Βαρύτατα εκτεθειμένη βρίσκεται η κυβέρνηση της Ν.Δ., που έχει μετατρέψει σε διαχρονικό φαινόμενο το χάος με τις κακές πληρωμές των αγροτικών επιδοτήσεων και σήμερα επιχειρεί ξανά να κλείσει το θέμα, κυρίως επικοινωνιακά, μεταθέτοντας τα προβλήματα αποκλειστικά στη διοίκηση του Οργανισμού Πληρωμών (ΟΠΕΚΕΠΕ), ενώ είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται πρωτίστως για πολιτική ευθύνη, εγείροντας συγχρόνως σοβαρά ερωτήματα.
Οι μειωμένες ή ακόμα και μηδενικές καταβολές στις προκαταβολές της βασικής ενίσχυσης 2023 που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα προκάλεσαν εκ νέου έντονες αντιδράσεις, αγανάκτηση και απελπισία στον αγροτικό κόσμο, ιδίως στους πληγέντες από πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ., καθώς και την παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., στο πλαίσιο και του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Μπροστά στο νέο αλαλούμ με τις πληρωμές των αγροτών, που πλέον μετατρέπεται σε... μόνιμο από τις πληρωμές της αντίστοιχης περιόδου το 2019 με την πρώτη διακυβέρνηση της Ν.Δ και συνεχίζεται κάθε χρόνο μέχρι και σήμερα, ο αρμόδιος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λ. Αυγενάκης απλώς παραδέχτηκε ότι έγιναν λάθη και ότι ζήτησε τις παραιτήσεις των μελών της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κυκλοφόρησε δε ανεπίσημα από το υπουργείο ότι η απόφαση αυτή έχει σχέση, εκτός από τις δυσλειτουργίες στην τελευταία πληρωμή, και με έγγραφα διοικητικών Αρχών που έχουν εντοπίσει σοβαρά προβλήματα, τα οποία εκθέτουν τον Οργανισμό -και κατ’ επέκταση τη χώρα- εντός και εκτός συνόρων, ενώ η ηγεσία του υπουργείου ενημέρωσε ότι σκοπεύει να στείλει σχετικό φάκελο στην Εισαγγελία για περαιτέρω διερεύνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέλη της διοίκησης του Οργανισμού δέχονταν πιέσεις προκειμένου να προχωρήσουν σε παραιτήσεις ακόμα και μέλη όπως ο εκπρόσωπος του ΓΕΩΤΕΕ και ο εκπρόσωπος των εργαζομένων του Οργανισμού... Σημειώνεται ότι οι δύο εκ των τεσσάρων βασικών μελών του Δ.Σ., ο πρόεδρος και ο ένας αντιπρόεδρος, έχουν τοποθετηθεί με κρίσεις μέσω ΑΣΕΠ και δεν έχουν ολοκληρώσει τη θητεία τους. Ήδη ο πρόεδρος Ευ. Σημανδράκος φέρεται διατεθειμένος να μην παραιτηθεί, κάνοντας χρήση των νόμιμων δικαιωμάτων του.
Κρίσιμα ερωτήματα
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση και ο υπουργός της προσπαθούν να αποτινάξουν τις ευθύνες τους όχι μόνο για τις κακές πληρωμές, αλλά και για τις συνέπειες της αγροτικής πολιτικής που ακολουθείται εδώ και 4,5 χρόνια. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ήδη έχουν καρατομηθεί τέσσερις φορές οι επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ, επιλογής της κυβέρνησης Ν.Δ.
Η διοίκηση του αρμόδιου Οργανισμού Πληρωμών σίγουρα έχει σημαντικό μερίδιο ευθυνών, στον βαθμό που διαχειρίζεται τον κρίσιμο τομέα, αν και οι εσωτερικές... κακοδαιμονίες του είναι γνωστές: διαγωνισμοί που ακυρώνονταν, πολλές απευθείας αναθέσεις, προβλήματα με τους τεχνικούς συμβούλους-εταιρείες και γενικότερα μια εικόνα διάλυσης και τέσσερις αντικαταστάσεις ήδη των διοικητών της.
