του ΔΣΑ στο ΣτΕ, το ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος «στερείται εννόμου συμφέροντος» για την ακύρωση των αποφάσεων του υπουργού Δικαιοσύνης για τον διορισμό αντιπροέδρου, αναπληρωτή δύο τακτικών και δύο αναπληρωματικών μελών της ΑΔΑΕ και την ακύρωση αποφάσεων του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ για διορισμό προέδρου, αντιπροέδρου και έξι μελών του ΕΣΡ.
Τέλος με βάση την απόφαση του ΣτΕ «δεν αρκεί, όμως, μόνη αυτή για τη νομιμοποίηση των Δικηγορικών Συλλόγων ως διαδίκων σε δίκες ενώπιον όλων των δικαστηρίων που αναφέρονται σ’ αυτή και, ειδικότερα, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως και δη αιτήσεως ακυρώσεως κατά ατομικών διοικητικών πράξεων, που αφορούν συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα, όπως και στην προκειμένη περίπτωση επιλογής τρίτων προσώπων σε δημόσια θέση καθόσον, υπό τις περιστάσεις αυτές, η αίτηση θα προσελάμβανε τον χαρακτήρα λαϊκής αγωγής, όπως δεν έχει θεσμοθετηθεί από το Σύνταγμα και την οικεία νομοθεσία».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΔΣΑ:
«Η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε στις 6.11.2024, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Η Συντονιστική Επιτροπή εκφράζει την πλήρη και απόλυτη αντίθεσή της στις αριθ. 1641 και 1639/2024 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες κρίθηκε ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών στερείται εννόμου συμφέροντος για την ακύρωση αποφάσεων του Υπουργού Δικαιοσύνης περί διορισμού του μελών της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.) και του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ) αντίστοιχα. Με την κρίση αυτή, το Δικαστήριο απέφυγε να τοποθετηθεί επί της ουσίας των υποθέσεων.
Η άποψη της πλειοψηφίας της Ολομέλειας του ΣτΕ ότι η αίτηση ακύρωσης, στρεφόμενη κατά ατομικών διοικητικών πράξεων, προσλαμβάνει το χαρακτήρα «λαϊκής αγωγής», που δεν έχει θεσμοθετηθεί από το Σύνταγμα και την οικεία νομοθεσία αποτελεί οπισθοδρόμηση στην ιστορία του ίδιου του Δικαστηρίου και παραβιάζει ρητή διάταξη νόμου.
Στο άρθρο 90 του Κώδικα Δικηγόρων προβλέπεται ρητά ότι «Στους Δικηγορικούς Συλλόγους ανήκει α) Η υπεράσπιση των αρχών και κανόνων του Κράτους Δικαίου σε μια δημοκρατική πολιτεία, β) Η διασφάλιση της λειτουργίας μίας ανεξάρτητης δικαιοσύνης, η οποία απονέμεται πάντοτε στο όνομα του ελληνικού λαού…….. ζ) Η άσκηση παρεμβάσεων ενώπιον των δικαστηρίων και κάθε αρχής (στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι ανεξάρτητες αρχές) για κάθε ζήτημα εθνικού, κοινωνικού, πολιτισμικού, οικονομικού ενδιαφέροντος και περιεχομένου, που ενδιαφέρει τα μέλη του συλλόγου ή το δικηγορικό σώμα γενικότερα, καθώς και για κάθε ζήτημα εθνικού, κοινωνικού, πολιτισμικού ή νομικού ενδιαφέροντος. Για την υλοποίηση και επίτευξη αυτού του σκοπού οι Δικηγορικοί Σύλλογοι μπορούν να υποβάλλουν αγωγή, κύρια ή πρόσθετη παρέμβαση, αναφορά, μήνυση, δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής, αίτηση ακύρωσης, ουσιαστική προσφυγή και γενικά οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα και μέσο οποιασδήποτε φύσης κατηγορίας ενώπιον κάθε δικαστηρίου ποινικού, πολιτικού, διοικητικού ουσίας ή ακυρωτικού ή Ελεγκτικού οποιουδήποτε βαθμού δικαιοδοσίας στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και σε οποιοδήποτε διεθνές δικαστήριο. Επίσης για τα πιο πάνω ζητήματα μπορούν να παρεμβαίνουν με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο, σε κάθε αρμόδια αρχή στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και σε οποιανδήποτε άλλη υπηρεσία ή αρχή του διεθνούς δικαίου….»