Ομως η Αρχή είχε και έχει πολιτικό προϊστάμενο, τον εκάστοτε υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, και θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση Ν.Δ. άλλαξε ουκ ολίγους (Μ. Βορίδης, Σ. Λιβανός, Γ. Γεωργαντάς την περίοδο 2019-2022).
Σήμερα, δηλαδή, ο νυν υπουργός δηλώνει ότι δεν γνώριζε τα προβλήματα; Τι ανακάλυψε τώρα, και μάλιστα προειδοποιεί ότι θα προσφύγει στην Εισαγγελία; Τι περιέχει αυτός ο περίφημος φάκελος που αποκαλύπτεται μόνο μετά το νέο φιάσκο με τις πληρωμές; Ποιοι πρέπει να επωμιστούν τις ευθύνες; Η διοίκηση, οι υπηρεσιακοί παράγοντες; Τελικά, ποιος και πώς υλοποίησε τις πληρωμές των επιδοτήσεων; Και ποιες θα είναι οι συνέπειες σε επίπεδο δημοσιονομικών διορθώσεων; Νέοι καταλογισμοί και πρόστιμα από την Ε.Ε (κατά την πάγια τακτική των κυβερνήσεων της Ν.Δ. από τα παλιά) που πληρώνουν, τελικά, οι Έλληνες φορολογούμενοι;
Πέραν των ανωτέρω, αναδεικνύεται και μια ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος που αφορά το μέλλον και τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα συνολικά, καθώς πρόκειται για την πρώτη πληρωμή της βασικής ενίσχυσης (α’ πυλώνας) που γίνεται υπό το καθεστώς της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027. Η βάση και για τις πληρωμές είναι το προβληματικό, με πολλά κενά και παραλείψεις Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο που συνέταξε η κυβέρνηση της Ν.Δ., ενώ αποκαλύπτεται και το τεράστιο έλλειμμα στην ορθή και έγκαιρη ενημέρωση του αγροτικού κόσμου. Οι πόροι της νέας ΚΑΠ από τον σχεδιασμό τους κατέληγαν μειωμένοι, ενώ στην πορεία περιορίζονται περαιτέρω γιατί, για παράδειγμα, υπάρχει και μεταφορά πόρων από τον α’ πυλώνα (άμεσες ενισχύσεις) στον β’ πυλώνα (αναπτυξιακά προγράμματα-ΠΑΑ) κ.λπ. Ωστόσο, ουδείς γνωρίζει το ακριβές ύψος των μειώσεων στις ενισχύσεις, ενώ δεν αποκλείεται να έχουν γίνει και λάθη στον υπολογισμό των επιδοτήσεων. Και όπως όλα δείχνουν, τα χειρότερα έρχονται τον Δεκέμβριο με τις πληρωμές εξόφλησης των ενισχύσεων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει κινητοποιηθεί από καιρό, μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου και όχι μόνο, σε σχέση με το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο, την απουσία σοβαρής ενημέρωσης των αγροτών, τον υπό διάλυση ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ο τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Β.Κόκκαλης μίλησε για ξεκάθαρη ομολογία αποτυχίας στα αυτονόητα από την κυβέρνηση, επισημαίνοντας: «Αν αυτό δεν είναι απτή απόδειξη πολιτικής διπολικής συμπεριφοράς ή πολιτικού σουρεαλισμού, τότε είναι είτε ομολογία πλήρους αποτυχίας είτε απόπειρα αποποίησης ευθυνών από την κυβέρνηση της Ν.Δ.». Ο ίδιος δήλωσε πως το γιατί φτάσαμε σήμερα σε αυτό το εθνικό ναυάγιο με τις επιδοτήσεις είναι κάτι που πρέπει να εξετάσει άμεσα και σε βάθος η ελληνική Δικαιοσύνη, ενώ, στο μεταξύ, ζήτησε την παραίτηση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης.