Από την άνω διάταξη προκύπτει αδήριτα και αναμφίβολα ότι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι έχουν έννομο συμφέρον να προσφεύγουν ενώπιον της Δικαιοσύνης για ζητήματα γενικότερου κοινωνικού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα ζητήματα που αφορούν τη νομιμότητα πράξεων συγκρότησης των Ανεξάρτητων Αρχών και κατ’ επέκταση την λειτουργία τους και την εκπλήρωση του έργου τους.
Σημειώνουμε ότι με τις υπουργικές αποφάσεις, που ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών προσέβαλε με αίτηση ακύρωσης, επέρχονται ευρείας έκτασης μεταβολές στη σύνθεση της Α.Δ.Α.Ε. και του ΕΣΡ, που έχουν, κατά το Σύνταγμα, περιβληθεί, ως ανεξάρτητες αρχές, με ανάλογες εγγυήσεις, που αφορούν, μεταξύ άλλων, και τη διαδικασία επιλογής των μελών τους, ώστε να αποτρέπονται κάθε είδους παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας ή άλλων κύκλων επιρροής στο έργο τους, το οποίο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την έννομη τάξη, το Κράτος Δικαίου και την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών και του κοινωνικού συνόλου.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με τις άνω αποφάσεις της, επιχειρεί να ακυρώσει στην πράξη τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα Δικηγόρων και να στερήσει από τους Δικηγορικούς Συλλόγους τη θεσμική και διαχρονική παρέμβασή τους σε ζητήματα εθνικού, κοινωνικού, πολιτισμικού, οικονομικού ενδιαφέροντος, που απασχολούν την χώρα και την κοινωνία.
Είναι προφανές ότι δεν είμαστε ευχάριστοι σε κάποιους με τις διαρκείς παρεμβάσεις μας σε σειρά υποθέσεων μείζονος πολιτικού ή κοινωνικού ενδιαφέροντος, που αφορούν την κοινωνία, τους πολίτες και το Κράτος Δικαίου (Τέμπη – παράσταση προς υποστήριξη κατηγορίας, ρήτρα αναπροσαρμογής ηλεκτρικού ρεύματος – συλλογική αγωγή, προστασία δανειοληπτών – Ολομέλεια Αρείου Πάγου, αίτηση ακύρωσης κατά φορονόμου Χατζηδάκη κλπ).
Επίσης προφανώς έχει ενοχλήσει και η αντίθεσή μας στις πρόσφατες νομοθετικές τροποποιήσεις της δικονομίας του ΣτΕ (ανώτατος αριθμός σελίδων/γραμματοσειρά δικογράφων, επίδοση δικογράφων με δαπάνες των διαδίκων, απόρριψη ενδίκων βοηθημάτων όχι σε διαδικασία ακροατηρίου κλπ) καθώς επίσης και η πάγια στάση μας απέναντι στις υπέρμετρες και μοναδικές για ευρωπαϊκό ακυρωτικό δικαστήριο καθυστερήσεις στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων, με 1239 ημέρες αναμονής, σύμφωνα με τα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CEPEJ πρόσφατη Έκθεση 2024).
Δεν μας πτοεί η άνω στάση της πλειοψηφίας της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, αντίθετα μας ενδυναμώνει να συνεχίσουμε να πράττουμε αυτό που επιβάλει το θεσμικό μας καθήκον, η Ιστορία των αγώνων και των παραδόσεων του κλάδου. Η νομολογία, άλλωστε, μεταβάλλεται. Οι αξίες μας ποτέ .
Κατόπιν αυτών, η Συντονιστική Επιτροπή αποφάσισε:
- Να προτείνει στου Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας την αποχή των μελών τους από δίκες ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ μέχρι 31.12.2024.
- Τη διερεύνηση δυνατότητας προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
- Την ανάδειξη του ζητήματος στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE).
- Τη διοργάνωση επιστημονικής ημερίδας στην Αθήνα με τη συμμετοχή διακεκριμένων καθηγητών και νομικών επιστημόνων για την κριτική επισκόπηση των άνω αποφάσεων»